Vật liệu tái chế có phù hợp với văn hóa xa xỉ?
“Xa xỉ” và “tái chế” vẫn được coi là mâu thuẫn với nhau. Nhưng những ví dụ trong bài này cho thấy đang tồn tại xu hướng các hãng chuyển sang tính bền vững, phù hợp với một nền kinh tế tuần hoàn.
Varin-Etampage Varinor VVSA là nhà máy tinh luyện kim loại quý của tập đoàn Richemont. Ảnh: HHJournal.
Khi nói đến tính bền vững, các thương hiệu đồng hồ hiếm khi lãng phí cơ hội để nêu bật những sáng kiến dù là nhỏ nhất, để thể hiện rằng họ đang làm tốt vai trò của mình và họ rất coi trọng sức khỏe của hành tinh. Báo cáo của Richemont mang tên Movement for Better Luxury là một trường hợp điển hình. Trong báo cáo, gã khổng lồ của ngành xa xỉ mô tả cách họ dự định phát triển các hoạt động bền vững của mình vào năm 2020-2021.
Chúng bao gồm mục tiêu đảm bảo 100% vàng phải đến từ các nguồn tuân thủ Quy trình Giám sát Nguồn gốc của Hội đồng Trang sức Có trách nhiệm (RJC), một tiêu chuẩn được ngành công nghiệp công nhận. Richemont còn cần bao lâu để đạt được mục tiêu này? Khá gần, vì: “Ngày nay, hơn 90% vàng chúng ta mua có chứng nhận Quy trình Giám sát Nguồn gốc RJC và đến từ nguồn gốc tái chế”.
Richemont đã xác định một chỉ số chính để đo lường tính minh bạch của chuỗi cung ứng và đặt mục tiêu đạt được mức độ minh bạch là 95% vào năm 2022. Và bởi vì kim loại quý này có thể được nấu chảy vô số lần mà không làm thay đổi tính chất của nó, vàng tái chế là có chất lượng giống với vàng đã khai thác.
Richemont đã đặt ra cho mình những mục tiêu đầy tham vọng và có một trong những cam kết mạnh mẽ nhất đối với sự phát triển bền vững trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, thông tin về việc sử dụng hầu hết các bộ phận có vàng là vàng tái chế hầu như không xuất hiện trên truyền thông của tập đoàn. Cũng không có bất kỳ đề cập nào về thực tế này. Vì các thương hiệu đồng hồ và trang sức của tập đoàn có quyền kiểm soát công việc tiếp thị của họ.
Đó là sự im lặng đáng chú ý từ một tập đoàn có những thương hiệu được định vị vững chắc ở phân khúc cao cấp và một dấu hiệu rõ ràng rằng vàng tái chế đơn giản là không phù hợp với văn hóa xa xỉ. Điều này trái ngược với kết quả của các cuộc khảo sát chỉ ra rằng ngày càng tăng số người tiêu dùng coi trọng tính bền vững (nhiều nhất là 50%). Sự phân đôi này cho thấy rằng ngay cả những ý định tốt nhất cũng có giới hạn của chúng, và “xa xỉ” và “tái chế” vẫn được coi là mâu thuẫn.
Submersible eLAB-ID™ của Panerai. Ảnh: HHJournal.
Những ấn tượng đối với hai chiếc đồng hồ Panerai được phát hành vào năm ngoái cho thấy tình thế đang thay đổi. Thương hiệu có trụ sở tại Florence đã mang đến sự kiện Watches and Wonder với Submersible eLAB-ID™, một mẫu đồng hồ sản xuất giới hạn 30 chiếc và bao gồm 98,6% vật liệu tái chế tính theo trọng lượng. Chiếc thứ 2 là Luminor Marina eSteel™ có vỏ và mặt số được làm từ thép tái chế và chiếm 58,4% tổng trọng lượng của đồng hồ. Đúng, đây là thép chứ không phải là kim loại quý. Nhưng sáng kiến, được Panerai mô tả là “sản phẩm đột phá nhất cho đến nay”, đánh dấu một sự thay đổi về tinh thần.
