Cách đây 100 năm, khi nhắc đến phương tiện di chuyển hiện đại nhất, người ta chỉ có thể nghĩ đến xe ngựa; và nếu nhắc đến chiếc điện thoại thông minh để kết nối người ở hai đầu thế giới, nhiều người sẽ nghĩ đó là chuyện viển vông. Tuy nhiên, khi nhắc đến Cartier Tank, người hiện đại và cách đây 100 năm, gần như ai cũng biết. 

Đó là một câu chuyện thú vị về tầm nhìn của người sáng tạo, độ bền bỉ và kiên trường trước thời gian của chiếc đồng hồ “xe tăng” này.

Năm 1917, Louis Cartier thai nghén ý tưởng về một chiếc đồng hồ đặc biệt nhằm tôn vinh sức mạnh của liên quân Anh – Mỹ lúc bấy giờ. Vào năm 1918, những chiếc xe tăng khổng lồ của quân đội Anh – Mỹ đã giúp Pháp giải phóng đất nước. Lấy cảm hứng từ sự kiện đó, Cartier chế tác ra một phiên bản nhỏ hơn đeo được trên cổ tay gọi là Cartier Tank (“tank” trong tiếng Anh nghĩa là “xe tăng”). 

Harry Fane, nhà sưu tầm đồng hồ Cartier và được xem là còn hiểu về đồng hồ Cartier hơn chính nó.

Tank vừa ra đời đã phá vỡ quy tắc của những chiếc đồng hồ bo tròn đi cùng cọc số Ả-rập truyền thống bởi vẻ ngoài góc cạnh. Vỏ của Tank bắt nguồn từ sự thô ráp đầy khí chất từ những chiếc xe tăng Mark IV của Anh, được làm phẳng và góc vuông, mặt đồng hồ đơn giản với hai kim chỉ giờ màu xanh và sử dụng cọc số La Mã. Ngoài ra, Tank cũng là chiếc đồng hồ đầu tiên sở hữu núm vặn gắn đá sapphire xanh đầy quý phái. Vẻ cứng rắn và quyền quý của chúng hoàn toàn phù hợp với những tướng lĩnh uy nghi và đĩnh đạc. Nhiều người cho rằng Louis Cartier đã trao tặng những chiếc Cartier Tank đầu tiên cho tướng John Joseph Pershing cùng sĩ quan của ông nhằm cảm ơn công lao họ dành cho nước Pháp.

“Cartier Tank là chứng nhân lịch sử trong suốt hơn 100 năm qua, và bản thân nó hầu như như không thay đổi nhiều kể từ ngày đầu tiên,” Harry Fane, nhà sưu tầm Cartier nổi tiếng cho biết

Năm 1932: Cartier Tank trên tay Clark Gable – Chiếc đồng hồ bí hiểm

Năm 1932, Clark Gable, tài tử Cuốn theo chiều gió xuất hiện cùng Tank trong một bộ phim kinh điển khác, Red Dust. Đây là chiếc đồng hồ quý hiếm đến nỗi một chuyên gia về Cartier như Harry Fane cũng khó lòng tìm đâu được một chiếc tương tự trên thị trường. Chiếc đồng hồ của Gable có mặt số phụ chỉ giây sử dụng cọc số Ả Rập, khác biệt hoàn toàn so với mặt số La Mã cơ bản của Tank. Từ đó xuất hiện nhiều giả thiết, hoặc là Cartier đã tạo ra nhiều mẫu đồng hồ khác nhau với số lượng cực kỳ hạn chế, hoặc Gable đã yêu cầu Cartier thiết kế riêng chiếc đồng hồ dành cho bộ phim của ông.

Ngoài ra, những chiếc đồng hồ Cartier còn lại trong kỷ nguyên của Gable cũng thuộc hàng cực hiếm. Theo Fane, khoảng thời gian giữa năm 1919 và 1960, Cartier Paris đã sản xuất tổng cộng 1.804 đồng hồ Cartier Tank: “Chúng rất hiếm và đắt đỏ. Do đó, Cartier Tank trở thành biểu tượng của sự giàu có và đẳng cấp. Nhiều người giàu trên thế giới, từ Mellon-thống-đốc-ngân-hàng, Rothschild-giám-đốc-ngân-hàng đến Clark-Gable-ngôi-sao-điện-ảnh, đều đổ xô đến Cartier vì Tank. Họ không chỉ mua một chiếc đồng hồ đẹp, mà còn mua cho mình một định vị tầm cỡ trong xã hội.”

