Thành thật mà nói, ý thức về môi trường có sự khác nhau trong suy nghĩ của mỗi người. Tuy nhiên, không thể phủ nhận, du lịch có ý thức bảo vệ môi trường đang trở thành một trào lưu của nhiều người, nhất là người trẻ và thế hệ thượng lưu. Tuy nhiên, bạn có nghĩ về những dấu chân carbon mà chuyến bay của bạn sẽ gây ra. Và, liệu carbon có phải là tất cả đối với trào lưu “du lịch xanh”? 

Có nên dừng bay?

Hãy xem xét điều này: báo cáo độ phát thải hàng năm Annual Emissions Gap Report của Liên Hợp Quốc (LHQ) cho biết rằng ngay cả khi mọi quốc gia tuân thủ Thỏa thuận Paris và giảm lượng khí thải carbon như đã cam kết, nhiệt độ Trái đất vẫn sẽ tăng hơn 3°C trong những năm tới, có khả năng dẫn đến các thiên tai mà các nhà khoa học đã cảnh báo cho chúng ta về (các sự kiện thời tiết cực đoan, sự tuyệt chủng hàng loạt của nhiều sinh vật, v.v…).

Trong một nỗ lực để làm chậm đi bàn tay của ngày tận thế, các nhà học giả và các nhà hoạch định chính sách đã kêu gọi mọi người thực hiện phần trách nhiệm của họ. Jack Miles, tác giả từng đoạt giải Pulitzer, thậm chí đã đánh vần những gì cần phải làm trong một bài báo có tựa đề “Vì tình yêu của trái đất, hãy dừng việc du lịch” trên tờ Washington Post.

Ecoxury: Hãy cứu lấy Trái đất bằng cách bạn du lịch

Một quang cảnh ở Campuchia

FLYGSKAM

Kể từ năm 1999, phát thải carbon của ngành hàng không toàn cầu đã tăng 4,3% mỗi năm. Nghiên cứu mới nhất được thực hiện bởi cơ quan hàng không của Liên Hợp Quốc và Hội đồng quốc tế về Giao thông sạch cho biết vận tải hàng không có thể chiếm 25% lượng khí thải carbon của thế giới vào năm 2050 .

Đây không phải là một thống kê khiến chúng ta an tâm. Hướng đến #flygskam của Thụy Điển, phong trào nhắm vào những người tham gia du lịch hàng không, nhà hoạt động khí hậu và Nhân vật của năm 2019 Greta Thunberg đã thực hiện phần của mình bằng cách đi từ Thụy Điển đến New York bằng du thuyền không phát thải carbon. Ở quê nhà Thụy Điển của cô, #flygskam cùng với thuế hàng không mới được giới thiệu và nhiều quy định khác, đã khiến số lượng hành khách giảm ở 10 sân bay. Phần lớn sự suy giảm này đến từ các chuyến bay nội địa, nơi có thể sắp xếp vận chuyển thay thế; áp lực xã hội có thể có tác động tích cực đến môi trường

Cắt đi đôi cánh

Mặc dù không bay sẽ giúp ích rất nhiều cho môi trường trên phương diện phát thải các-bon, nhưng có nó sẽ làm bạn có cảm giác như bị cắt đi đôi cánh, và điều này đặc biệt đúng với những ai đã từng trải qua cảm giác được bay lên bầu trời và thoát khỏi lực hút trái đất.

Đối với các công ty du lịch, điều này có nghĩa là phải giải quyết câu hỏi hóc búa vì những lý do vượt xa lợi nhuận của chính họ. Nhiều cộng đồng bị cô lập dựa vào du lịch để tồn tại. Tại châu Âu, Green Ticket của Hà Lan sử dụng du lịch (và sự giúp đỡ từ TerraClear, một công ty lọc nước) để cung cấp cho cộng đồng nông thôn ở Lào nước uống sạch. Jacada Travel cũng áp dụng mô hình kinh doanh tương tự nhưng sử dụng các chiến lược khác nhau. Lợi nhuận mà công ty kiếm được được chuyển hướng một phần sang chương trình bù đắp carbon hợp tác với Cool Earth, một tổ chức tập trung vào tính bền vững hoạt động để ngăn chặn nạn phá rừng ở Peru, Cộng hòa Dân chủ Congo và Papua New Guinea.

