(Bài viết có tiết lộ nội dung phim)

Squid Game bẽ bàng một cách trần trụi, nhưng đó chính là cuộc đời, nếu ai chưa trải qua thì thật sự không thể đồng cảm. Ki-Hoon, một gã đàn ông trạc 40 tuổi, đầu hai thức tóc vậy mà vẫn trộm tiền tiết kiệm của bà mẹ già, chạy đi chơi cá cược hòng kiếm chút đỉnh trả nợ rồi mua quà sinh nhật cho con gái. Ki-Hoon thắng cược nhưng bị móc túi toàn bộ tiền, lâm vào cảnh… bán thận để sống sót nếu không kiếm đủ vài trăm triệu cho chủ nợ vừa là ngân hàng, vừa tín dụng đen.

Hỏi ra Ki-Hoon có đáng trách không? Một tên loser thứ thiệt thì có gì để hi vọng? Người vợ bỏ theo chồng mới, giành quyền nuôi con, trong khi bà mẹ già của anh mắc bệnh tiểu đường đã bắt đầu di căn hoại tử bàn chân! Ki-Hoon là kiểu “khôn nhà dại chợ”, là người có lương tâm nhưng đặt để không đúng chỗ nên suốt ngày mãi núp vào bóng người khác. Nếu như không có Squid Game, liệu Ki-Hoon có thay đổi cuộc đời và con người anh?

Series mở đầu bằng chất black comedy rõ rệt, được cài cắm rất nhiều chi tiết ẩn dụ cốt là mang đến tiếng cười châm biếm, chua chát. Người xem dễ dàng cảm thông và bỏ qua cho những tình tiết bất ngờ đến mức sắp đặt của đạo diễn: Ki-Hoon tham gia một trò chơi bật bài cùng người lạ, rồi sau đó đồng ý tham gia một trò chơi lớn hơn – cá cược bằng sinh mạng, và tất nhiên với món tiền chiến thắng khổng lồ.

Đối thủ của Ki-Hoon là ai? Ngoại trừ trẻ vị thành niên, thì người già, phụ nữ… tất cả những ai đang ôm món nợ không thể thanh toán, nếu như có nguyện vọng, đều được mời tham gia Squid Game. Mỗi một người chơi tương đương với giá trị 100 triệu won – tức là khi họ chết, số tiền đó thuộc về người sống sót còn lại. Nếu người sống sót từ bỏ cuộc chơi theo số đông, phần tiền thưởng treo trên cao sẽ được gửi ngược lại cho người thân của những nạn nhân đã khuất trước đó.

Vừa mang yếu tố kinh dị, vừa có cả yếu tố reality show từng được điện ảnh Pháp đưa vào phim điện ảnh “Martyrs” hay Nhật Bản với loạt phim “Battle Royale”, “Alice in Borderland” , Hollywood thì có “Cabin in the Woods”, “Circle”, “Cube”, Tây Ban Nha thì có “Platform”… song Squid Game nỗ lực lựa chọn thông điệp nhân sinh quan, thay vì đầu tư chất xám vào các trò chơi ma mãnh trí tuệ, hoặc tập trung chủ yếu chỉ vào bạo lực. Một phần Squid Game là phim truyền hình dài tập, cho nên biên kịch xứ Hàn “liệu cơm gắp mắm” để giữ được tính chất vừa phải cho đại bộ phận khán giả châu Á, vừa thể hiện rõ khả năng lay động lòng người vốn là tiêu chí phim Hàn.

Dễ dàng nhận thấy rõ trong tập hai và tập sáu, yếu tố con người bộc lộc rất cụ thể, thậm chí phần “con” cũng được khai thác triệt để, chiếc mặt nạ dần phát sáng, bao nhiêu lý tưởng vụt tan biến mất bởi đứng trước họng súng, họ chỉ còn một cách duy nhất là loại bỏ đối thủ bất kì có là người mình yêu thương nhất. Vợ chồng thì hi sinh cho nhau, người yêu thì kẻ chấp nhận thua cuộc kẻ quay phắt 360 độ… Cũng từ hai tập phim rất quan trọng này, người xem được dịp soi rọi lại bản ngã của mình, từ góc độ xã hội, đến quan điểm sống. Tất nhiên yếu tố này có thể phân cực khán giả song đó là thực tế cuộc sống hiện hữu.

