Thuê du thuyền (kì 1): Châu Á, Kim Kardashian và chân trời mới của ngành thuê du thuyền thế giới
Châu Á đang trở thành điểm đến thu hút những chiếc du thuyền sang trọng cho thuê. Vậy chân dung khách hàng và thị trường tại đây có những đặc thù ra sao so với thế giới?
“Kim ơi nhảy đi. Mông em sẽ đỡ cho em.” Đó là “lời khuyên” mà Scott Disick dành cho Kim Kardashian, khi nữ siêu sao với hơn 140 triệu người theo dõi trên Instagram tính nhảy từ mạn chiếc thuyền hai cột buồm truyền thống phinisi Prana by Atzaro xuống nước.
Nằm trong một tập của chương trình truyền hình thực tế Keeping Up with the Kardashians, cảnh tượng trên thuộc chuyến nghỉ dưỡng của gia đình nhà Kardashian tại phía Tây Nam đảo Lombok trên chiếc du thuyền thuê hoàn toàn mới và nổi tiếng nhất Indonesia. Và tất nhiên, họ đáp trực thăng bay từ Bali để lên tàu.
Trong lúc Kim vẫn còn do dự, cô chị gái Kourtney và bạn đời Scott đã nhanh chân nhảy từ rầm néo buồm của chiếc tàu phinisi khổng lồ 9 phòng ngủ. “Cao quá. Em sợ quá,” Kim hét lớn. Sau vài lời động viên của bạn bè và gia đình, kèm câu đùa của Scott nêu trên, cô nàng cuối cùng cũng liều mình lao xuống nước.
Châu Á đang nhanh chóng trở thành điểm đến yêu thích của người nổi tiếng và giới siêu giàu. Riêng chuyến thăm chóng vánh của nhà Kardashian là ví dụ điển hình cho thấy hành vi và chân dung của khách hàng thuê tàu đang thay đổi rõ rệt. Thuê tàu trong một tuần ở vùng Địa Trung Hải và bất kỳ nơi nào khác trên thế giới vốn là thông lệ, nhưng không hẳn là quy tắc bất di bất dịch tại châu Á.
“Ngày càng có nhiều khách thuê tàu nhưng không giong buồm ra khơi dài ngày. Khách hàng tại châu Á thường thích thuê tàu ngắn hạn vào dịp cuối tuần ở Đông Nam Á, tùy thuộc vào lịch trình của họ và đường bay thuận lợi từ các hãng hàng không”, Reanna Wang, Quản lý Dịch vụ Thuê tàu của Simpson Yacht Charter chia sẻ. “Đây được xem là hình thức nghỉ dưỡng mới. Nếu trước đây mọi người thường hay thuê villa, thì nay họ cân nhắc thuê tàu. Chuyện này phổ biến hơn ở châu Á, nơi tốc độ phát triển của ngành du thuyền tuy còn chậm, nhưng giàu tiềm năng”.
Một châu Á đa dạng
Trên thực tế, thuê tàu trong ngày diễn ra phổ biến tại các thủ phủ tài chính châu Á như Hồng Kông và Singapore. Riêng thời gian thuê tàu dài hơn thường dành cho các chuyến du ngoạn khám phá những thiên đường nhiệt đới ở Đông Nam Á.
“Tại Hồng Kông và Singapore, 99% các cuộc gọi liên hệ tư vấn là về thuê tàu trong ngày. Riêng tại chi nhánh của chúng tôi ở Phuket, 80% là cho thuê tàu qua đêm”, Reanna nhận định. “Tại châu Á, các địa điểm phổ biến cho khách thuê tàu qua đêm vẫn là ở biển Andaman, từ Langkawi lên đến bờ Tây Thái Lan, cho tới Mergui – và tại Indonesia. 70% khách tìm đến chúng tôi thường thích thuê tàu catamaran”.
Các lựa chọn thuê tàu bao gồm tàu có hoặc không có thuyền viên, thuyền buồm, thuyền động cơ, và siêu du thuyền. Ngay trong phân khúc siêu du thuyền, theo như Carmen Lau, Giám đốc Điều hành của Camper & Nicholsons Asia, hành vi của khách thuê tàu cũng đang thay đổi.
