Khoản đầu tư khôn ngoan của giới tài phiệt đang đổ vào đâu? Bất động sản, rượu ngon, xe cổ, đồng hồ hay nghệ thuật? Để giải đáp câu hỏi này, Luxuo đã có cuộc trò chuyện ông Lord Andrew Hay, nhà lãnh đạo tài ba của hãng tư vấn lừng danh Knight Frank.

Xe cổ 1962 Ferrari 250 GTO.

Xét về chuyển động của làn sóng Big Money, nghệ thuật là lĩnh vực đầu tư hàng đầu trong năm 2019. Bức tranh “Chân dung của một nghệ sĩ “ (Portrait of an Artist) của David Hockney có giá gõ búa lên tới 90 triệu USD – đạt kỷ lục về giá cho bức tranh của một nghệ sĩ chưa tạ thế.

Dòng xe hơi cổ điển cũng đang tăng tốc trên đường đua triệu đô với mẫu xe Ferrari 250 GTO 1962 của hãng đấu giá Sotheby’s , với mức giá cao ngất ngưởng 48,4 triệu USD và nhanh chóng trở thành chiếc xe hơi đắt nhất mọi thời đại trong lĩnh vực đấu giá. Chưa kể, đồng hồ Rolex Daytona “Unicorn” 1970 cũng được ông Phillips và Bacs & Russo bán với giá 5,9 triệu USD, chính thức là cỗ máy thời gian đắt nhất trên sàn đấu giá vào năm 2018.

Những con số này đưa ra vài gợi ý quan trọng về khoản đầu tư khôn ngoan (smart money) của giới tài phiệt đang rót vào đâu. Để được giải đáp rõ hơn, Luxuo đã có cuộc gặp gỡ và trò chuyện cùng ông Lord Andrew Hay, nhà lãnh đạo tài ba của hãng tư vấn nổi tiếng Knight Frank về các khoản đầu tư “big money” của giới siêu giàu.

Trò chuyện cùng Lord Andrew Hay: Khoản đầu tư khôn ngoan của giới tài phiệt đang đổ vào đâu?

Nhà lãnh đạo Lord Andrew Hay.

Dựa trên đường đi nước bước khó đoán của những nhà lãnh đạo toàn cầu, hiện tượng Brexit đang trên đà bế tắc, căng thẳng Mỹ-Trung leo thang, hay bong bóng nợ Trung Quốc trở nên nghiêm trọng,.. Liệu những điều này có ảnh hưởng ra sao đến thị trường bất động sản, đặc biệt khi một số quốc gia còn cấm nhà đầu tư Trung Hoa mua bất động sản địa phương, thưa ông?

Tôi hoàn toàn tự tin rằng bất động sản vẫn luôn là tài sản an toàn, cho đến thời điểm hiện tại. Tuy nhiên điều này vẫn còn tùy vào quốc tịch của nhà đầu tư, thể hiện rõ sự hòa hợp giữa nhu cầu trong nước và nhu cầu toàn cầu. Nếu bạn đặt hết trứng vào giỏ Trung Hoa, mọi thứ sẽ ngừng hoạt động.

Nhiệm vụ của chúng tôi là tạo ra một mạng lưới khách hàng toàn cầu có quyền tiếp cận người mua ở mọi ngóc ngách trên thế giới. Chỉ riêng ở London, chúng tôi đã giải quyết hơn 70 vấn đề liên quan đến quốc tịch vào hồi năm ngoái. Thị trường Nga lúc đó đã cạn kiệt dần nhưng chúng tôi vẫn có 69 quốc tịch khác để bù đắp vào những khoảng trống nhu cầu. Khả năng chi trả vô cùng quan trọng, ngay cả khi bất động sản New York có hạ nhiệt thì cũng không phải là vấn đề đáng kể vì nhu cầu trên toàn thế giới vẫn cao. Tôi chưa thấy một dữ kiện quan trọng nào khiến nhận định này lung lay.

Chiến tranh thương mại vẫn cứ xảy ra nhưng chính phủ sẽ phải xem xét khả năng chi trả và xây dựng nhiều ngôi nhà hơn.

Bất động sản tại 111 West 57th Street New York.

Về việc nhà nước Trung Hoa thắt chặt kiểm soát vốn, điều này có ảnh hưởng xấu như thế nào đến nhu cầu toàn cầu?

Chắc chắn sẽ có tác động lớn nhỏ, nhưng luôn có những thị trường khác. Qua nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy họ chưa đạt được sự cân bằng, bao nhiêu vốn được giữ lại ở Trung Quốc, và bao nhiêu chi ra bên ngoài. Việc đóng cửa quá chặt khiến nạn lạm phát leo thang tại Thượng Hải và Quảng Châu (lên mức 28% – 36%) khiến nền kinh tế thiếu bền vững và gây nên những nỗi lo ngại.

