Khu phức hợp nghệ thuật Kunsthof Dresden và “toà nhà biết chơi nhạc” khi trời mưa
Kunsthof Dresden, hay Kunsthofpassage, là một khu phức hợp nghệ thuật ở thành phố Dresden của Đức, nổi tiếng nhất với một khuôn viên được mệnh danh là “toà nhà hát trong mưa”. Sau khi được cải tạo, với 5 khuôn viên được thiết kế theo những chủ đề độc đáo riêng biết, khu phố này không ngừng thu hút du khách trong suốt hai thập niên qua.
Hơn 20 năm trước, ý tưởng hồi sinh những toà nhà cũ kỹ ở Kunsthof Dresden đã ra đời. Kunsthof Dresden, hay Kunsthofpassage, hiện nay là một khu phức hợp nghệ thuật nổi tiếng thuộc Äußeren Neustadt ở thành phố Dresden của Đức. Công trình này do các kiến trúc sư MüllerMüller, Knerer&Lang, Heike Böttcher và Meyer Bassin (tất cả đều ở Dresden) phụ trách thiết kế và hoàn thành vào năm 2001. Khách hàng là công ty Ginkgo Projektentwicklung GmbH. Tham gia thiết kế và trang trí công trình này (chủ yếu là mặt tiền và cảnh quan) còn có các nghệ sỹ như Viola Schöpe, Annette Paul, André Tempel, Christoph Roßner, Arendt Zwicker, cùng các nhà điêu khắc đá Sandner và Matz.
Khu phức hợp nghệ thuật Kunsthofpassage được biết đến như một địa điểm vui chơi dành cho giới trẻ và du khách nước ngoài, với những vườn bia thủ công, tiệm trà, quán bar, câu lạc bộ LGBL, các xe bán bánh taco và bánh viên chiên falafel. Bên trong các toà nhà của Kunsthofpassage là những nhà hàng chay, cửa hàng thời trang vintage, hay các cửa hàng hoa, gốm sứ, đồ trang trí, đồ lưu niệm…Khu phức hợp nghệ thuật này thu hút du khách bằng những bức tranh tường nhiều màu sắc và lịch sử lâu đời. Tại đây cũng thường xuyên diễn ra các buổi trình diễn âm nhạc, triển lãm, chiếu phim và workshop.
Kunsthofpassage gồm 5 khuôn viên. Mỗi khuôn viên có tên riêng và được thiết kế theo từng chủ đề độc đáo.
Hof der Fabelwesen (Tạm dịch: Khuôn Viên của Các Sinh Vật Thần Thoại)
Khoảng sân này được trang trí theo chủ đề thần thoại. Trên tường của toà nhà là những động vật và nhân vật được sinh ra từ trí tưởng tượng của nghệ sỹ Viola Schöpe. Dòng sông của sự sống thể hiện sinh động ở mặt tiền phía Nam, và cõi thiên giới ở mặt tiền phía Bắc mở ra một vũ trụ huyền bí.
Nữ nghệ sỹ Viola Schöpe thường kể những câu chuyện thần thoại bằng tác phẩm nghệ thuật. Cô đã thiết kế bề mặt tường rộng 900 m² của Hof der Fabelwesen bằng các loại gạch trang trí khác nhau đến từ Bồ Đào Nha, Ý và thành phố Meissen nổi tiếng của Đức.
Hof des Lichts (Tạm dịch: Khuôn Viên Ánh Sáng)
Khu vực sân trong này có vẻ đơn giản, tuy nhiên điều đặc biệt khó đoán ở chỗ đây chính là trung tâm của Kunsthofpassage, và là sân khấu biểu diễn nghệ thuật ngoài trời.
Khuôn Viên Ánh Sáng thường được dùng để trình diễn, sắp đặt đa phương tiện, chiếu phim và ca hát. Dựa trên chủ đề “ánh sáng”, khu vực này được chiếu sáng bởi các gương kim loại, tuỳ thuộc vào vị trí của mặt trời sẽ tạo ra nhiều phản xạ màu sắc khác nhau. Những bức tường màu xanh lam cũng đem lại hiệu ứng và bầu không khí đặc biệt.
Hof der Metamorphosen (Tạm dịch: Khuôn Viên Biến Chất)
Khu vực sân này thiết kế bởi một hoạ sỹ kiêm nghệ sỹ light art, Arend Zwicker. Khuôn Viên Biến Chất thực sự đơn giản bởi các mặt tiền của nó, và hoàn toàn tương phản với Khuôn Viên Động Vật.
Nghệ sỹ Arend Zwicker và xưởng kim loại Karlheinz Löffler đã tạo ra các gờ kim loại gắn vào bề mặt tường của toà nhà chính, tuy trông có tính thẩm mỹ nhưng khá kỳ lạ. Và bí mật của chúng chỉ được tiết lộ vào buổi tối.
