Ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ đã sống sót sau nhiều cuộc khủng hoảng tồi tệ. Song giờ đây, các hãng lớn lại phải đối mặt với những khó khăn trầm trọng khi cuộc khủng hoảng kinh tế có khả năng nổ ra.

Trước khi đại dịch Covid-19 xảy ra, ngành công nghiệp đồng hồ đã phải gánh chịu nhiều tổn thất nặng nề do các cuộc biểu tình chính trị tại thị trường lớn Hồng Kông. Khi mọi việc vẫn chưa kịp nguôi ngoai, cuộc suy thoái kinh tế của Trung Quốc lại sắp sửa nhấn chìm phần còn lại, ảnh hưởng tiêu cực đến sức mạnh của đồng franc Thụy Sĩ, giá vàng và chi phí vận hành của các tập đoàn hùng mạnh như Swatch và Richemont.

Rolex đã đóng cửa tất cả các nhà máy tại Thụy Sĩ trong ít nhất 10 ngày kể từ ngày 17/3. Richemont giảm giá tới 49% cho những chiếc đồng hồ Cartier cũ trên trang web bán lại đồng hồ cổ điển của tập đoàn, Watchfinder. Triển lãm đồng hồ Watches & Wonders và Baselworld bị hủy bỏ. Cuối tuần này, Swatch cũng sẽ giảm giờ làm việc của 70% nhân viên sản xuất tại Thụy Sĩ.

Theo Luca Solca từ Sanford C. Bernstein, nửa đầu năm 2020 có lẽ sẽ là quãng thời gian tồi tệ nhất từ ​​trước đến nay đối với ngành hàng xa xỉ hiện đại. Điều đó đe dọa nhiều việc làm trong ngành chế tạo đồng hồ Thụy Sĩ, nơi có đến 59.000 người đang hoạt động ổn định. Trầm trọng hơn, ngành công nghiệp này còn phụ thuộc nhiều vào các nhân công đang sinh sống ở biên giới với Pháp, mà nhiều người trong số họ đang ở nhà để kìm hãm sự lây lan virus, hay vì các cửa khẩu biên giới đã đóng cửa.

Biểu đồ cho thấy các khu vực trên thế giới đã bị tác động bởi virus Corona

Tình hình nguy cấp 

Tương tự như Rolex, Patek Philippe cũng đã có động thái tương tự và tuyên bố rằng họ sẽ đóng cửa nhà máy sản xuất từ ngày 18 đến 27 tháng 3 để hỗ trợ ngăn chặn tiếp xúc gần trong cộng đồng. Nhà sản xuất sẽ theo dõi chặt chẽ diễn biễn dịch bệnh và có thể kéo dài thời gian đóng cửa này nếu cần thiết.

Trong khi đó, tài khoản Twitter của Audemars Piguet cho biết họ sẽ đóng cửa các địa điểm sản xuất, một số văn phòng và cửa hàng ở nhiều nước khác nhau. Hublot thuộc sở hữu của LVMH cũng đã ngưng sản xuất cho đến khi có thông báo mới.

“Trong thời kỳ không chắc chắn này, sự an toàn của mọi người vẫn là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi. Đó là lý do chúng tôi ra quyết định đóng cửa các địa điểm sản xuất của Thụy Sĩ cũng như một số văn phòng và cửa hàng ở nhiều quốc gia khác nhau cho đến cuối tháng 3,” Audemars Piguet thông báo trên Twitter.

“Kịch bản này tệ hơn so với năm 2008, vì dường như không có bất kỳ sự bù đắp nào – ngoài khả năng là một phần an ủi nhỏ nhoi từ kinh doanh trực tuyến,” ông Sol Solca viết.

Biểu đồ về doanh số đồng hồ Thuỵ Sĩ xuất khẩu ra thế giới

Jean-Christophe Babin, CEO của Bulgari, cho biết thương hiệu có đến 51 cửa hàng tại Trung Quốc. “Một nửa trong số chúng đã đóng cửa,” ông nói với CNN, “và phần còn lại đang hoạt động trong thời gian ngắn. Thực tế là việc chỉ dựa vào thương mại điện tử ở Trung Quốc đang làm tổn hại đáng kể đến doanh số của chúng tôi.”

Theo một báo cáo được công bố vào ngày 19/3, xuất khẩu đồng hồ Thụy Sĩ giảm mạnh nhất trong giai đoạn tám tháng vào tháng Hai vừa qua, khi các chuyến hàng đến Trung Quốc và Hồng Kông giảm lần lượt 52% và 42%. Có khả năng là sự suy giảm này sẽ càng tồi tệ hơn khi tâm chấn của bệnh dịch chuyển sang châu Âu, nơi đang có nhiều người nhiễm bệnh hơn Trung Quốc.

“Đó không còn là vấn đề của việc có kế hoạch B,” Edouard Meylan, CEO của Moser & Cie nói với Hodinkee. “Đó là vấn đề của việc có kế hoạch C, D, E.”

Swatch, công ty sở hữu Breguet và Longines, hay Richemont, với các hãng như Vacheron Constantin, đều mất khoảng một phần ba giá trị trong năm nay. Tuy nhiên, vào ngày 19/3, cổ phiếu của Swatch đã tăng tới 6,1% sau khi Chủ tịch Nayla Hayek khẳng định rằng công ty đã chưa mất hy vọng.

Tổn thất nặng nề 

“Năm 2020 chắc chắn sẽ là một năm khó khăn trên toàn thế giới,” Hayek nói trong báo cáo thường niên của công ty. “Chúng tôi sẽ vẫn tích cực trong triển vọng của mình bất chấp mọi trở ngại.”