Nền kinh tế Trung Quốc chưa thực sự cân bằng và họ gặp vấn đề rất lớn về khả năng chi trả. Ở Anh, tỷ lệ giữa giá nhà trung bình và tiền lương là 14, trong khi ở Trung Quốc là 36.

Ông nghĩ rằng cắt giảm chi phí tài sản là trách nhiệm của nhà nước hay nhà phát triển bất động sản tư nhân?

Theo tôi, chính phủ cần ra tay giúp đỡ và hỗ trợ. Họ có thể làm bằng cách giảm thuế và tài trợ. Thật không may, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 đã khiến nhiều ngân hàng chính thống ngừng tài trợ phát triển bất động sản và do đó, mô hình tài chính không được tái tạo hoặc thay đổi, dẫn đến không hoạt động trong thời điểm hiện tại

Singapore là quốc gia tiên phong trong kế hoạch này, nơi nhà ở công cộng đã trở thành “near money” (tài sản có tính thanh khoản cao). Hình thức xây dựng để cho thuê hay nhà đa cấp (multi-housing) là điều mà nhiều chuyên gia nhận định sẽ trở thành tài sản tiếp theo trong thập kỷ tới. Chưa kể, đây là bước đột phá tiềm năng cho khả năng chi trả.

Vị trí cũng như tiện nghi cao cấp ảnh hưởng đến giá trị của nhiều dự án bất động sản siêu cao cấp

Thực tế cho thấy, bất động sản cao cấp nhất tại châu Á giảm giá trị, chẳng hạn tại Singapore, có nơi giảm đến 26%. Liệu điều này có ảnh hưởng ra sao đến phần còn lại của thị trường?

Nó chỉ ảnh hưởng đến cảm xúc khách hàng, nhưng hãy tự hỏi điều gì sẽ diễn ra trong 10 năm nữa. Ở London, mọi người thường phẫn nộ khi thị trường bất động sản giảm 15% nhưng thực tế, nó đã tăng lên 80% kể từ năm 2010.

Con người thường có suy nghĩ rất ngắn hạn nhưng họ thực sự cần một cái nhìn dài hạn. Điều này cũng tương tự với thị trường chứng khoán thế giới, bạn nên nhìn về dài hạn vì tất cả các thị trường này rồi sẽ phục hồi và sự phục hồi của bất động sản thì mạnh hơn bao giờ hết.

Giá bất động sản Sentosa Cove giảm xuống mức thấp kỷ lục, một đơn vị nhà chung cư tại một công trình phát triển gần đây đã được bán với mức lỗ 50%.

Tôi đã nhận được khá nhiều email về các giao dịch bất động sản nhà ở phá kỷ lục đang diễn ra ở Anh. Khách hàng này đến từ đâu và họ hẳn không phải người địa phương?

Đúng thế, thật không tin được! Trong 37 năm qua, tôi chưa bao giờ chứng kiến nhiều giao dịch siêu lớn đang diễn ra trên thế giới như vậy. Có vẻ như giới tài phiệt đang đầu tư lớn vào tài sản. Ở London, có lẽ, đây là môi trường vừa an toàn để sống, vừa tuyệt vời để học tập.

Có dữ liệu cụ thể nào về việc các cá nhân có giá trị tài sản ròng cực cao đang đầu tư vào tài sản (để loại trừ các tài sản khác) chỉ vì đơn giản là nó an toàn hơn?

Tôi không rõ nhưng chắc chắn, họ ít bỏ tiền vào ngân hàng hơn vì lãi suất rất thấp. Đây quả là một sự thay đổi lớn trong 10 năm qua, có rất nhiều tiền mặt hiện đang lưu hành. Các quỹ trước đây nếu chỉ nhìn vào tài sản thương mại thì nay đang xem xét tài sản bất động sản. Ngay bây giờ, ngoài bất động sản, họ còn đầu tư vào những loại tài sản thay thế khác.

Ngoài sự phát triển leo thang của thị trường đồng hồ xa xỉ, tại sao chúng ta không phát triển tầm vóc tương tự như nghệ thuật và xe hơi cổ điển?

Nó hoạt động dựa trên yếu tố cung cầu. Một số người sở hữu ô-tô vì nhiều lý do. Ví dụ, một số xu hướng đang đi lên như mô hình xe đua Aston Martins, được sản xuất với số lượng dưới 10 chiếc. Đây là một thị trường thực sự hữu hạn. Trong khi đó, có những người tham gia đường đua Goodwood tại Anh sở hữu những chiếc xe cổ điển trị giá 20 triệu đến 30 triệu USD. Điều này cho thấy xe hơi cổ điển vẫn chưa đạt được vị trí cao.