Những gờ kim loại lớn và nặng, được làm bằng khung thép mạ kẽm, bọc bằng thép Corten. Corten tạo ra một lớp rỉ sét trên bề mặt giúp ngăn ngừa bị ăn mòn thêm. Ở mặt cong của các gờ kim loại này có chứa các bó sợi cáp quang có thể chiếu sáng vào buổi tối. Khi đó các gờ kim loại trở thành đèn trang trí cho khuôn viên.
Đối với 2 dãy nhà nhỏ tạo thành một hành lang ở phía đối diện, nghệ sỹ đã chọn ra 24 tấm giấy khác nhau, nhúng một nửa số chúng vào dầu hạt lanh, đóng khung kim loại và treo thành hàng, qua đó công chúng có thể quan sát sự “biến chất” của giấy theo thời gian.
Hof der Tiere (Tạm dịch: Khuôn Viên Động Vật)
Đó là một thế giới động vật phong phú, nơi các bức phù điêu muông thú “leo trèo” trên bờ tường, từ ban công liễu gai, đến cửa sổ và một số thì ẩn mình ở đài phun nước. Tường và cầu thang được sơn màu xanh lá cây gợi nhớ đến môi trường sống hoang dã của các loài động vật. Toàn bộ sân được làm bằng đá sa thạch, tất cả các chi tiết ăn khớp với nhau tạo thành một bức tranh hài hoà về tổng thể.
Hof der Elemente (Tạm dịch: Khuôn Viên của Các Yếu Tố)
Hof der Elemente được tạo thành bởi mặt tiền của các toà nhà, nổi bật là một mặt tiền màu xanh lam với các ống dẫn nước mưa (yếu tố âm nhạc), và mặt tiền đối diện được trang trí toàn màu vàng với các tấm nhôm phản chiếu ánh sáng (yếu tố ánh sáng).
Khuôn viên này là tác phẩm sáng tạo bởi 3 nghệ sỹ sinh sống trong khu nhà của Kunsthofpassage, gồm: Annette Paul, Christoph Roßner và André Tempel. Các nghệ sỹ đã thiết kế mạng lưới đường ống, phễu và vòi phức tạp nhằm tối ưu âm thanh và khuếch đại tiếng mưa. Cảnh quan âm thanh này cũng được cho là lấy ý tưởng từ khái niệm cỗ máy Rube Goldberg.
Nữ nghệ sỹ điêu khắc Annette Paul đã lấy cảm hứng từ cấu trúc của những đường ống thoát nước kỳ lạ ở quê nhà của cô, St. Petersburg (Nga). Theo cô, đường ống dẫn nước ở St. Petersburg có đường kính lớn hơn nhiều so với ở Đức, lắp đặt lộ thiên ở mặt tiền nhà. Đối với Annette, chúng giống như một “rạp hát mưa”, nước tràn qua các rãnh nước, theo đường ống và thoát xuống cống. Khi cô ở trong nhà vào những ngày mưa, “âm nhạc” tạo ra bởi tiếng nước và các đường ống kim loại là nguồn cảm hứng nghệ thuật cô. Và nguồn cảm hứng này về sau đã trở thành “thông điệp truyền thông” đầy lãng mạn, thu hút đông đảo công chúng đến tham quan “dàn nhạc” này ở Kunsthof dù cho trời nắng hay mưa.
Kể từ năm 1999 đến nay, Hof der Elemente luôn là địa điểm thu hút du khách nhất, do khuôn viên này thường được truyền thông và các đại lý du lịch tâng bốc như là “toà nhà hát trong mưa” hay “toà nhà biết chơi nhạc”. Nhiều người không có dịp đến chơi ở Kunsthofpassage vào những ngày mưa thực sự. Các bức ảnh và video quay lại “rạp hát mưa” của khuôn viên này không chứng minh được “các yếu tố”, cả trong âm nhạc lẫn ánh sáng, khiến hầu hết những người xem trực tuyến – những người thầm tưởng tượng về một bản giao hưởng du dương rung động lòng người – cảm thấy tràn đầy thất vọng và cho rằng tất cả chỉ là một cú lừa.
Thực tế, chủ đề chính của khuôn viên này là các yếu tố cấu thành âm nhạc và các yếu tố trong bản chất ánh sáng. 7 yếu tố âm nhạc thông thường gồm: nhịp điệu (rhythm), độ mạnh nhẹ (dynamics), giai điệu (melody), hoà âm (harmony), âm sắc (timber, hay tone color), kết cấu (texture), và hình thức (form). Nhiều blogger du lịch đã mô tả và biến âm thanh của nước chảy qua các đường ống thành các nốt nhạc và giai điệu, tuy nhiên vẫn không thể thuyết phục được các khán thính giả trực tuyến, những người không có dịp du lịch và không có cơ hội tìm hiểu toàn bộ lịch sử, câu chuyện nghệ thuật và hoạt động của Kunsthofpassage trong suốt 2 thập niên qua.