Là một họa sĩ tự học, nhưng khả năng vẽ của Nguyễn Minh Châu đôi lúc cho ta nhớ lại những cảm hứng và tài hoa trong sáng tác của các danh họa theo trường phái lập thể.

Xem hội họa như một cuộc dấn thân đầy nghiệt ngã, Nguyễn Minh Châu đã và đang nhiệt huyết trong nghề. Những bức tranh được ông chia sẻ thường xuyên cũng cho thấy đây là một người vẽ bằng cả tình yêu và lòng nhẫn nại. Như chia sẻ, dù cái thấy của ông hãy còn hữu hạn nhưng ông muốn tận tâm tận tụy “khắc tạc” điều đó và một lúc nào, hy vọng, có thể chạm vào tính vô hạn của hội họa. Hoặc, nếu không thể chạm đến sự bất tận đó, chí ít, thông qua việc thực hành hội họa, ông cũng gọt giũa cho tâm mình ngày một trong hơn và sáng hơn.

Hội họa của Nguyễn Minh Châu đôi lúc khiến ta có cảm giác như đang “chụp” lại một khối điêu khắc đầy sinh động, mang hơi thở của thi lẫn nhạc. Có lẽ, ông lấy cảm hứng nhiều từ những khối hình học nhưng “mềm mại” hóa chúng bằng chính tâm hồn uyển chuyển và nhẹ nhàng của chính mình.

Màu sắc trong tranh không quá sáng-tươi và mạnh mẽ, mà như nhuốm lên đó một lớp màu của thời gian vì thế mà tranh cũng mang hơi hướm cổ điển và pha lẫn tinh thần Tây phương. Tính Đông phương của tranh được thể hiện trong những chủ đề mà ông hướng tới, đó là tình yêu, là chân lý, là đạo Phật, mối quan hệ gia đình… Chúng bảng lảng đâu đó trong cái nhìn đầy lặng lẽ và hướng vào bên trong nơi người xem.

Chính cách tiếp cận chủ đề gần gũi này khiến cho hồn họa của ông trở nên lắng sâu hơn và mang tính chiêm nghiệm nhiều hơn. Ông đã đẩy những bảng màu nóng nhưng trầm, cạnh bên những màu lạnh cũng trong một sắc độ trầm để sự lắng đọng này thêm hiệu quả cả về mặt kỹ thuật và tinh thần tác phẩm.

Đôi khi, chúng ta có cảm giác như Nguyễn Minh Châu đang đưa người xem vào một không gian xếp lớp, và sự xếp lớp này càng lúc như càng sâu hoáy. Ông đã lấy cảm hứng từ các khối hình học cùng những sắc độ nóng-lạnh khác biệt đan xen để khiến hiệu ứng thị giác về mặt không gian này trở nên ma mị hơn, khơi gợi nhiều tưởng tượng hơn. Giống như người xem đang lạc vào một mê cung, nơi anh ta loay hoay và bị đánh lừa bởi những khối sắc mày mê hoặc.

Xem tranh của Nguyễn Minh Châu, tôi cũng liên tưởng nhiều đến hội họa của Georges Braque, một bậc thầy trong trường phái lập thể, và đâu đó cũng phảng phất cảm hứng từ Picasso. Thời này, Aleksandra Aleksandrovna cũng là một cái tên đình đám trong việc đào sâu chủ nghĩa lập thể. Một trong những điểm đặc trưng của trường phái này, như đã mô tả hội họa Nguyễn Minh Châu, ấy là tính gợi trong một khối không gian hình học được khuấy động bởi những lớp sắc trái nghịch nhưng đầy tính bổ trợ.

Cũng khá ít họa sĩ Việt Nam theo đuổi trường phái này lâu dài và sâu sắc, vì thế cuộc triển lãm cá nhân tới đây của Nguyễn Minh Châu là một trong những dịp hiếm hoi để người yêu hội họa có dịp chiêm ngưỡng những bức tranh lập thể, nơi mỗi người có dịp gợi nhớ về các bậc thầy đồng thời khám phá những tinh thần mới trong hội họa của người họa sĩ thâm trầm này.

Triển lãm: Hội họa Nguyễn Minh Châu diễn ra tại Nhà Triển Lãm 16 Ngô Quyền Hà Nội, từ 17h ngày 14/12/2022 đến hết ngày 23/12/2022 .