Năm 2018, Citizen vừa tròn 100 năm phát triển, từng bước từ liên doanh sản xuất đồng hồ có tên là Viện nghiên cứu đồng hồ Shokosha tại Tokyo năm 1918 trở thành một trong những công ty đồng hồ hàng đầu thế giới với doanh thu lên đến 3,01 tỷ đô-la vào năm ngoái. 

Liên tiếp trong 2 năm 2018 và 2019, Citizen đều khiến khách tham dự Baselworld ngỡ ngàng với gian hàng được thiết kế cùng 100.000 tấm khung cơ bản để kỷ niệm một thế kỷ chế tác đồng hồ. Bên cạnh đó, thương hiệu cũng giới thiệu một số đồng hồ Eco-Drive phiên bản kỷ niệm 100 năm, trong đó có cả chiếc đồng hồ bỏ túi chứa đựng bộ máy Eco-Drive chính xác nhất từng có (Calibre 0100), chính xác đến +/1 giây mỗi năm.

Tất nhiên, Citizen đã có thể tạo nên một sự kiện rầm rộ hơn rất nhiều. Nói đúng ra, đây chính là một trong những nhà sản xuất đồng hồ và bộ máy hàng đầu thế giới. Đây cũng là một trong những tập đoàn lớn nhất trên thế giới, với doanh thu 3,01 tỷ đô-la trong năm qua, mà 51% trong số đó đều đến từ đồng hồ. Danh sách các thương hiệu đồng hồ sử dụng bộ máy Citizen không chỉ đến từ Nhật mà còn Mỹ (Bulova) và Thụy Sĩ (Frederique Constant, Alpina & Arnold & Son).

Đây cũng là một trong những tập đoàn lớn nhất trên thế giới, với doanh thu 3,01 tỷ đô-la trong năm qua, mà 51% trong số đó đều đến từ đồng hồ.

Có thể nói, Citizen chứa đựng cả lịch sử đáng tự hào về những chiếc đồng hồ đầu tiên, từ đồng hồ chống sốc đầu tiên của Nhật Bản và đồng hồ chống nước đầu tiên cho đến hàng loạt sản phẩm tiên phong từ những năm 1970 trở đi, khi thương hiệu bắt đầu cạnh tranh với đối thủ đến từ Tokyo – Seiko – về công nghệ thạch anh. Tất nhiên, trong số đó là công nghệ Eco-Drive chạy bằng ánh sáng độc quyền dành cho đồng hồ analog thạch anh, được giới thiệu vào năm 1976 với chiếc Citizen Quartz Crystron Solar Cell.

Giám đốc điều hành Citizen, ông Toshio Tokura

Tuy nhiên, Citizen lại quyết định không gióng trống khua chiêng nhiều về lễ kỷ niệm thế kỷ này. Vì sao ư? “Bởi vì chế tạo đồng hồ là một công việc vẫn tiếp tục diễn ra, chứ không phải là bài học lịch sử”, đúng như lời công ty đã nêu trong cuốn sách phác thảo triết lý chế tạo đồng hồ của thương hiệu,” ông Toshio Tokura, Giám đốc điều hành Citizen cho biết. “Chúng tôi hướng đến sự tiến triển hơn là một trạng thái nhất định.”

Thương hiệu 101 năm tuổi Citizen là nhà sản xuất đồng hồ và bộ máy đồng hồ lớn nhất trên thế giới.

Văn hóa doanh nghiệp của Citizen là hướng tới tương lai. Điều này được thể hiện rõ nét qua tầm nhìn của Toshio Tokura, Giám đốc điều hành của Citizen. Trong một cuộc phỏng vấn tại trụ sở Citizen ở Tokyo vào năm 2015, ông hé lộ nhiều điều về kế hoạch của công ty cho kỷ niệm 100 năm thành lập. Ông khẳng định Citizen sẽ không dùng cách của các thương hiệu đồng hồ Thụy Sĩ, tức là sử dụng dịp này để nhấn mạnh lịch sử lâu đời, lừng lẫy của công ty.

“Chúng tôi không phải là một công ty ngồi trong vầng hào quang và nói về lịch sử mà mình đã tạo ra,” Tokura nói. “Chúng tôi sẽ không nhìn lại và sẽ ‘wow’ về thành tựu của mình. Chúng tôi sẽ nói về tương lai, nhìn vào 100 năm tới, trình làng các sản phẩm mới mà chúng tôi sẽ ra mắt. Luôn luôn là về thử thách điều mới mẻ. Đó là kiểu hình ảnh chúng tôi muốn tạo ra.”