Chẳng hạn, người Trung Quốc đi vào thị trường rượu vang thay vì tham gia thị trường xe hơi cổ điển. Quyết định của họ cho thấy các đỉnh cao trong ngành chỉ dành cho những mô hình thực sự độc quyền.

Giá trị bất động sản Sydney đã leo lên vị trí top 8 trên thế giới.

Paul Newman Daytonas thậm chí còn tích lũy những tác phẩm nghệ thuật điên rồ. Ông nghĩ gì về điều này?

Vâng, ở mức độ nào đó, tôi nghĩ nghệ thuật là thế giới hết sức thú vị. Chúng là những tác phẩm độc đáo. Nhưng trong thị trường nghệ thuật, thị hiếu cũng thay đổi rất nhanh, hơn cả thị trường đồng hồ. Trong thị trường xe hơi và đồng hồ, chúng ta đều thấy có những thương hiệu “trên cả tuyệt vời”. Nhưng, trong thị trường nghệ thuật, người ta đòi hỏi chuyên môn cực kỳ khắt khe.

Một số nhà phê bình thậm chí còn chỉ ra chi tiết bị thiếu trong một tác phẩm tiêu biểu của danh họa Leonardo Da Vinci, vậy làm thế nào để đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt cho một tác phẩm nghệ thuật (không thực sự được xác minh theo cách như tác phẩm đồng hồ)?

Chắc chắn, nghệ thuật không chính xác về xuất xứ như đồng hồ nhưng tôi nghĩ có một số cách tiếp cận đã được chứng minh trong việc xác thực tác phẩm gốc. Một trong những người bạn tuyệt vời của tôi là ông Philip Mold, đang hiều hành một chương trình có tên Fake or Fortune. Mọi người gửi ông ta các bức tranh của Rembrandt hoặc Picasso cùng ngày tháng sáng tác. Dù đội ngũ có thể đã trải qua quá trình nghiên cứu lịch sử sâu rộng và toàn diện nhưng vẫn còn một số nghi ngờ. Bạn thực sự cần biết những gì bạn đang làm trong thị trường nghệ thuật.

Tác phẩm tranh Salvator Mundi.

Tôi nghe loáng thoáng người ta đã “tậu” hết Hibiki 17 ở Nhật Bản, ông có nghĩ rượu whisky rồi đây sẽ trở thành một khoản đầu tư “big money” của giới tài phiệt?

(Cười). Tôi biết một chai Macallan vừa được bán với giá gần 1,1 triệu USD. Có một chút thiên vị trong quan niệm này, nhưng rượu whisky ở Isles là tốt nhất nhưng quyền lực của chúng đang bị thử thách trên toàn thế giới vì có quá nhiều doanh nghiệp đổ xô vào cuộc chơi. Nhưng, nó sẽ biết cách để tự cứu mình. (cười)

Rượu Gin rồi sẽ xuất hiện tại London, chắc chắn là như vậy, và có hàng trăm loại gin khác nhau ở bar, và nhiều nhà sản xuất địa phương nhập nhằng. Vì vậy, tôi cũng chả rõ liệu whisky có trở thành xu hướng đầu tư “big money” hay không.

Liệu hiệu ứng nhà kính có ảnh hưởng đến giá trị rượu whisky của chủ sở hữu?

Tôi nghĩ, biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến rượu vang trước khi nó ảnh hưởng đến rượu whisky. Rượu whisky được sản xuất tại vùng khí hậu ôn đới, nhưng rượu vang thì nhạy cảm hơn rất nhiều. Ánh sáng mặt trời và nhiệt độ cao có thể làm thay đổi tính chất của rượu vang mạnh hơn whisky.

Trên thực tế, một số nhà sản xuất rượu sâm banh tuyệt vời của Pháp đã mua đất ở Anh phòng khi khí hậu biến đổi.

Dễ thấy rằng trong các giao dịch nghệ thuật và xe hơi, người mua đặt rất nhiều đam mê vào đó. Vậy bằng cách nào để đạt được mục tiêu trong các khoản đầu tư, thưa ông?

Ở một mức độ nào đó, tôi nhìn thấy những người mới bước chân vào thế giới người giàu tỏ vẻ nóng vội trong thị trường và họ chả mấy quan tâm đến chất lượng. Tuy nhiên, chỉ qua một sai lầm, họ nhanh chóng trở nên hiểu biết và có kiến thức như thể một chuyên gia. Một số nhà sưu tầm xe cổ có kiến thức uyên thâm và cuối cùng kiểm soát thị trường cùng sức mua khổng lồ. Khao khát kiến thức đã được thúc đẩy bằng tình yêu và đam mê. Để giỏi bất cứ thứ gì, bạn cần có đam mê.

Chiếc đồng hồ Rolex Paul Newman Daytona.

Paul Newman cùng vợ, Joanne, trên tay đeo Rolex Daytona.

