Với sự biến động trên các thị trường tài chính truyền thống, các khoản đầu tư thay thế khác như rượu whisky lại đang gia tăng đáng kể. Nhưng có bao nhiêu phần trăm chắc chắn hay chỉ là cơn chuếnh choáng men say?

Một chai Macallan Valerio Adami 1926 60 tuổi, được bán với giá hơn 1 triệu đô la Mỹ

Họ gọi rượu whisky là “vàng lỏng” – và như một khoản đầu tư, vật phẩm này đang bắt đầu khẳng định giá trị của mình. Tháng 5 năm ngoái, tại cuộc đấu giá Bonhams Fine and Rare ở Hong Kong, hai chai The Macallan 1926 được bán theo từng lô riêng biệt cho những người khác nhau với giá hơn 1 triệu USD mỗi chai, phá vỡ kỷ lục thế giới cho loại rượu này chỉ một tháng trước đó.

Đó là dấu hiệu khác cho thấy sức nóng ngày càng tăng của việc đầu tư vào rượu whisky, một tài sản mà ít nhất trên giấy tờ đã chứng kiến ​​mức tăng đáng kể. Trong thập kỷ qua, các loại rượu whisky hiếm đã tăng giá 580%, vượt xa thị trường chứng khoán và hầu hết các loại hình đầu tư, theo Wealth Report năm 2020 của Knight Frank. Và thậm chí trên một quy mô thận trọng hơn, Apex Index của Rare Whisky 101 về những chai rượu tốt nhất, đã đo lường lợi nhuận hàng năm 7% trong vài năm qua.

“Whisky là một loại tài sản rất độc đáo – đó là thứ mà chúng tôi được hỏi nhiều nhất, không có gì có thể so sánh được. Whisky đã có từ lâu, nhưng gần đây mới có động lực lớn. Có các loại rượu mới mỗi năm, nhưng chúng sẽ không giống với những loại rượu whisky rất hiếm – vì nguồn cung hữu hạn này nên tại sao nó là một thứ thú vị để sưu tập”, Andrew Shirley – biên tập viên Wealth Report của Knight Frank cho biết.

Mối quan tâm mới được tìm thấy đối với các loại rượu whisky quý hiếm phần lớn được thúc đẩy bởi các nhà đầu tư trẻ tuổi từ châu Á, đại dịch Covid chứng kiến ​​doanh số bán hàng tăng vọt khi họ tìm kiếm các khoản đầu tư để giải tỏa nỗi buồn. Cổ phiếu và trái phiếu là nơi trú ẩn an toàn của họ, và sự gia tăng mạnh mẽ của các nhà đấu giá về nghệ thuật, rượu và xe hơi cổ khiến họ cảm thấy quá đắt đỏ – nhưng rượu whisky là một tài sản có giá cả phải chăng với khả năng sinh lời khổng lồ, tất cả đều được thúc đẩy bởi niềm đam mê.

Andy Simpson – đồng sáng lập công ty tư vấn Rare Whisky 101, cho biết “Chúng tôi đang chứng kiến ​​những nhà sưu tập trẻ tuổi tham gia vào thị trường, những người tìm thấy tình yêu với các loại rượu -một khoản đầu tư mang nhiều ý nghĩa gồm cả di sản, hóa học, kỹ năng và tài năng. Một số sẽ thử uống chúng và do đó, số lượng còn lại trên thị trường ngày càng ít, khiến nó trở nên khan hiếm hơn và khó thu thập hơn từ góc độ đầu tư, vì vậy giá trị luôn tăng lên”.

Lịch sử, di sản và tên tuổi; một tài sản vật chất ổn định ít phức tạp hoặc tốn kém hơn so với các loại khác, dễ dàng mua bằng chai hoặc thông qua quỹ đầu tư, và có thêm yếu tố “thưởng thức” khi cần. Nhưng,cũng như bất kỳ khoản đầu tư nào, không phải là không có rủi ro hoặc cạm bẫy.

Daniel Lam – Giám đốc Wine & Spirits của Bonhams cho biết: “Điều tuyệt vời về rượu whisky là nó có thể sử dụng được, bạn có thể bắt đầu với số tiền ít nhất là vài trăm USD, cho đến bảy con số. Giá đang tăng mỗi ngày, các loại blue-chip ngày càng đắt, nhưng có rất nhiều tiềm năng trên thị trường và bạn cần phải nghiên cứu nhiều, bởi vì mọi thứ thay đổi hàng tháng.”