Theo báo cáo, Swatch có kế hoạch chi tới 500 triệu franc (517 triệu USD) trong năm nay cho việc nghiên cứu, ra mắt sản phẩm mới, nâng cao khả năng sản xuất và mạng lưới bán hàng bất chấp khủng hoảng. Năm ngoái, công ty đã hoàn thiện việc xây dựng trụ sở mới ở Biel trị giá 220 triệu franc, với cấu trúc tổ ong khổng lồ do kiến ​​trúc sư Nhật Bản Shigeru Ban từng thắng giải Pritzker thiết kế.

Thiết kế trụ sở mới của Tập đoàn Swatch tại Biel

Rene Weber, nhà phân tích tại Bank Vontobel AG, ước tính doanh thu trong quý đầu của ngành hàng xa xỉ sẽ giảm hơn 30%.

“Nhu cầu sẽ bị ảnh hưởng theo cách mà chúng ta chưa từng thấy trước đây”, ông nói. “Câu hỏi đặt ra là nó sẽ kéo dài bao lâu.”

Gần đây, thương hiệu thuộc tập đoàn Swatch là Tissot đã ra mắt chiếc đồng hồ thông minh đầu tiên, trễ hơn bốn năm so với kế hoạch, sau khi nhu cầu đồng hồ giá rẻ bị Apple cạnh tranh khốc liệt. Dự kiến, Swatch sẽ bán mẫu đồng hồ này tại Thụy Sĩ vào tháng 6 hoặc tháng 7, nhưng với sự bùng phát của Corona ở châu Âu, khả năng thực hiện kế hoạch trên vẫn còn là ẩn số.

Bên cạnh các tập đoàn lớp, cuộc khủng hoảng còn gây thiệt hại cho các công ty nhỏ hơn. RJ Watch SA, một nhà sản xuất đồng hồ Thụy Sĩ độc lập được biết đến với những chiếc đồng hồ thể hiện hình ảnh văn hoá đại chúng, tháng trước đã nộp hồ sơ phá sản.

Jon Cox, một nhà phân tích tại Kepler Cheuvreux cho biết, “tình hình hiện tại có khả năng sẽ gây tổn thất nặng nề, đặc biệt là đối với các thương hiệu nhỏ hơn.”

Hướng về phía trước

Nhìn chung, việc các sự kiện đồng hồ như Watches & Wonders và Baselworld bị huỷ đã làm xáo trộn hầu hết kế hoạch ra mắt sản phẩm của các thương hiệu đồng hồ Thụy Sĩ, buộc họ phải có chiến lược khác để thay thế. Một trong những hãng hàng động nhanh nhất chính là Bulgari, khi lên kế hoạch tổ chức buổi triển lãm pop-up tại Geneva vào cuối tháng 4. Tham gia cùng Bulgari là Breitling, Girard-Perregaux, Ulysse Nardin, Moser và các hãng đồng hồ độc lập khác. Sự kiện này chủ yếu dành cho các nhà bán lẻ, nhà sưu tầm và giới truyền thông tại châu Âu.

Baselworld và Watches & Wonders, hai sự kiện đồng hồ lớn nhất thế giới, đã bị huỷ trong năm nay

Một số thương hiệu lớn hơn sẽ gặp gỡ khách hàng và báo chí tại các sự kiện trong khu vực. Grand Seiko, vốn đã lên kế hoạch cho Hội nghị thượng đỉnh dành cho khách quốc tế vào ngày 3-6 tháng 3 tại Tokyo nhưng phải hủy sự kiện, sẽ tổ chức phiên thay thế hai ngày tại New York vào đầu tháng Tư. Tập đoàn Swatch, sau khi hủy bỏ sự kiện Time to Move tại Zurich, lại có phương án tổ chức các sự kiện khác tại khu vực. Tập đoàn Richemont cũng hành động tương tự.

“Hiện tại, chúng tôi đang lên kế hoạch thay thế trong khu vực để giới thiệu các bộ sưu tập mới của thương hiệu, và sẽ quay trở lại trong thời gian sớm nhất có thể,” Alain Bernard, Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Richemont khu vực Bắc Mỹ, cho biết sau ngày có quyết định huỷ sự kiện Watches & Wonders.

Một phương án khác là tổ chức các sự kiện đồng hồ và trang sức tại địa phương, như Couture Show và JCK Show được tổ chức vào tháng 6 tại Las Vegas. Stephen Kaiser, nhà tổ chức CoutureTime, phần trình diễn đồng hồ thuộc Couture Show, cho biết ông đã nhận được nhiều cuộc gọi kể từ khi các chương trình tại Thụy Sĩ bị huỷ.

Không gian sự kiện CoutureTime

Tổn thất của sự kiện năm nay một lần nữa là đòn giáng nặng nề lên Baselworld. Trước đó, sự kiện đã gặp nhiều trắc trở khiến công ty mẹ là Tập đoàn MCH báo cáo khoản lỗ 300,7 triệu CHF trong hai năm qua. Các nhà tổ chức đã nhanh chóng tìm cách khắc phục bằng việc dời lịch tình sang tháng 1 năm tới, thời điểm thuận lợi hơn nhiều cho các nhà triển lãm. Trong khi đó, Watches & Wonders cũng chưa công bố ngày chính thức, nhưng nhiều nguồn tin cho biết thời điểm này rất có thể cũng sẽ là tháng 1.

Giờ đây, trước diễn biến khó lường của Covid-19, các kế hoạch kể trên có thể tiếp tục bị ngưng trệ vô thời hạn. Câu hỏi quan trọng nhất được đặt ra lúc này chính là cuộc khủng hoảng sẽ kéo dài bao lâu, và liệu nó có làm tê liệt các thị trường khác trầm trọng như Trung Quốc hay không. Chưa ai có thể có được câu trả lời.