Năm 1968: Cartier Tank Cintrée của Steve McQueen – Đỉnh cao của sự thanh lịch

Steve McQueen xuất hiện cùng phiên bản khác của Cartier Tank – The Cintrée khi nhập vai tên trộm lịch lãm của bộ phim The Thomas Crown Affair. McQueen vốn được biết đến với những nhân vật cứng rắn và đầy máu nổi loạn, nhưng bộ phim năm 1968 đã cho thấy một khía cạnh khác của anh – thanh lịch, tinh tế và đĩnh đạc. Do đó, một chiếc Tank sẽ là tiếng nói phản thân hoàn hảo cho nhân vật này. Fane nhận xét: “Steve McQueen là một người có khí chất mạnh mẽ và phong trần. Nhưng khi cần xuất hiện một cách bảnh bao trong một vai diễn bảnh bao, anh ấy vẫn sẵn sàng. Và còn vật phẩm nào sánh bước cùng anh hoàn hảo hơn một chiếc Cartier Tank?”

Mẫu Tank Cintrée được sản xuất lần đầu năm 1921, với vỏ đồng hồ dài hơn so với nguyên bản và mặt cong ôm trọn cổ tay. Fane chia sẻ: “Chiếc Cartier Tank Cintrée của Steve McQueen là phiên bản rất hiếm. Nó được tạo ra vào khoảng cuối thập niên 60 – đầu thập niên 70 với một số tinh chỉnh nhất định so với phiên bản đầu năm 1921. Chúng mỏng và dài hơn khoảng 1-2 mm. Nếu có một nguyên tắc bất di bất dịch về phong cách dành cho phái mạnh thì đó là: tất cả mọi người đều muốn có phong thái như Steve. Do đó, mỗi chiếc Tank Cintrée tôi sưu tầm đều bán ra rất chạy. Chúng là những cực phẩm khẳng định đẳng cấp của quý ông mạnh mẽ hơn bao giờ hết.”

Năm 1976: Cartier Tank JC của Muhammad Ali – Huyền thoại của sự bền bỉ và khiêm nhường 

Ngay cả với người đàn ông được mệnh danh “đấm đau như ong chích, né nhanh như bướm vờn”, người ta vẫn cứ cảm thấy sự thiếu kết nối nhất định giữa anh với một chiếc đồng hồ tinh tế như Cartier Tank. Những câu hỏi như thế này không phải hiếm: “Liệu Cartier Tank có nhỏ nhắn quá so với độ khổng lồ của Ali?” 

Nhưng Fane trả lời: “Nếu xét về mặt thời trang, không có gì là quá nhỏ. Chỉ vì mọi người đã quá quen với việc đeo những chiếc đồng hồ nhà bếp lên cổ tay nên Cartier mới có vẻ nhỏ bé khi đem ra so sánh. Khi Ali ở thời kỳ đỉnh cao, anh không thấy Cartier là một chiếc đồng hồ nhỏ bé, mà hơn ai hết, anh hiểu được tầm cỡ của một vị vua không chỉ nằm ở sức vóc của mình mà còn ở đẳng cấp bền bỉ và phong thái khiêm nhường. Và Ali đã chọn Tank JC, chiếc đồng hồ đeo tay gọn gàng và thanh lịch.”

Tank JC tiền thân có tên là Tank LC, đặt theo tên của nhà sáng lập Louis Cartier. Tank JC là dòng Cartier Tank cổ điển thứ hai được sản xuất vào thập niên 70 và đặt tên theo Jean-Jacques Cartier, người con trai thứ hai của Louis Cartier.

Năm 1995: Cartier Tank sánh bước cùng Công nương Diana – Biểu tượng của phong cách 

Đến thời của Công nương Diana, Cartier Tank lại là lựa chọn chung của những người có danh tiếng vững vàng và phong cách sống có tầm ảnh hưởng. Bạn có thể tập hợp một danh sách gồm những tên tuổi vô cùng nổi tiếng và quyền lực khác yêu mến Tank như nhà thơ Truman Capote, nghệ sĩ Andy Warhol hay tổng thống John F. Kennedy cùng phu nhân, bà Jackie Kennedy. 