“Trước đây, dịch vụ cho thuê tàu thường hướng đến đối tượng đã có gia đình, nhưng nay khách hàng của chúng tôi ngày càng đa dạng”, cô chia sẻ. “Họ trẻ hơn, và thích các hoạt động giải trí thể thao. Chúng tôi cũng cảm thấy ngày càng có nhiều cuộc gọi vào phút chót, chính vì vậy nên đã cho ra mắt nền tảng số để khách hàng có thể nhanh chóng tìm hiểu mọi thông tin cần thiết trên mạng”.
Tuy vậy, Carmen tin rằng thị trường thuê tàu ở châu Á vẫn đang phát triển và trên đà ổn định. Đa phần các khách hàng của Camper & Nicholsons tại châu Á đều sở hữu kiến thức và kinh nghiệm về tàu thuyền. “Chúng tôi nhấn mạnh vào tầm quan trọng của việc nêu rõ dịch vụ đi kèm trong bảng giá, như chi phí vận hành dự phòng (APA – Advance Provisioning Allowance) gồm thực phẩm, nhiên liệu, phí đỗ, phương tiện liên lạc… Chúng tôi cũng hỏi khách hàng về khẩu vị lẫn thói quen sinh hoạt, để đội ngũ thuyền viên có thể sát sao đáp ứng nhu cầu của họ”.
Thuê du thuyền châu Á trên bản đồ thế giới
Vùng Địa Trung Hải và Caribbean vẫn là thị trường cho thuê tàu hàng đầu thế giới, nhưng Camper & Nicholsons, nơi sở hữu một trong những hạm đội siêu du thuyền cho thuê lớn nhất thế giới, tin rằng châu Á sẽ ngày càng trở thành địa điểm phổ biến.
Aqua Expeditions là công ty chuyên vận hành tàu du ngoạn cao cấp trên sông Amazon ở Peru và sông Mê Kông ở Việt Nam và Campuchia suốt 12 năm qua. Có trụ sở chính tại Singapore, Aqua sẽ gia nhập thị trường du ngoạn bờ biển vào tháng 11 sắp tới, với thuyền Aqua Blu gồm 15 phòng, được tân trang từ tàu British Naval Explorer và sẽ hoạt động tại phía Đông Indonesia.
“Aqua đang dần trở thành thế hệ mới trong ngành thuê tàu. Nhiều nhà vận hành như Aqua Expeditions đang khám phá những cơ hội mới để đầu tư, vì họ nhận thấy rõ nhu cầu liên hệ tăng cao cho dịch vụ thuê tàu ở châu Á,” Carmen chia sẻ.
Tuy các khách hàng có cho mình nhiều sự lựa chọn đa dạng về loại tàu cũng như điểm đến ở châu Á, các công ty cho thuê tàu lại gặp khó khăn liên quan đến quy định và thủ tục khác nhau ở từng nước. Trong đó, nhiều nơi cấm hoặc căn ngăn siêu du thuyền cho thuê dừng chân trong chuyến du ngoạn của mình.
Việc phát triển thị trường cho thuê tại châu Á vẫn khó hơn so với ở châu Âu, vì mỗi nước có quy định luật hàng hải khác nhau.
“Từ phía chúng tôi, việc phát triển thị trường cho thuê tại châu Á vẫn khó hơn so với ở châu Âu, vì mỗi nước có quy định luật hàng hải khác nhau. Hiện tại, Thái Lan là nước có luật hàng hải thân thiện nhất với tàu cho thuê, cũng như sở hữu cơ sở hạ tầng đầy đủ từ bến đỗ tàu chuyên nghiệp cho đến nhà cung cấp thiết bị hàng hải.
Ngành cho thuê tàu ở nhiều địa điểm tuyệt đẹp khác cũng phát triển với những chiếc du thuyền sản xuất tại địa phương, như trong trường hợp của tàu phinisis ở Indonesia. Nhưng ở Việt Nam và Philippines, quy định và luật lệ về các phương tiện cho thuê vì mục đích giải trí vẫn chưa thực sự được thiết lập bài bản”.