Giám đốc điều hành của Panerai, Jean-Marc Pontroué, tuyên bố: “Với Submersible eLAB-ID™ và Luminor Marina eSteel™, chúng tôi đang chứng minh rằng có thể sản xuất một chiếc đồng hồ sang trọng [xa xỉ] gần như hoàn toàn từ vật liệu tái chế, do đó giảm tác động môi trường của quá trình sản xuất đồng hồ… Nhưng sức mạnh thực sự của dự án có lẽ còn được liên kết nhiều hơn với hệ sinh thái các nhà cung cấp và đối tác mà chúng tôi hiện đang cung cấp cho cộng đồng sản xuất đồng hồ Thụy Sĩ” – Nghĩa là: các nhà cung cấp vật liệu đã sẵn sàng và chờ đợi, và phụ thuộc vào các thương hiệu để tạo ra bước nhảy vọt.
Chiếc Circular 1 của ID Geneve. Ảnh: HHJournal.
Minh chứng lời của Jean-Marc Pontroué là một chiếc đồng hồ khác, cũng được ra mắt vào năm ngoái, ủng hộ chuỗi cung ứng ngắn hơn. Chiếc Circular 1 của công ty khởi nghiệp ID Genève đáp ứng mục tiêu 3 khía cạnh là sản xuất đồng hồ chỉ sử dụng vật liệu từ nền kinh tế tuần hoàn của Thụy Sĩ, nhằm thay đổi nhận thức về vật liệu tái chế trong sản xuất đồng hồ cao cấp và khuyến khích tính bền vững hơn trong ngành.
ID Genève hợp tác với Panatere – công ty thu gom thép phế liệu để tái chế từ khoảng ba chục công ty ở vùng Jura của Thụy Sĩ, chuyên sản xuất các sản phẩm cho đồng hồ và lĩnh vực y tế. Panatere chứng nhận khả năng truy xuất nguồn gốc và lượng khí thải carbon của thép, được nấu chảy ngay biên giới với Pháp, sau đó được sử dụng để sản xuất vỏ cho Circular 1. Máy đồng hồ là ETA Caliber 2824 từ hàng tồn kho chưa bán được. Panatere kể từ đó đã mở rộng cung cấp vật liệu bao gồm titan tái chế và sẵn sàng bắt đầu nấu chảy kim loại trong lò luyện kim dùng năng lượng mặt trời của riêng mình.
Ulysse Nardin sử dụng lưới đánh cá bỏ đi làm dây đồng hồ. Ảnh: HHJournal.
Dây đồng hồ cung cấp một ví dụ khác về sự chuyển dịch theo hướng bền vững. Breitling và Ulysse Nardin làm dây đồng hồ từ lưới đánh cá bỏ đi, IWC từ chất liệu giấy, Zenith từ vải và Cartier từ phần bỏ đi của trái táo. Từ việc tái chế đến biến chúng thành sản phẩm mới tại thương hiệu Semper & Adhuc của Pháp, lắp đồng hồ của mình với các bộ máy Thụy Sĩ đã được phục hồi. Quartz cũng không phải là không có vấn đề, cụ thể là cách tái chế pin đã qua sử dụng. Các chuyển động chạy bằng năng lượng mặt trời có thể là một phần của giải pháp. Seiko và Citizen của Nhật Bản đã sản xuất đồng hồ chạy bằng năng lượng mặt trời trong một số năm, tiếp theo là Tissot và kể từ năm ngoái là Cartier.
Tuy những sản phẩm trên được hoan nghênh nhưng với quy mô từ 15 đến 20 triệu chiếc đồng hồ được sản xuất mỗi năm ở Thụy Sĩ, những sáng kiến này vẫn là những sáng kiến biệt lập. Chúng hầu như không tạo được dấu ấn trong thị trường đồng hồ xa xỉ, chủ yếu đến từ các công ty khởi nghiệp hoặc giới hạn ở một tỷ lệ nhỏ trong danh mục của các thương hiệu. Những dấu hiệu thay đổi đáng khích lệ hơn đang đến từ thị trường Pre-Owned đang phát triển nhanh chóng, nơi không chỉ các linh kiện được tái chế mà còn toàn bộ chiếc đồng hồ được trao cho cuộc sống mới vô tận với những người chủ kế tiếp của nó. Điều này rất có ý nghĩa, khi biết rằng một chiếc đồng hồ được thiết kế để tồn tại không chỉ một mà là nhiều đời. Đủ lâu để chữa lành hành tinh xanh?