Theo các nhà nghiên cứu lịch sử châu Âu, đồng hồ đeo tay vốn được xem là biểu tượng dành riêng cho giới quý tộc và hoàng thân quốc thích từ đầu thế kỷ 16. Một chiếc đồng hồ không chỉ giúp hoàn thiện vẻ ngoài của chủ nhân mà còn là cách họ thể hiện đẳng cấp và địa vị của mình, cùng niềm kiêu hãnh không giấu diếm. Cũng bởi lý do đó, hầu hết các nhân vật trong hoàng gia Anh thường có cùng công thức: đồng hồ xa xỉ + túi xách da cá sấu + giày tuyển + trang sức ngọc trai. Tuy nhiên, Công nương Diana, vốn được biết đến với tinh thần nhân đạo, giàu lòng yêu thương và phong cách thân thiện, giản dị, lại chọn một phong cách đi ngược với đám đông. Bà luôn trung thành với Cartier Tank trong mọi sự kiện, cùng phong cách thanh lịch mà sành điệu với những bộ cánh ít cánh rườm rà nhất có thể và phụ kiện tối giản.

Fane chia sẻ: “Khi một người mua Cartier Tank, họ luôn mang sợi dây liên kết kỳ lạ với cảm giác nối tiếp một di sản để lại từ quá khứ. Đó là lý do khiến mỗi khi tôi nói “Đây là mẫu đồng hồ yêu thích của Công nương xứ Wales, rất khách hàng đều trở nên hồi hộp với một sự đồng cảm sâu sắc.”

Năm 2019: Kanye West phá cách cùng Cartier Tank Crash

Cartier bước vào những năm 60 một cách khó khăn, khi thế hệ đương đại bắt đầu yêu thích phong cách hippie và tinh thần tự do, phóng khoáng, hoàn toàn không phù hợp với sự chỉn chu và tinh tế của Cartier.

Tuy nhiên, Cartier London đã nhanh chóng bắt kịp trào lưu với mẫu Cartier Crash độc đáo. Ý tưởng nảy nở từ một vụ tai nạn xảy ra trên đường Jean-Jacques đi làm, giữa một chiếc xe buýt và taxi của London. Ông đã đặt câu hỏi cho nhà thiết kế chính: “Một chiếc Tank sống sót sau cú va chạm lớn như thế sẽ trông như thế nào nhỉ?” Và các nhà thiết kế đã ngay lập tức triển khai ý tưởng để cho ra một chiếc “xe tăng bị cán nát một cách hoàn hảo”.

Chỉ có 12 chiếc Cartier Crash được tạo ra vào thời điểm đó. Chúng nhanh chóng gia nhập E-type Jaguar, Mini Cooper và The Beatles để trở thành biểu tượng của thành phố sương mù. 

Do sự hiếm có của nó nên khi Cartier Tank Crash xuất hiện trên tay Kayne West, Fane đã không khỏi ngạc nhiên xen lẫn thích thú: “Đã từ rất lâu Crash không xuất hiện trên tay bất kỳ người nổi tiếng nào. Vậy mà giờ đây Kayne West, một rapper nổi tiếng về sự phá cách và hiện đại lại chọn chiếc đồng hồ biểu tượng của truyền thống như Cartier Tank.”

Tuy nhiên, Tank Crash không hẳn là một chiếc đồng hồ truyền thống. Đó là chiếc đồng hồ bứt ra mọi quy tắc truyền thống để tái tạo nên một đẳng cấp mới. Dù vậy, cho tới nay, hình ảnh của Cartier Tank dù là ở phiên bản nào và phá cách ra sao thì vẫn có những định dạng không thể nào thay đổi – vỏ chữ nhật, kim màu xanh biển, mặt số La Mã và núm vặn gắn đá Sapphire. 

Chiếc đồng hồ từng một thời tạo nên cú hích mạnh mẽ trong ngôn ngữ thiết kế những năm 1920 và ngày nay vẫn là biểu tượng tồn tại vững bền trong thế giới đồng hồ xa xỉ, bất chấp sức mạnh của thời gian. Nếu như Cartier được biết đến như “thợ kim hoàn của các vị vua và là vua của các thợ kim hoàn”, thì một trong những kho báu quý giá nhất của vị vua ấy chính là Cartier Tank.