Đồng hồ Cal.0100

Hàng loạt giao dịch lớn

Năm ngoái, trong bối cảnh thị trường tầm trung bùng nổ tại Hoa Kỳ, Citizen và thương hiệu chị em Bulova (Citizen mua lại Bulova năm 2008) lần lượt xếp thứ 1 và 2 trong phân khúc thị trường đồng hồ dưới 1.500 USD.

Giám đốc điều hành Citizen tại Mỹ – Jeffrey Cohen

Vào tháng 10, Tập đoàn đồng hồ Citizen và Tập đoàn Fossil công bố mối hợp tác đưa Citizen bước vào cuộc chơi đồng hồ thông minh đang phát triển nhanh chóng. Theo thỏa thuận, Citizen và Fossil sẽ hợp tác sản xuất đồng hồ “lai” thông minh kết hợp giữa dạng pin thạch anh và công nghệ hiện đại. Fossil sẽ cung cấp cho Citizen công nghệ này, còn Citizen sẽ sản xuất đồng hồ “lai” cho chính thương hiệu và các bên thứ ba.

Bên cạnh đó, Citizen mới đây còn tuyên bố về thỏa thuận vừa ký kết với Disney, mà kết quả đem lại sẽ thúc đẩy đáng kể việc nhận diện và doanh thu thương hiệu. Theo đó, Citizen sẽ trở thành cái tên xuất hiện trên mọi chiếc đồng hồ tại các công viên giải trí Disney ở Florida và California, đồng thời trở thành nhà sản xuất của đồng hồ Disney.

Bên cạnh đó, Citizen mới đây còn tuyên bố về thỏa thuận vừa ký kết với Disney, mà kết quả đem lại sẽ thúc đẩy đáng kể việc nhận diện và doanh thu thương hiệu.

Chiến lược chung

Citizen không từ bỏ việc sản xuất đồng hồ analog truyền thống – đồng thời cũng không ngại dấn thân vào đồng hồ thông minh

Những điều kể trên đều hướng đến định hướng phát triển mới trong thị trường trung cấp của đồng hồ Hoa Kỳ. Trong ba năm qua, đây là thị trường kém hiệu quả nhất của cả ngành công nghiệp đồng hồ. Sự trỗi dậy của thương mại điện tử và thiết bị đeo – chủ yếu là Apple Watch được ra mắt vào tháng 4 năm 2015 – đã làm tổn hại đến doanh số của đồng hồ truyền thống cũng như các nhà bán lẻ.

Sự gián đoạn này khiến các công ty đồng hồ truyền thống phải tư duy lại về chiến lược phát triển. Nhiều thương hiệu hàng đầu đã bắt đầu chuyển mình. Lấy ví dụ như Tập đoàn Fossil đã chiếm lấy mảng smartwatch và tái định hình công ty theo chương trình mang tên “New World Fossil”. Tập đoàn Movado đã mua lại các thương hiệu đồng hồ thời trang thương mại điện tử khởi nghiệp như MVMT và Olivia Burton. Seiko lại chọn cách rời khỏi thị trường tầm trung để tái định vị thương hiệu như một công ty đồng hồ xa xỉ dưới nhãn hiệu Grand Seiko.

Các thương hiệu Citizen và Bulova của tập đoàn đang giành được thị phần trong phân khúc tầm trung của thị trường đồng hồ Hoa Kỳ.

Giữa các luồng gió đang đổi chiều, Citizen vẫn trung thành với đồng hồ và các nhà bán lẻ truyền thống, đồng thời tìm cách giành lại được thị phần – trong chín tháng đầu năm ngoái, doanh thu của thương hiệu đã giảm từ 5% đến 10% trong dòng đồng hồ tầm trung của Mỹ. Theo ông Cohen, “tương lai phụ thuộc vào việc giành thị phần. Đó là điều mà chúng tôi đang tập trung. Chúng tôi đang xem xét nơi nào có cơ hội lớn nhất để chiếm thị phần trong thị trường đồng hồ truyền thống.”

Đồng hồ Citizen Satellite Wave GPS Super Titanium F 990 từ bộ sưu tập kỷ niệm 100 năm

Điều đó có nghĩa là Citizen sẽ  áp dụng mức giá cạnh tranh cao cho các mẫu Citizen mới, và mở rộng ưu đãi của Bulova trong thị trường đồng hồ nữ vốn thường bị bỏ qua. (Ví dụ như đồng hồ Satellite Wave GPS của Citizen được bán với giá 3.800 USD khi vừa được ra mắt vào năm 2011; trong khi các mẫu mới của năm nay sẽ có giá niêm yết dưới 800 USD).