Squid Game khác với các trò chơi sinh tồn khác ở chỗ, nó có “tri âm” tức là nó hiểu được tiếng lòng, bằng cuộc bỏ phiếu nghỉ chơi chỉ sau thử thách đầu tiên! Squid Game thả người chơi, trong đó có Ki-Hoon, trở về với sự thật bẽ bàng và đáng sợ ngoài kia. Họ sẽ làm gì để tồn tại? Họ sẽ bắt đầu cuộc sống mới ra sao khi mọi ngõ cụt đều vây quanh? Cô con gái Ki-Hoon sắp sửa sang Mỹ định cư, nếu anh không thể khẳng định tài chính, anh sẽ mất con gái mãi mãi. Sae-byeok, kẻ móc túi Ki-Hoon trước đó, loay hoay tìm cách đưa em trai ra khỏi trại trẻ mồ côi, rồi mua nhà cho mẹ… Hay Sang-woo, nợ hàng tỷ won vì trò chơi chứng khoán, không còn mặt mũi nhìn mẹ già lụi cụi bán hàng rong, không đủ chi phí lo cho thằng con trai đang du học trời Tây…

Trở lại Squid Game lần thứ hai, người chơi lúc này đã hiểu thấu sự khắc nghiệt, nhưng mặt khác họ cũng hiểu hơn một phần bản thân mình cần món tiền thưởng kia biết chừng nào. Tất nhiên cuộc đấu sau đó khắc nghiệt, kiên quyết và bạo liệt hơn. Họ dễ dàng phân cực ngay từ lần bỏ phiếu trước đó, bắt đầu chia phe cánh để tự vệ và củng cố khả năng sống sót, càng lâu càng tốt của mình.

Ngay từ tập đầu, Squid Game cho thấy nó không phải một phim giành giật sự sống thuần túy, mà ẩn sau đó là câu chuyện gia đình cảm động, sự hi sinh và niềm tin của bố mẹ dành cho con cái, cũng như mặt trái xã hội đồng tiền càng dễ kiếm thì càng dễ mất. Khán giả có quyền thất vọng về trò chơi của Squid Game nhưng cách nó diễn ra cho thấy sự đầu tư của ekip làm phim. Chúng ta có những cuộc đấu trí giữa người với người. Như đã nói, người chơi chấp nhận trò trẻ con ngớ ngẩn vì mục đích của các trò này chỉ ra rằng không phải điều gì ghê gớm nhất, mà là sự bình tĩnh lẫn quyết tâm. Trò càng dễ càng nhiều người thắng thì càng sinh ra đấu tranh ngầm. Trò càng dễ, càng lầm tưởng thì càng dễ mắc sai lầm vì không có chỗ cho sự ỷ lại. Đấy cũng là những lỗi sơ đẳng khi vào đời của họ, quá tự tin đến mức cả tin, bị lừa lọc và bị cuốn theo cái ảo tưởng. Hơn nữa, các trò dân gian trong Squid Game ít nhiều gợi nên tuổi thơ (dù không rõ) của một vài người chơi, nó chỉ ra được nguồn gốc và hoàn cảnh, một phần bộ mặt xã hội, chỉ là chưa đủ mạnh để là một điểm sáng.

Tất nhiên dù hấp dẫn với bối cảnh đẹp mắt, set decor từng trò chơi ấn tượng… song phim vẫn còn những hạt sạn to đùng, được đưa vào phim với mục đích khác tuy nhiên xử lý còn chưa tinh tế, khéo léo. Đó là lí do và vai trò của cảnh sát trẻ Jun-ho, người đột nhập dễ dàng vào Squid Game để truy tìm người anh đã mất tích của mình. Jun-ho xuất hiện dưới vỏ bọc là nhân viên Squid Game nhưng không bị phát hiện cho đến tập gần cuối, và cái kết lãng xẹt của Jun-ho nhằm mở ra thêm một uẩn khúc nữa, có thể sẽ được bóc tách cụ thể vào phần hai với sự tham gia của một trong những tên tuổi tài tử hàng đầu xứ Hàn.