Để bắt đầu khá đơn giản là bạn có thể mua một vài chai rượu hiếm tại các cuộc đấu giá và cất giữ chúng ở nhà, với rượu whisky Scotch và Nhật Bản nói chung là “blue chip”. Trong khi đó, các loại của Ireland, Ấn Độ, Úc và Mỹ là “thị trường mới nổi”. Nhưng lợi nhuận không phải lúc nào cũng được đảm bảo, và sự nghiên cứu và ít nhất là một chút quan tâm được coi là điều cần thiết.

Joseph V Micallef – chuyên gia rượu whisky độc lập và là tác giả của Scotch Whisky: Its History, Production and Appreciation cho biết: “Hơn 99% tất cả các loại rượu whisky sẽ không còn giá trị theo thời gian. Bạn cần dựa vào các chuyên gia, có kiến ​​thức về thị trường rượu whisky, để xác định những loại rượu có tiềm năng được đánh giá cao”.

Lợi tức đầu tư nên là mục tiêu cuối cùng của bạn (có lẽ nên như vậy), chứ không phải là một bộ sưu tập cá nhân, thì quỹ rượu whisky đang bắt đầu được coi là đáng tin cậy. Cũng giống một quỹ tài chính chỉ nắm giữ một rổ cổ phiếu có tiềm năng an toàn, quỹ whisky cho phép các nhà đầu tư tiếp cận với các chuyên gia tìm kiếm giá trị tài chính thông qua chất lượng, cân bằng giữa các loại blue-chip và các loại mới nổi được đánh giá cao và có thể mất nhiều năm để tăng giá.

Christian Svantesson – Giám đốc điều hành của The Single Malt Fund, được EU quy định như một hình thức đầu tư thay thế, cho biết: “Một quỹ tốt sẽ đầu tư vào rượu whisky như loại chất lỏng quý như vàng. Đó là một chiến lược kép khi đầu tư vào rượu whisky: chúng tôi chọn các nhà máy chưng cất bằng cách sử dụng chuyên môn của mình, nhưng rượu whisky cũng không phải là hàng hóa thông thường – đó là hàng tiêu dùng cao cấp, vì vậy, một phần chúng tôi đầu tư dưới giá thị trường với chiết khấu thương mại, vì vậy sẽ có lợi nhuận từ ngày đầu tiên”.

Quy định của chính phủ, như trong trường hợp của The Single Malt Fund rất hiếm trên thị trường, nhưng nó đang trở thành một biểu tượng ngày càng đáng tin cậy và các quỹ được quản lý tương tự hiện có thể được tìm thấy ở các nước như Hong Kong và Singapore.

Nhưng dù tốt hơn hay tệ hơn, việc đầu tư vào rượu whisky vẫn đang ở giai đoạn đầu, chỉ với một thập kỷ dữ liệu đáng tin cậy để tham khảo. Sự thẩm định là bắt buộc, tổn thất và gian lận đôi khi phổ biến, những chai rượu có giá rất cao, rồi hàng giả với giá trung bình và mặt khác là các lời quảng cáo như một mê cung.

Svantesson nói: “Macallan, vốn là loại rượu đầu tư số một trong lịch sử, đã thực sự mất giá theo chỉ số RW101, điều đó có thể xảy ra. Và trong khi ngành công nghiệp rượu whisky được kiểm soát khá chặt chẽ và hàng giả không phổ biến như với rượu thường, bạn vẫn có thể gặp xui xẻo nếu bạn không biết mình đang làm gì”.

Tất nhiên, kinh nghiệm là thứ rất cần thiết, nhưng cảm nhận chung cũng không nên bị đánh giá thấp. Trong 5 năm qua, các khoản đầu tư vào các thùng rượu đã được thổi phồng như làn sóng đầu tư rượu whisky tiếp theo, trong đó các nhà đầu cơ mua vào các loại rượu được ủ trong những thùng gỗ sồi, trước khi nó có thể được gọi là “whisky” về mặt pháp lý. Chỉ cần Google cho từ khóa “đầu tư vào rượu whisky” bạn sẽ nhận được vô số quảng cáo và các bài báo về kiểu đầu tư này, với lợi nhuận hàng năm được đảm bảo gần như chưa từng thấy ở mức 20%.

