DINING LIBRARY / Dining Culture & Art

Speciality Coffee – Xu hướng uống cà phê đặc sản trên toàn thế giới

Jan 22, 2025 | By Stephanie Nguyen

Trong những năm gần đây, xu hướng thưởng thức cà phê đã có sự chuyển mình mạnh mẽ, đặc biệt là sự phát triển của thị trường cà phê đặc sản (Speciality Coffee). Từ những quán cà phê cao cấp tại các thành phố lớn cho đến những cửa hàng nhỏ, phong cách uống cà phê đặc sản dần dần chiếm lĩnh thị trường toàn cầu.

Cà phê đặc sản không chỉ thu hút những người yêu thích cà phê mà còn mở ra một xu hướng mới về chất lượng, nguồn gốc và phương pháp chế biến. Cà phê đặc sản phát triển song song với sự đi lên của ngành hàng F&B trong nhiều năm qua, hòa cùng trào lưu bền vững hóa ẩm thực đang lên như vũ bão đồng thời mở ra một con đường mới cho ngành cà phê trên toàn cầu.

Thế nào là cà phê đặc sản

Theo tiêu chuẩn của Specialty Coffee Association (SCA), cà phê đặc sản là những loại cà phê có điểm số từ 80 điểm trở lên trên thang điểm 100 trong các buổi đánh giá chuyên môn. Đây là những loại cà phê được trồng ở những vùng đất có điều kiện khí hậu đặc biệt, được chế biến kỹ lưỡng và có hương vị độc đáo, không giống như những loại cà phê thông thường trên thị trường.

Các yếu tố chính ảnh hưởng đến chất lượng của cà phê đặc sản bao gồm: giống cà phê, vùng trồng, phương pháp chế biến, và quy trình rang xay. Theo nhiều chuyên gia thì giống cà phê là một trong những điều kiện quan trọng để “định hình” yếu tố “speciality” của cà phê. Những yếu tố này cần được kiểm soát nghiêm ngặt từ khi cây cà phê còn là hạt giống cho đến khi được chế biến và tiêu thụ. Chất lượng cà phê đặc sản không chỉ thể hiện ở hương vị, mà còn ở sự tôn vinh giá trị của người trồng cà phê và bảo vệ môi trường.

Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến hương vị cà phê đặc sản

Sức hấp dẫn của cà phê đặc sản

Cà phê đặc sản được sản xuất từ những hạt cà phê tốt nhất, thường được trồng ở những vùng có điều kiện tự nhiên thuận lợi như độ cao, nhiệt độ và đất đai. Các phương pháp chế biến cũng ảnh hưởng lớn đến hương vị của cà phê. Có nhiều loại phương pháp như ướt, khô, hay thiên nhiên, mỗi loại đều mang lại những hương vị khác nhau.

Người tiêu dùng hiện nay ngày càng quan tâm đến nguồn gốc sản phẩm mà họ tiêu thụ. Cà phê đặc sản thường có nguồn gốc rõ ràng, từ các tỉnh hay quốc gia cụ thể, đến từng trang trại. Việc tìm hiểu nguồn gốc giúp người tiêu dùng kết nối hơn với sản phẩm và tạo ra lòng tin đối với chất lượng.

Cà phê đặc sản và xu hướng bền vững hóa ngành hàng F&B

Một trong những yếu tố khiến cà phê đặc sản ngày càng trở nên phổ biến là cam kết về tính bền vững của ngành cà phê. Nhiều trang trại cà phê hiện nay chú trọng đến phương pháp canh tác hữu cơ và bảo vệ môi trường, giúp bảo tồn các nguồn tài nguyên và nâng cao đời sống cho những người nông dân.

Cà phê đặc sản giúp bảo tồn các nguồn tài nguyên và nâng cao đời sống cho những người nông dân

Ngành cà phê đặc sản đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể trong những năm gần đây, với việc các quán cà phê và chuỗi cửa hàng lớn mở rộng dịch vụ cà phê đặc sản. Theo báo cáo của SCA, thị trường cà phê đặc sản đã đạt giá trị 45 tỷ USD vào năm 2021, và dự đoán sẽ tiếp tục tăng trưởng.

Văn hóa thưởng thức cà phê cũng đang phát triển ngày càng mạnh mẽ. Các quán cà phê đặc sản không chỉ phục vụ cà phê mà còn tạo điều kiện cho khách hàng giao lưu và tìm hiểu về các giá trị văn hóa liên quan đến cà phê. Nhiều quán cà phê tổ chức các buổi tặng thưởng, hội thảo về cà phê, điều này không chỉ nâng cao trải nghiệm của khách hàng mà còn tạo ra cộng đồng yêu thích cà phê.