Điều này cũng có nghĩa là người tiêu dùng sẽ có các lựa chọn nghiêng về hướng thương mại điện tử hơn. Kế hoạch này được Cohen xúc tiến từ năm 2017, khi mời Barbara Garces từ Ralph Lauren về với tư cách là người đứng đầu mảng kỹ thuật số đầu tiên của CWA, người đã nâng cấp nền tảng thương mại điện tử của công ty.

Kết quả là trong nửa đầu năm ngoái, Citizen và Bulova lần lượt xếp thứ 1 và 2 về doanh số đồng hồ trong phân khúc giá dưới 1.500 USD. Trước đó 7 năm, vị trí hàng đầu dành cho Michael Kors, trong khi Bulova đứng ở vị trí thứ 5 hoặc thứ 6.

Năm nay, Citizen sẽ tập trung chủ yếu vào dòng đồng hồ thể thao Promaster, có giá từ 500 đến 2.000 USD. Cohen cho biết họ sẽ đưa công nghệ mới vào bộ sưu tập 30 tuổi này, song hành cùng nhiều bất ngờ khác đến từ Bulova. “Chúng tôi đã chuẩn bị sẵn rất nhiều thứ.”

Bất ngờ về đồng hồ thông minh

Citizen từng mạnh tay đầu tư vào đồng hồ Bluetooth sau khi đưa ra khái niệm này năm 2006 – hình trên là đồng hồ Eco-Drive Bluetooth W 770 từ bộ sưu tập kỷ niệm 100 năm thương hiệu

Thỏa thuận với Fossil mang đến kết quả là Tập đoàn Citizen sẽ mở ra một mặt trận mới trong nỗ lực giành thị phần lớn hơn của thị trường đồng hồ tầm trung: đồng hồ “lai” thông minh.

Trước sự ngạc nhiên của nhiều tín đồ đồng hồ, Citizen đã làm ngơ khi nhiều nhà sản xuất đồng hồ thông minh xâm chiếm thị phần của họ nhiều năm qua. Rốt cuộc, chính Citizen đã giới thiệu chiếc đồng hồ hỗ trợ Bluetooth đầu tiên trên thế giới vào năm 2006. Tuy nhiên, Tokura lại có cảm nhận rất rõ rằng đồng hồ kết nối từ xa là một đề xuất thất bại đối với một nhà sản xuất đồng hồ truyền thống như Citizen. Thiết bị đeo là một mảng kinh doanh khác với công nghệ rất khác, mà Citizen vẫn chưa có đủ tầm để cạnh tranh với Samsung và Apple trong không gian smartwatch.

“Citizen đang nghiêm túc tiến vào thị trường smartwatch.”
CEO Citizen – ông Toshio Tokura

Giờ đây, thương hiệu sẽ thực hiện điều đó. Theo các điều khoản của thỏa thuận, Fossil sẽ cung cấp cho Citizen công nghệ độc quyền cho các mẫu đồng hồ “lai” smartwaych. Đối với Tokura, đó chính là yếu tố sẽ thay đổi cuộc chơi. Điều này làm thay đổi mọi tư duy của ông về đồng hò thông minh. “Với quy mô và sự phát triển của thị trường đồng hồ thông minh, Citizen đang nghiêm túc tiến vào sân chơi này”, ông nói.

“Chúng tôi, Citizen và Fossil Group, sẽ phát huy tối đa sức mạnh kết hợp của cả hai để trở thành công ty hàng đầu trong mảng đồng hồ thông minh.” (trên thực tế, tập đoàn Citizen từng hiện diện tại thị trường đồng hồ thông minh cao cấp kể từ khi mua lại thương hiệu Thụy Sĩ Frederique Constant và Alpina vào năm 2016, nhưng đó lại là sáng kiến đến từ Frederique Constant trước đó).

Cuộc chiến màn hình Smartwatch

Tập đoàn Fossil mang đến cam kết mạnh cho cả đồng hồ kỹ thuật số và “lai” smartwatch

Thỏa thuận Fossil-Citizen tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường đồng hồ thông minh giữa hai loại đồng hồ: đồng hồ thông minh màn hình cảm ứng với mặt số kỹ thuật số, và đồng hồ thông minh “lai” với mặt số tương tự kiểu đồng hồ truyền thống. Đồng hồ màn hình cảm ứng, chẳng hạn như những sản phẩm do Apple sản xuất, sở hữu thị phần lớn nhất trong thị trường. Tuy nhiên, vị thế độc tôn ấy đang dần san sẻ cho dòng đồng hồ “lai”. Juniper Research, công ty chuyên về thị trường công nghệ kỹ thuật số của Anh, dự đoán rằng các kiểu đồng hồ “lai” sẽ vượt qua dòng đồng hồ có màn hình cảm ứng vào năm 2022, tăng lên 80 triệu chiếc so với 17 triệu năm 2017.