Trong bài báo của Vice và Vox cho thấy các nhà nghệ thuật và phòng trưng bày trên khắp thế giới đang thông đồng để tăng giá trị một số sản phẩm nghệ thuật. Nếu đó là sự thật, liệu điều này có khiến nghệ thuật trở thành tài sản an toàn như báo cáo của Knight Frank Wealth?

Có thị trường nào mà chẳng bị thao túng? Có rất nhiều điều mà người chơi có thể tác động để thị trường trở nên có lợi cho mình. Vì vậy, bạn cần một chuyên gia hay tự trở thành chuyên gia của chính mình.

Vào năm 2016, Forbes đăng một bài báo về việc bong bóng nợ của Trung Quốc có thể nổ bất cứ lúc nào. Số khác cho rằng Trung Quốc sẽ không cho phép điều này xảy ra. Ý kiến của ông ra sao?

Tôi đồng ý là Đảng Cộng Sản Trung Hoa sẽ phải thu xếp mọi thứ ổn thỏa. Họ luôn chứng minh rằng họ chuyên nghiệp trong việc quản lý mọi thứ. Đó cũng là lý do tại sao tôi chắc chắn không có chiến tranh thương mại nào hết, vì họ không đủ khả năng cho một cuộc chiến. Họ sẽ phải dàn xếp thôi.

Các thành phố ma của Trung Quốc thường được trích dẫn như ví dụ về tiền tỉ xây dựng cơ sở hạ tầng cho nhu cầu không tồn tại.

Dựa trên điều kiện thị trường hiện đại, theo ông, điều gì sẽ trở thành “bình thường mới” (a new normal)?

Tăng trưởng đang chậm lại và trở nên bình thường hóa. New York, London, Hồng Kông và thậm chí Singapore đang chậm lại. Đây là chu kỳ bình thường. Paris chậm lại nhưng lạc quan hơn. Trong khi đó, Berlin có vẻ an toàn và bình thản đến kỳ lạ. Berlin đang chứng tỏ mình là thiên đường mới của châu Âu.

Không có gì quá kịch tích ngay cả khi truyền thông Úc cứ liên tiếp nói về việc giảm thiểu giá trị như ngày tận thế của chính mình. Trong lịch sử, tài sản Úc đã tăng mạnh, Sydney thậm chí không nằm trong 20 thành phố hàng đầu thế giới 10 năm trước mà bây giờ đã nằm trong top 8.

Với những quốc gia nghiên về chủ quyền dân tộc, liệu kiểm soát vốn có ảnh hưởng đến thị trường bất động sản toàn cầu?

Vâng, chắc chắn rồi. Đây là trở ngại cho các nhà đầu tư và đại lý với chiến lược toàn cầu. Tôi nghĩ, nhiệm vụ của chúng tôi là thiết lập một mạng lưới cho khách hàng để chúng tôi luôn nắm bắt thị trường ở đâu đó.

Một vài đại lý đã áp dụng tiền điện tử trong giao dịch bất động sản. Phải chăng, đó là công cụ để vượt qua sự kiểm soát vốn? Điều này có được bình thường hóa trong 10 năm tới không, thưa ông?

Tôi không nghĩ vậy, và tôi cũng không hy vọng vậy. Tôi không nghĩ các chính phủ sẽ cho phép điều đó xảy ra. Hiện tại, giao dịch tiền điện tử đang giảm vì chính phủ muốn giao dịch minh bạch trên toàn thế giới.

Theo xu hướng đầu tư xa xỉ, theo ông, khoản đầu tư khôn ngoan của giới tài phiệt sẽ rót vào đâu?

Tôi nghĩ nếu chính phủ các nước thúc đẩy sự minh bạch thì sẽ thú vị hơn rất nhiều. Rượu ngon, xe cổ, đồng hồ và cả nghệ thuật sẽ trở thành những tài sản tiềm năng vì sự tăng trưởng giàu có đang “phất” lên trông thấy. Nếu phải đặt cược vào một trong bốn số đó, tôi sẽ chọn xe cổ vì đơn giản, thị trường Trung Hoa vẫn đang ngủ quên trong lĩnh vực này. Tôi còn biết, một ngôi nhà ở Anh thuộc sở hữu của một gia đình Trung Đông có chỗ đậu xe đủ cho 130 chiếc.

Nhiều người mua bất động sản và nghĩ về xe hơi như một thói quen. Ở Anh dấy lên một kế hoạch về đường đua với trung tâm dịch vụ và bảo tàng xe, bên cạnh đó là các biệt thự để các gia đình có thể nghỉ ngơi, thư giãn vào dịp cuối tuần. Xe của bạn sẽ được bảo dưỡng và sẵn sàng bước vào đường đua ngay khi bạn thích thú.

Cám ơn ông về cuộc trò chuyện hết sức thú vị này!