Cho đến nay, Cool Earth đã quản lý để bảo vệ hơn 900.000 mẫu rừng nhiệt đới ở các quốc gia này và khóa 230 triệu tấn carbon dioxide từ khí quyển, với sự giúp đỡ của các đối tác như Jacada Travel. Nếu nói đến ước tính của Liên Hợp Quốc rằng máy bay đóng góp lượng khí thải carbon là 900 triệu tấn trong năm 2018, tôi nói rằng công ty đang giải quyết lượng khí thải carbon khá hiệu quả với tốc độ này.

Thật không công bằng khi ngành hàng không bị xem là nguồn gây ô nhiễm. Chẳng hạn, một chiếc SUV tiết kiệm xăng chỉ có một hành khách, gây bất lợi hơn nhiều cho khí hậu – về lượng khí thải mỗi người – so với một hành khách đi cùng 400 người khác trên chuyến bay thương mại.

Điều này cũng áp dụng cho các hình thức vận chuyển khác, nhưng hy vọng ở tương lai của các động cơ điện khi nó hoàn toàn đi vào hoạt động. Nói tóm lại, cần có một cái nhìn bao quát về mọi thứ cùng với sự hiểu biết chi tiết hơn về các yếu tố ảnh hưởng.

Một nông dân địa phương tại Sri Lanka

Có nhiều vấn đề hơn chỉ là carbon

Theo Jacada Travel, chỉ cần trả tiền cho dấu chân carbon của một người là không đủ. Cuối cùng, công ty cũng quan tâm đến đời sống các sinh vật tại một địa điểm du lịch. Chẳng hạn, người ta sẽ khuyên không nên cưỡi voi, và thậm chí từ chối phục vụ khách hàng tiềm năng hoàn toàn nếu anh ta cứ khăng khăng làm điều đó. Tương tự, bất kỳ yêu cầu đi ngược lại đạo đức kinh doanh cũng sẽ bị từ chối.

Trách nhiệm xã hội của công ty cũng mở rộng đến việc lựa chọn đối tác kinh doanh cho nhà ở và hướng dẫn du lịch. Họ phải xem xét tính bền vững trong thực tiễn kinh doanh, từ tiết kiệm nước đến tránh dùng nhựa một lần, càng nhiều càng tốt. Còn hướng dẫn viên phải là người địa phương. Điều này trao quyền cho cộng đồng bằng cách tạo ra việc làm và đảm bảo rằng người dân ở đó được hưởng lợi từ số tiền du lịch đã bỏ ra.

Jacada Travel không phải là công ty du lịch duy nhất làm điều này, nhưng nó đáng được xem xét nhờ cách tiếp cận rộng rãi đối với du lịch bền vững, giúp du khách du lịch nhẹ nhàng hơn trên trái đất. Nếu bạn đang đi du lịch độc lập, bạn có thể bắt đầu bằng cách tránh sử dụng các mặt hàng dùng một lần, và đặt phòng và các hoạt động với các doanh nghiệp có các dịch vụ bền vững.

Trở thành một du khách có ý thức

Sẽ cần nỗ lực đáng kể để phân biệt rõ ràng các nhà cung cấp dịch vụ bền vững và các tổ chức chỉ mượn tên. Tuy nhiên, là người tiêu dùng, chúng ta nên sử dụng sức mạnh của mình để đi du lịch theo những cách có lợi cho hành tinh, và bảo vệ những sinh vật đang bị tổn thương nhất.

Vincent Pham | Augustman