Nhắc tới xu hướng bền vững hóa trong địa hạt ẩm thực, yếu tố tiêu thụ cũng vô cùng quan trọng. Thực phẩm và đồ uống có lợi cho sức khỏe đang trở thành xu hướng chính trong tiêu dùng hiện đại. Cà phê đặc sản không chỉ mang đến hương vị độc đáo mà còn được cho là có nhiều lợi ích sức khỏe, như cải thiện chức năng não bộ, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, và cung cấp chất chống oxy hóa.

Xu hướng uống cà phê đặc sản trên toàn thế giới

Cà phê đặc sản bắt đầu phát triển mạnh mẽ tại Mỹ vào thập niên 1980, khi những người yêu thích cà phê tại các thành phố lớn bắt đầu tìm kiếm những sản phẩm cà phê chất lượng cao, thay vì tiêu thụ cà phê đại trà. Những tên tuổi nổi bật như Starbucks, Peet’s Coffee và Intelligentsia Coffee đã đóng vai trò quan trọng trong việc định hình và thúc đẩy xu hướng này.

Họ không chỉ cung cấp cà phê ngon mà còn chú trọng đến việc sáng tạo các phương pháp pha chế, đồng thời giới thiệu những hạt cà phê đến từ các vùng trồng nổi tiếng. Cho tới nay khi nhắc tới cà phê đặc sản toàn cầu thì Starbucks vẫn là một lựa chọn thú vị, dù thương hiệu này không phải nơi bán cà phê đặc sản ngon nhất. Điều đặc biệt khiến một số hãng cà phê được thực khách nhớ tới chính là ở sự đi đầu trong việc truyền bá một văn hóa mới trong ngành hàng F&B.

Cà phê đặc sản bắt đầu ở Mỹ, sau đó mở rộng sang các quốc gia châu Âu và châu Á

Mỹ vốn được biết tới là quốc gia đa văn hóa, họ đã dễ dàng mở lòng và đón nhận xu hướng cà phê mới, đồng thời định hình, nuôi dưỡng và phát triển chúng cho tới nay. Sau khi hình thành và phát triển tại Mỹ, xu hướng cà phê đặc sản bắt đầu lan rộng ra các quốc gia khác, đặc biệt là các thị trường châu Âu và châu Á. Tại các quốc gia này, sự gia tăng của các quán cà phê gắn chặt với yếu tố “specialty” đã khiến người tiêu dùng dần dần thay đổi cách tiếp cận với cà phê.

Châu Âu, đặc biệt là các quốc gia như Ý, Anh và Hà Lan, đã nhanh chóng đón nhận xu hướng cà phê đặc sản. Mặc dù vậy, tại đất nước Ý coi trọng các giá trị ẩm thực truyền thống thì cà phê espresso vẫn rất phổ biến.

Trong khi đó, tại châu Á, những quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc và Việt Nam cũng chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của thị trường cà phê đặc sản. Tại Nhật Bản, xu hướng uống cà phê đặc sản trở thành làn gió mới thay thế cho thói quen uống cà phê truyền thống. Xứ sở mặt trời mọc có nhiều quan tâm tới ngành hàng cà phê, cho dù họ không hề trồng chúng. Hàn Quốc, Thái Lan và nhiều nước châu Á khác cũng theo đà phát triển của cà phê đặc sản và tập trung khai thác chúng dưới góc độ văn hóa, kinh doanh…

Việt Nam đã bắt đầu chuyển mình từ việc xuất khẩu cà phê sang việc phát triển cà phê đặc sản tại nội địa

Việt Nam, một trong những quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất thế giới, đã bắt đầu chuyển mình từ việc sản xuất cà phê chủ yếu để xuất khẩu sang việc phát triển thị trường cà phê đặc sản nội địa. Tuy nhiên, điều này không quá rõ ràng để quan sát. Các quán cà phê đặc sản tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng đã thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng trẻ tuổi và những người yêu thích khám phá hương vị cà phê chất lượng, độc đáo và thậm chí là xa xỉ.

Cà phê đặc sản không chỉ là một xu hướng tiêu dùng mà còn là một phong cách sống phản ánh sự tìm kiếm chất lượng và sự tinh tế trong từng tách cà phê. Với sự phát triển mạnh mẽ ở nhiều quốc gia và những tiêu chuẩn khắt khe trong sản xuất, cà phê đặc sản đang dần chiếm lĩnh thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, để duy trì sự phát triển bền vững, ngành cà phê cần đối mặt với những thách thức liên quan đến môi trường và phát triển cộng đồng trồng cà phê. Những nỗ lực này sẽ không chỉ nâng cao chất lượng cà phê mà còn góp phần tạo ra một ngành cà phê bền vững và công bằng hơn trong tương lai.

Bài: Hà Chuu


 
Back to top