Simpson nói: “Tôi thực sự nghi ngờ có gian lận đang xuất hiện trong thị trường đầu tư vào thùng rượu, một trò lừa đảo cổ điển kiểu bán cho nhiều người một lúc. Các công ty đang bán các thùng rượu dựa trên chứng chỉ và điều đó là vô nghĩa. Tôi có thể cung cấp cho hàng trăm người khác cùng một giấy chứng nhận, và tôi có thể bán nhiều lần. Có một cách rất khác biệt để giao dịch trong ngành công nghiệp rượu whisky và điều đó đang không được thực hiện”.

Sở hữu cả một thùng rượu nghe có vẻ hấp dẫn, đặc biệt là với giá được quảng cáo chỉ 1.000 USD, nhưng các chuyên gia cho biết các xác minh cơ bản – chẳng hạn như lấy mẫu rượu, lấy số đo chính xác của các chai, bạn sẽ nhận được và theo dõi dấu vết giấy tờ bao gồm đơn đặt hàng và số thùng duy nhất – rất quan trọng trước khi bất kỳ giao dịch nào diễn ra.

Bất chấp độ nóng gần đây của whisky, thật khó để dự đoán tương lai của nó như là một khoản đầu tư ổn định. Đầu cơ hàng loạt vào phân khúc cao cấp hơn là một mối quan tâm đặc biệt, với lo ngại về khả năng bong bóng xuất hiện, mặc dù nhiều người nói rằng không có gì phải lo lắng, đặc biệt nếu bạn đang nhắm tới mục tiêu dài hạn.

Shirley nói: “Có một nhà máy chưng cất mới ở gần như mọi quốc gia trên thế giới vào lúc này và việc toàn cầu hóa rượu whisky sẽ chỉ thúc đẩy nhu cầu đối với những loại rượu whisky cũ hơn, hiếm hơn. Chắc chắn với tư cách là một loại tài sản, nó sẽ tiếp tục phổ biến – chúng tôi không chắc điều đó sẽ được phản ánh như thế nào trong giá cả, nhưng nó không phải là hiện tượng bong bóng như chúng tôi đã thấy với các loại rượu quý hiếm.”

Thật vậy, rượu đem tới các bài học kinh nghiệm: đầu cơ hàng loạt vào rượu vang Bordeaux cuối cùng đã gây ra một sự sụp đổ trên thị trường, nhưng điều đó đã làm tăng sự quan tâm đến Burgundy.

Tương tự như vậy, khi rượu Scotch blue chip suy giảm, các loại rượu whisky hiếm của Nhật Bản đang tăng đều đặn, đặc biệt là khi các nhà máy chưng cất ngừng cung cấp các loại rượu whisky theo công bố tuổi (Hibiki 12 và 17 của Suntory nổi tiếng nhất, nhưng ngay cả Hakushu và Yamazaki 10 trước đây cũng bán được với giá gấp 10 lần giá bán lẻ ban đầu). Theo Svantesson, các quốc gia khác cần để mắt đến bao gồm Ireland (“nơi sản sinh ra rượu whisky”), Úc và Đài Loan.

Và đối với các nhà đầu tư muốn đặt cược sự may mắn, có lẽ bây giờ là thời điểm tốt nhất, với những chai có giá cả phải chăng sẽ thu được lợi nhuận lớn nhất. Simpson cho biết: “Điều hấp dẫn là sự gia tăng đáng kể ở phân khúc thấp hơn của thị trường, từ 500 đến 2.000 USD mỗi chai, trong khi đó mức giảm đáng kể ở phân khúc trên 5.000 USD. Đó là kết quả của Covid – mọi người đang thận trọng hơn. Họ không sẵn sàng chi 10.000 USD cho một chai rượu, khi bạn có thể mua 10 chai và phân bố rủi ro ở nhưng nhà máy chưng cất khác nhau ”.

Với việc Covid vẫn đang tạo ra sự không chắc chắn và hiện tượng bong bóng trên mọi thị trường, từ chứng khoán toàn cầu đến nhà ở, phần lớn có thể là tăng giá – nhưng ngay cả khi gặp sự cố, như Micallef nói: “Trường hợp xấu nhất, bạn luôn có thể thưởng thức khoản đầu tư của mình trong một bữa tiệc”.