Thế giới rượu whisky ngày nay là một thế giới phức tạp, sự phổ biến của loại rượu này đã tạo ra nhiều bộ phận người chơi rượu khác nhau, từ người uống đơn giản đến nhà sưu tập, nhà đầu tư và những kẻ “đầu cơ” đáng sợ.

Chuyên gia whisky đến từ Diageo đang giới thiệu về những dòng whisky lâu đời đã làm nên tên tuổi của Mortlach

Quay ngược kim đồng hồ từ 10 đến 15 năm, khi mọi thứ ít phức tạp hơn. Chắc chắn, người ta sẽ sưu tập rượu whisky, uống và đầu tư vào rượu whisky, nhưng đây là những mục tiêu đơn giản và sở thích này còn ít phổ biến. Rượu whisky Nhật Bản vẫn còn tương đối ít người biết đến, các loại rượu whisky mới ra mắt sẽ không khiến các trang web bị sập do lưu lượng truy cập quá nhiều, và các loại rượu whisky quá đắt, bị quảng cáo quá nhiều và thường chưa trưởng thành đã không còn thịnh hành.

Tuy nhiên, sự gia tăng vượt bậc về mức độ phổ biến của whisky đã dẫn đến một số mặt tích cực, với hầu hết các nhà máy chưng cất hiện nay cung cấp các lựa chọn lớn hơn nhiều, “những nhà đóng chai độc lập” (những người mua thùng từ các nhà máy chưng cất và đóng chai rượu dưới nhãn hiệu của chính họ) ngày càng nổi bật và sự gia tăng mạnh mẽ của các nhà sản xuất thuộc “thế giới mới” – điều thú vị là bao gồm các quốc gia rượu vang thế giới cũ như Pháp và Ý, cùng với các nước như Úc, Ấn Độ và Đài Loan.

Vì vậy, đâu là nguyên nhân dẫn đến sự nổi tiếng này và tạo nên nhiều phân khúc những người yêu rượu whisky?

Người uống Whisky

Trước hết, những người uống rượu whisky – đặc biệt là những người đã thưởng thức rượu whisky từ một thập kỷ trở lên – có thể thất vọng với tình trạng hiện tại của thị trường, với những chai mà họ biết và yêu thích trước đây không còn nữa, hoặc quá đắt (Macallan 30 -Year-Old, từng được bán với giá vài nghìn đô la, hiện có giá là 45.000 đô la Hồng Kông – nếu bạn có thể tìm thấy nó). Mặt khác, người uống rượu whisky giờ đây tha hồ lựa chọn, với vô số loại rượu whisky từ các nhà máy chưng cất mới và cũ, lớn nhỏ, phù hợp với mọi túi tiền. Sự gia tăng nhu cầu cũng đã chứng kiến ​​việc mở một số quán bar ở Hồng Kông – chẳng hạn như Club Qing, House Welley và Tiffany’s New York Bar – tất cả đều phục vụ rượu whisky phù hợp với tất cả mọi người từ những người đam mê nhất đến những người mới bắt đầu.

Lars Ruecker, giám đốc F&B tại InterContinental Grand Stanford (nơi có quán bar Tiffany’s New York), nhận thấy những thay đổi này tác động đến thị hiếu của khách hàng. Ông lưu ý “sự thay đổi nhu cầu từ các loại rượu whisky chính thống sang các nhà chưng cất nhỏ hơn, tập trung vào nghề thủ công cũng như các chai lấy cảm hứng từ địa phương, kết hợp với một sự kiện hoặc địa điểm, hoặc dành riêng cho thị trường châu Á”.

Người sưu tập Whisky

Những người sưu tập rượu whisky – vì niềm đam mê tuyệt đối và thường là những người uống rượu whisky theo đúng nghĩa – có thể nói rằng tình hình là tốt hay xấu, tùy thuộc vào việc bạn. Ngày nay, các lựa chọn có sẵn để sưu tập là vô cùng lớn, đến mức một số nhà sưu tập hầu như chỉ tập trung vào các ngách cụ thể, chẳng hạn như các nhà máy chưng cất ở Anh (đặc biệt là Bimber, đang được ưa chuộng rất nhiều mặc dù chỉ mới phát hành loại rượu whisky đầu tiên cách đây hai năm) và rượu whisky Úc (đặc biệt là những người từ Starward của Melbourne và Archie Rose của Sydney). Tất nhiên, vẫn có rất nhiều nhà sưu tập lựa chọn loại Scotch cổ điển hiếm có (đáng chú ý nhất là Macallan, Ardbeg, Springbank và Bowmore) và những chai rượu nổi tiếng của Nhật Bản (bao gồm Karuizawa, Hanyu, Yamazaki và Chichibu), nhưng những nỗ lực này hiện đòi hỏi phải có hầu bao lớn.

Mặc dù các cuộc đấu giá rượu mạnh đã được tổ chức ở Hồng Kông từ rất lâu trước khi whisky phổ biến như hiện nay, sự gia tăng của các cuộc đấu giá rượu whisky trực tuyến là một chỉ báo tốt cho thấy nhu cầu ngày càng tăng của các nhà sưu tập, với hàng chục nghìn lô có sẵn hàng tháng thông qua rất nhiều trang web. Kam Daswani, đối tác quản lý của một công ty chuyên kinh doanh whisky Dram Good Stuff, thực sự nhận thấy thị trường đấu giá thúc đẩy nhu cầu đối với các chai rượu cao cấp.

“Được dẫn dắt bởi những lần bán với giá tăng vọt trên thị trường đấu giá, khách hàng giờ đây không chỉ muốn mua để tiêu dùng ngay lập tức, mà đang ngày càng tích lũy kiến thức để mua và cũng để giữ lâu dài.”

