Không chỉ có uy tín và hương vị ngon thượng hạng, rượu sâm banh cổ điển còn được làm ra theo cách thức cầu kỳ như bất kỳ loại rượu vang hảo hạng nào khác.

Qua nhiều thập kỷ – nếu không muốn nói là hàng thế kỷ – khi con người chú ý đến chất lượng và những chiến lược quảng cáo thông minh – rượu sâm banh đã từ một “sự cố trong sản xuất rượu” trở thành một trong những loại rượu được đánh giá cao trên thế giới, thu hút sự chú ý mà ít có đồ uống nào làm được.

Không giống như hầu hết cái tên trong thế giới rượu, tuổi đời không phải là mối quan tâm chính của phương pháp làm rượu sam banh đúng chuẩn Champenoise – phần lớn rượu sâm banh không phải là mặt hàng lâu năm (thường được dán nhãn là NV trên chai). Điều này có nghĩa là một hầm rượu sẽ pha trộn rượu sâm banh có nhiều năm xuất xứ khác nhau để đạt được sự thống nhất.

Trong khi hành động này được khởi đầu để đảm bảo khả năng cung cấp loại rượu sâm banh có chất lượng ổn định qua các năm bất chấp điều kiện thời tiết khắc nghiệt, nó đã trở thành đặc trưng của loại rượu sâm banh.

Trong khi công nghệ sản xuất rượu ngày càng có thể giúp bù đắp thời tiết xấu, các bậc thầy về rượu ngày nay vẫn pha trộn để có được sự nhất quán và giữ vị đặc trưng, đánh dấu bản sắc của từng nhà sản xuất Champagne.

Rượu sâm banh lâu năm là gì?

Rượu sâm banh cổ điển được làm từ loại rượu ủ từ nho được trồng trong một năm. Điều này chỉ xảy ra trong một số năm mà điều kiện thời tiết có thể tạo ra loại rượu nổi bật. Kayla Kirkpatrick, chuyên gia giảng dạy về rượu Champagne và Giám đốc điều hành dịch vụ đăng ký rượu Emperor Champagne chia sẻ: “Nho không phải lúc nào cũng có được điều kiện thời tiết hoàn hảo. Chúng cần đủ ánh nắng để có được lượng đường và độ béo, cùng những đêm mát mẻ sẽ tạo độ axit cần thiết.”

Không dễ để đạt được thời tiết lý tưởng này, nên thông thường, rượu sâm banh lâu năm chỉ chiếm khoảng 5% tổng sản lượng trong khu vực. Nhưng khi có điều kiện thuận lợi, những cơ sở sản xuất rượu sâm banh có cơ hội thể hiện một chút, và tạo ra những loại rượu lâu đời, phức tạp với tiêu chuẩn cao nhất mà họ có thể đạt được.

Tại sao bạn phải để ý điều này?

Nếu có ý định ngồi thưởng thức một ly First Growth Bordeaux trong nhiều giờ, rượu sâm banh có vẻ hơi nhỏ nhặt, như một món đồ uống trong tiệc khai mạc buổi triển lãm nghệ thuật hoặc khơi màn đêm tiệc.

Về cơ bản, rượu sâm banh vẫn là một loại rượu; và hầu hết sâm banh lâu đời  cổ điển được tạo ra để thể hiện tất cả các đặc điểm mà người ta tìm kiếm trong một chai rượu tốt: sự phức tạp, thời gian và vẻ thanh lịch. Trong khi nhiều chai rượu đóng mác NV được tạo ra để trở nên tươi mới với vị trái cây nhẹ nhàng (các trường hợp ngoại lệ bao gồm sâm banh Bollinger, loại rượu đậm đà vị pinot noir); sâm banh lâu năm được tạo ra để phát triển thêm các hương vị thứ cấp như các loại hạt, brioche, mật ong rất trần tục.