“Chính phủ các nước cần nhận thức được rằng du thuyền là ngành kinh doanh chính thống. Họ nên tạo điều kiện hỗ trợ về quy trình chính thức liên quan đến phương tiện giải trí và kinh doanh cho thuê trong quy định, thuế, và những địa điểm mà tàu có thể ghé đậu”, Lau kết luận.
“Rằng siêu du thuyền và ngành thuê tàu mang lại nhiều tiềm năng phát triển kinh tế cho đất nước thông qua các dịch vụ và giao thương liên đới. Vấn đề này nên được các nước trong vùng tiếp cận và xử lý cùng nhau, vì cơ hội và khả năng để mọi thứ thay đổi theo chiều hướng tốt hơn là rất rộng mở”.
Siêu du thuyền ghé thăm châu Á
Dù vẫn còn hạn chế về quy định và thủ tục, vùng Đông Nam Á đang ngày càng thu hút nhiều siêu du thuyền dài hơn 30m (không phải tất cả đều là cho thuê) trong vài năm trở lại đây, theo một báo cáo của SuperyachtNews với dữ liệu từ MarineTraffic.
Siêu du thuyền đến Thái Lan tăng từ 27 chiếc trong năm 2015 đến 41 vào năm 2018, chưa kể năm 2016 con số đó là 36, và 32 ở năm tiếp theo. Indonesia là địa điểm trọng yếu khác trong vùng với 38 siêu du thuyền cập bến vào năm 2018, cũng như chào đón tầm 28-31 chiếc trong 3 năm trước đó.
Càng có nhiều tàu cỡ lớn cho thuê ở châu Á sẽ đồng nghĩa với việc cơ sở hạ tầng trong vùng sẽ càng được cải thiện.
Tính theo kích cỡ, số lượng du thuyền 30-40m và 40-60m đến Thái Lan và Indonesia là gần như tương đương nhau. Tuy vậy, Thái Lan đón 11 thuyền 60-90m vào năm ngoái, còn Indonesia chỉ là 3. Nhưng cùng thời điểm, Indonesia vẫn thu hút 6 megayacht trên 90m, ở Thái Lan chỉ là 1.
Siêu du thuyền thường ở lại lâu hơn tại Thái Lan, và không tập trung theo mùa cố định. 10-11% dành 8 tháng tại đây trong năm 2018, với 6-9% rơi vào giai đoạn tháng 3 đến tháng 5, và 8% vào tháng 10. Trái lại, siêu du thuyền đến Indonesia thường tập trung vào mùa đông phía Bắc, với 11% rơi vào tháng 1, 3% vào tháng 5 và 6, tới 9% và 8% vào tháng 11 và 12.
Dù luật lệ và quy định tại châu Á đang gây khó khăn để ngành cho thuê siêu du thuyền có thể phát triển đúng tiềm năng vốn có, tuy vậy số lượng bến đỗ nhỏ không là vấn đề theo báo cáo của SuperyachtNews, nhờ sự hiện diện của hàng ngàn hòn đảo trong vùng. Họ kết luận: “Điểm thu hút của Thái Lan và các nước láng giềng nằm ở cơ hội thăm thú cảnh đẹp, chứ không phải văn hóa phát triển đến từ những câu lạc bộ hay bến đỗ chuyên nghiệp”.
Theo Carmen, khi ngày càng nhiều siêu du thuyền đến châu Á và cơ hội cho thuê tàu lý thú được quảng bá đúng cách đến khách hàng, điều đó sẽ giúp kích thích tăng trưởng cho ngành kinh tế địa phương lẫn ngành du thuyền của toàn vùng Đông Nam Á.
“Chúng ta nên khuyến khích nhiều siêu du thuyền đến châu Á và cung cấp nhiều thông tin về thuê tàu ở vùng châu Á – Thái Bình Dương nói chung”, cô nhận xét. “Càng có nhiều tàu cỡ lớn cho thuê ở châu Á sẽ đồng nghĩa với việc cơ sở hạ tầng trong vùng sẽ càng được cải thiện”.