Rượu whisky Mortlach trên hành trình Summer Journey vào tháng 7/2020

Nó không chỉ là những chai rượu. Thùng rượu whisky đã trở thành một lựa chọn phổ biến, theo đó toàn bộ thùng rượu whisky (phổ biến nhất là 200 đến 500 lít) được mua và đóng chai, hoặc để nguyên để đóng chai vào một ngày trong tương lai. Mặc dù việc sở hữu các thùng từ các nhà máy chưng cất phổ biến ở Scotland đã trở nên khó khăn hơn trong những năm gần đây (sự kết hợp giữa nhu cầu ngày càng tăng và nguồn cung giảm), ngày càng có nhiều nhà máy chưng cất mới hơn sẵn sàng bán một thùng mới nguyên cho các chủ sở hữu tiềm năng chỉ với một khoản thanh toán trước (ví dụ, tôi đã mua một thùng nhỏ rượu whisky Archie Rose để kỷ niệm một cột mốc quan trọng của gia đình). Các giao dịch kiểu chìa khóa trao tay như thế này (bao gồm cả rượu, thùng, quá trình ủ / lưu trữ, bảo hiểm, đóng chai, dán nhãn, thuế và vận chuyển) khác với mô hình truyền thống, trong đó các chi phí bổ sung thường tách biệt và do chủ sở hữu phải chịu. Quyền sở hữu thùng rượu có thể rất thú vị, nhưng ngành công nghiệp này đầy rẫy những câu chuyện về những người đã trả quá nhiều tiền hoặc bị lừa đảo, vì vậy bạn phải thực hiện nhiều nghiên cứu.

Garreth Christopher, một người yêu thích rượu whisky, người mua các thùng rượu để thưởng thức cho nhu cầu cá nhân và chia sẻ với bạn bè, thường chọn Casks of Distinction của Diageo, có sẵn từ các nhà máy chưng cất rượu của nhà sản xuất rượu khổng lồ từ Scotland. Christopher, người gần đây đã đóng chai cho một loại rượu 33 tuổi từ nhà máy chưng cất Dalwhinnie, cho biết: “Tôi sở hữu một vài CoD, vì họ có thể đảm bảo nguồn cung ứng của họ và các loại rượu thật tuyệt vời.”

Thưởng trức ly rượu Single Malt whisky của Mortlach.

Ranh giới giữa nhà đầu tư và nhà sưu tập thường không rõ ràng, nhưng các nhà đầu tư muốn thu lợi nhuận phải đảm bảo rượu whisky chưa được mở và giữ trong điều kiện thích hợp (thẳng đứng, tránh ánh sáng mặt trời và nhiệt độ khắc nghiệt). Danh mục này cũng đã chứng kiến ​​sự gia tăng về số lượng người tham gia và không khó để hiểu tại sao khi các công ty như Knight Frank đã báo cáo rằng (thông qua Chỉ số Whisky Rare Index, theo dõi các loại rượu mạch nha đơn hiếm của Scotland) tăng trưởng 586% trong thập kỷ qua.

Để dễ hình dung hơn sự tăng trưởng này, một cặp chai Malt Hanyu “Jokers” của Ichiro được bán vào năm 2017 với giá 122.000 đô la Hồng Kông tại Bonhams; đầu năm nay, hai chai khác được bán với giá 446.000 đô la Hồng Kông (và vào tháng 11, trọn bộ 54 chai “Cards” đã thu về 11,89 triệu đô la Hồng Kông). Hai năm trước, một chai Macallan 60 năm tuổi 1926 được bán tại Sotheby’s với giá 1,5 triệu bảng Anh, trong khi vào cuối những năm 2000, một chai tương tự được cho là đã được bán với giá “chỉ” 75.000 đô la Mỹ.

Đây là những ví dụ cực đoan, nhưng chúng minh họa sự cho việc whisky được sưu tập phổ biến như một khoản đầu tư. Tất nhiên, cũng như các thùng rượu, sự thận trọng và nghiên cứu là rất quan trọng.

Cửa hàng Whisky Boutique tại Việt Nam

Người đầu cơ Whisky

Cuối cùng (và ít nhất) là “whisky flipper” – kẻ đầu cơ, bị nhiều người trong thế giới rượu whisky coi thường nhưng đơn giản là kết quả từ tình trạng hiện tại của thị trường. Những kẻ đầu cơ tìm kiếm lợi nhuận tài chính đáng kể trong một khoảng thời gian ngắn bằng cách mua rượu whisky với giá bán lẻ khi nhu cầu vượt quá cung và sau đó bán kiếm lời sau đó. Họ không phải là duy nhất đối với rượu whisky, và mặc dù họ không phát triển mạnh mẽ, ít nhất một số nhà máy chưng cất đã có những nỗ lực đáng khen ngợi để ngăn chặn việc này.

Không gian một hầm ủ rượu whisky tại Scotland

Ví dụ: Nhà máy chưng cất Dornoch giấu “tấm vé vàng” Willy Wonka-esque bên dưới nút chai của một chai phát hành đầu tiên, phần thưởng cho người mua may mắn một thùng rượu whisky miễn phí nếu nó được đổi trong vòng hai năm – do đó khuyến khích việc mở chai và uống rượu bên trong.

Với rất nhiều thay đổi trong thế giới rượu whisky, những người yêu thích rượu whisky ngày nay sẽ cảm thấy tốt hơn hay tồi tệ hơn? Như với nhiều điều trong cuộc sống, sự thật luôn nằm ở giữa.