‘’Rượu sâm banh thực sự trở nên tinh tuý khi nó được để trong hầm và ủ trong một thời gian dài… Rượu sâm banh lâu năm rất phức tạp. Theo thời gian, độ axit giảm xuống và độ phức tạp tăng lên, và đó là khi rượu sâm banh bắt đầu cho bạn thấy tiềm năng thực sự của nó’’, ông Kirkpatrick giải thích.

Phải chờ đợi trong bao lâu?

Một ly rượu có thân cong giúp giữ hương và các bọt khí

Giống như việc bạn sẽ không bao giờ khui một chai Burgundy đỏ mới từ năm ngoái, rượu sâm banh lâu năm cũng đòi hỏi sự kiên nhẫn. Theo nguyên tắc thông thường, Kirkpatrick khuyến nghị nên giữ chai trong một thời gian dài – vì các nhà sản xuất Champagne thường đợi khoảng một thập kỷ để phát hành một loại rượu lâu năm nào đó.

Chẳng hạn như Louis Roederer vừa phát hành phiên bản vintage năm 2008 của Cristal. Trong khi bậc thầy về rượu Jean-Baptiste Lécaillon coi đó là biểu hiện tinh tế nhất, Cristal 2008 vẫn có thể chờ đợi thêm 30 năm nữa trước khi được thưởng thức.

Uống như thế nào?

Khi bạn mở một chai Champagne sau 30 năm (hoặc bây giờ, nếu bạn có một chai năm 1996 trên tay),  bạn cần biết một vài dấu hiệu nhỏ. Một chai rượu cổ điển sẽ mất đi một ít bọt ga. Kirkpatrick nói: ‘’Với những loại rượu mới, bạn sẽ có nhiều bong bóng ga lớn hơn, nhiều axit hơn, nhiều năng lượng và vui tươi hơn”.

Mặc dù vậy, với những loại rượu cũ, bạn sẽ có ít ga hơn, nhưng nhiều bong bóng nhỏ và vị mượt mà hơn. Đây là loại rượu phục vụ ở cùng nhiệt độ với rượu trắng (12°C – 14°C) để giúp thể hiện hương vị không có trái cây của rượu vang.

Lécaillon cũng khuyên bạn nên ngâm rượu sâm banh ở cùng độ tuổi trong khoảng 30 phút để có nhiều hương vị hơn; trong khi sử dụng một ly rượu sâm banh với thân cong (chứ không phải là loại ly thẳng) để giữ các bọt ga và lưu giữ hương thơm của rượu vang.

Như thế nào mới là năm tốt?

Trong khi mỗi nhà sản xuất và mảnh đất đều khác nhau, có những năm nhất định mà mọi thứ nói chung tốt hơn hoặc tồi tệ hơn – 2001 và 2017 được coi là những năm tồi tệ, với thời tiết khó lường và những ngày lạnh, ẩm ướt trong mùa thu hoạch. Trong khi đó, năm 2015 được cho là thời điểm hoàn hảo, và thời điểm ấy đôi khi chỉ đến sau hơn một thập kỷ.

Kirkpatrick chia sẻ, ‘’Tôi yêu thích rượu năm 1996 hơn cả, trong tất cả các loại rượu lâu năm. Thực sự rất xuất sắc. Năm 2002 và 2012 cũng rất tốt. Điều thú vị là các loại rượu tốt nhất thường thuộc những năm chẵn (không lẻ). Đó là một quy tắc thực sự tốt nếu bạn cân nhắc một danh sách rượu sâm banh.’’

“Năm 2005 nói chung không phải là năm tốt cho rượu sâm banh lâu năm, nhưng tôi vẫn có một chai năm 2005 từ Jacquesson [& Fils] thật đặc biệt. Vì vậy, cứ thỉnh thoảng lại có một nhà sản xuất nhỏ sẽ cho ra một sản phẩm rất đặc biệt trong khi những nhà sản xuất khác trong khu vực đều thất bại.”