Nếu Jun-ho là vật thế thân cho màn twist bất ngờ từ vị thủ lĩnh, thì hệ thống quản lý nhân sự và điều hành nơi này còn sơ sài hơn! Hàng trăm nhân viên lẫn người chơi, thế nhưng Squid Game chỉ có một thủ lĩnh duy nhất, ngoài ra không có bất kì tay thân cận nào. Đây có thể xem là chàng thủ lĩnh đỉnh nhất mọi thời đại vì anh qua can đảm và tự tin đứng trước nhân viên vác súng của mình, mà không hề có bất cứ vũ khí sinh học nào để quản lý và xử lý họ nếu chẳng may họ phản kháng và trỗi dậy.

Tập cuối của Squid Game gây thất vọng lớn, do biên kịch kiêm đạo diễn Hwang Dong-hyuk cố tình đẩy nhanh kết quả thi đấu của người chơi, hòng vẽ ra thêm ý tưởng cho phần hai, thông qua một uẩn khúc nữa được cài vào phút cuối phim nhưng nhân vật này thật sự không tạo được dấu ấn như mong đợi, chỉ là một “tốt thí” tương tự như Jun-ho. Kết quả là người xem cũng như Ki-Hoon vẫn bị bỏ ngõ ở câu hỏi Squid Game thuộc về ai, và vị thủ lĩnh chính xác là ai? Để trả lời cho những câu hỏi này, cảnh sát xứ Hàn xin nhường… Ki-Hoon một bước!

Trong dàn diễn viên của phim, Lee Jung-jae gây ấn tượng không bởi vì anh là vai chính – một kẻ thất bại toàn tập trong cuộc đời, và nhờ ăn may mà thắng cuộc; mà Lee tạo được dấu ấn thông qua diễn xuất tài tình, đồng thời để nhập vai, anh đã giảm cân, để cho tạo hình nhân vật trở nên thuyết phục. Bạn sẽ hết sức ngỡ ngàng trước ông chủ sáu múi gợi tình trong The Housemaid giờ trở thành kẻ dưới đáy xã hội, hoá trang bằng cảm hoàn hảo. Cũng không thể bỏ qua Park Hae-soo vai một kẻ thực tế nhất phim Sang-woo, hay Jung Ho-yeon trong vai Sae-byeok – cô gái duy nhất tồn tại đến phút cuối nhờ sự thông minh, quan sát… Khán giả chắc chắn cũng sẽ không quên Kim Joo-ryoung, với nét diễn lên gân, thật sự là điểm sáng trong thân phận một phụ nữ cuối cùng vẫn là phụ nữ – thèm khát được yêu thương.

Sự ủy mị của Squid Game sẽ chinh phục lượng đối tượng không nhỏ, sự đánh đố trong thâm tâm mỗi người cũng làm tiêu hao năng lượng và nhuệ khí của họ – một cách tốt nhất để họ tự thua cuộc cả khi cuộc thi chưa tiếp diễn, cũng là ý tưởng không tồi. Trong khi số ngược lại – chê bai phim, sẽ không đủ kiên nhẫn theo hết chín tập phim với lí do tình tiết sắp xếp, trò chơi “nhẹ đô”… Như đã nói, tính chất black comedy giúp Squid Game bật lên tiếng cười đắng ngắt về hiện thực xã hội nơi đồng tiền là thước đo, và một chút viễn tưởng của nó xoa dịu đi máu lẫn nước mắt mà không phải phim sinh tồn bạo lực nào cũng làm được. Ở một chừng mực nào đó, Squid Game vẫn chưa phô bày hết tham vọng và tư tưởng – câu trả lời phụ thuộc tất cả vào phần 2!

Bài: Đức Noise