Trải rộng thị trường sang cả đồng hồ có màn hình cảm ứng và đồng hồ “lai” thông minh, Fossil cho biết: “Đồng hồ “lai” thông minh kết hợp tính thẩm mỹ hấp dẫn của đồng hồ analog truyền thống với công nghệ để hỗ trợ cuộc sống của người tiêu dùng mà vẫn không làm mất đi phong cách của họ.”

Vài năm qua, Fossil đã đầu tư rất lớn vào công nghệ smartwatch. Họ đã mua lại Misfit, nhà sản xuất đồng hồ thông minh và thiết bị theo dõi hoạt động thể thao tại ở Thung lũng Silicon vào năm 2015 với giá 260 triệu đô-la. Mấu chốt của thỏa thuận Fossil-Citizen là hai công ty đồng hồ truyền thống đang hợp tác để mở rộng thị trường cho đồng hồ thông minh với mặt số truyền thống. Theo đó, Citizen sẽ sản xuất các bộ máy “lai” smartwatch kết hợp công nghệ của Tập đoàn Fossil.

Citizen sẽ bán các bộ máy “lai” smartwatch cho các thương hiệu đồng hồ của bên thứ ba, giống như họ làm với các bộ máy Miyota. Là nhà sản xuất đồng hồ lớn nhất thế giới, Citizen có mạng lưới rộng lớn các công ty đồng hồ mua bộ máy từ họ, bao gồm cả Fossil. Citizen cũng sẽ sử dụng các bộ máy “lai” cho sản phẩm của mình. Tuy nhiên, thông tin chi tiết về việc mẫu đồng hồ nào được áp dụng vẫn còn được giữ kín.

Gia tăng trong doanh số bán lẻ lữ hành

Đồng hồ chuột Mickey Citizen Eco-Drive

Đối với một thương hiệu đại chúng như Citizen, thỏa thuận với Disney chính là nhân tố làm thay đổi cuộc chơi. “Việc kết hợp cùng thương hiệu đẳng cấp thế giới như Disney có lẽ là thỏa thuận lớn nhất chúng tôi từng đạt được,” Cohen nói.

Đúng vậy. Nhờ thỏa thuận này mà cái tên Citizen đã có mặt trên tất cả đồng hồ tại công viên giải trí Magic Kingdom của Disney ở Florida và Khu nghỉ mát Disneyland ở California. Citizen cũng sẽ sản xuất đồng hồ Citizen theo chủ đề Disney để bán tại các cửa hàng Citizen trong các cửa hàng tại Disney Main Street.

Vượt xa việc sản xuất và bán đồng hồ Disney, thỏa thuận này còn đóng vai trò như một sự phản hồi trong nền công nghiệp đồng hồ.

Đồng hồ Citizen trên Main Street tại Disneyland, California

“Giờ đây, cách truyền đi thông tiệp của thương hiệu trên thế giới đã rất khác so với chỉ vài năm về trước,” ông nói. “Đó không chỉ là kinh doanh đồng hồ, mà là cách bạn kết nối doanh nghiệp với người tiêu dùng cuối cùng. Tôi cảm thấy công ty cần một thứ gì đó mang tính trải nghiệm hơn dành cho người tiêu dùng, một cách khác để gửi đi thông điệp của chúng tôi.”

“Các kênh đang thay đổi,” ông nói. “Cửa hàng đang mất dần vị thế. Bán lẻ lữ hành trở nên quan trọng hơn so với 4 hoặc 5 năm trước.”

“Có đến 90 triệu người đi qua các công viên của Disney trên toàn thế giới. Mỗi chiếc đồng hồ trong mỗi công viên, thậm chí là chiếc đồng hồ biểu tượng mà mọi người hay chụp ảnh trên Main Street, giờ đây là đồng hồ Citizen.”

Vì thế, ông Cohen khẳng định, “Thỏa thuận của Disney là một dấu ấn lớn cho kỷ niệm 100 năm của chúng tôi.”

Theo Joe Thompson/Hodinkee