Chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng của ông Donald Trump đánh dấu một kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp ô tô Mỹ và thế giới, đặc biệt là trong lĩnh vực xe điện (EV). Xuyên suốt giai đoạn tranh cử, ứng viên Tổng thống Donald Trump đã chia sẻ rất nhiều về quan điểm đối với thị trường ô tô điện của Mỹ.

Ảnh: Thibaut Durand/Getty Images

Trước giai đoạn nhậm chức, chi tiết về các chính sách của ứng viên Tổng thống Donald Trump và những tác động của chúng đối với ngành ô tô cũng như sự chuyển mình sang xe hơi điẹn vẫn là những chủ đề gây nhiều sự chú ý dành cho những nhà sản xuất, nhà phân phối và thị trường nước Mỹ. Hãy cùng tìm hiểu xem những dự đoán và nhận định của những chuyên gia trong ngành nói gì về những chính sách sắp tới của Tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ sẽ ảnh hưởng đến ngành công nghiệp xe hơi nước Mỹ nói chung và xe điện nói riêng.

Quan điểm của Tổng thống Donald Trump về ngành công nghiệp xe ô tô điện

Trong suốt chiến dịch tranh cử của mình, Trump đã thể hiện những quan điểm và mối quan hệ phức tạp với bức tranh xe điện của nước Mỹ. Một mặt, ông hứa hẹn sẽ “chấm dứt quy định về xe điện ngay trong ngày đầu tiên nhậm chức của mình”, thể hiện sự hoài nghi về khả năng tồn tại của xe điện và cho rằng chúng gây hại cho công nhân ô tô Mỹ trong khi lại có lợi cho các quốc gia như Trung Quốc và Mexico. Với ông, đây là động thái cứu vãn ngành công nghiệp ô tô Hoa Kỳ khỏi “sự xóa sổ hoàn toàn” cũng như xóa bỏ sự chênh lệch giá tăng xe hơi tại Mỹ (xét về tổng quan, xe điện vẫn đắt hơn xe động cơ đốt trong).

Mặc khác, dù có những nhận định không quá thân thiện với ngành xe điện, nhưng Tổng thống Donald Trump cũng đã xây dựng một liên minh gắn kết với tỷ phú Elon Musk – CEO của Tesla, nhà sản xuất xe ô tô điện nổi tiếng tại Mỹ cũng như toàn cầu. Mối quan hệ này có thể báo hiệu một cách tiếp cận khéo léo và cân nhắc nhiều hơn, chứ không hoàn toàn phản đối, trong chính sách xe điện của nước Mỹ cũng như phần nào đến thế giới dưới thời của ông Trump, mà trong đó những chính sách này phần nào có thể bị phần nào bị tác động bởi ảnh hưởng, lợi ích và quan điểm của tỷ phú Elon Musk.

Ảnh: Doug Mills/The New York Times

Các thay đổi và tác động quan trọng đối với ngành công nghiệp ô tô Hoa Kỳ trong chính sách của thời Tổng thống Donald Trump

Nếu tiến hành hủy bỏ những chính sách hỗ trợ xe điện triệt để ngay ngày đầu tiên nhậm chức, Tổng thống Donald Trump và các đồng minh chính trị của ông sẽ gặp nhiều khó khăn cũng như tốn nhiều thời gian bởi có quá nhiều những chính sách liên đến khí hậu đã được ghi nhận trong luật Liên Bang, do đó ông Trump sẽ cần sự giúp đỡ của Quốc hội trong việc hủy bỏ. Trong đó, tín dụng thuế xe điện sẽ có thể là mục tiêu đầu tiên được nhắm tới bởi mức độ dễ dàng trong việc can thiệp (thay đổi hoặc hủy bỏ).

Ảnh: Hugo Herrera / The Verge

Bên cạnh đó, việc Tổng thống Trump có thể thu hồi nhiều ưu đãi và quy định được thiết lập trong thời kỳ của người tiền nhiệm là ông Biden có thể làm thay đổi đáng kể diễn biến của thị trường xe điện của không chỉ nước Mỹ mà cả toàn cầu. Dưới đây là một số thay đổi được các chuyên trang công nghệ và kinh tế là CNBC, The Verge và Wired dự báo có thể diễn ra dưới thời Tổng thống Donald Trump:

Hủy bỏ (hoặc hạn chế) ưu đãi tài chính: Trump đã đề xuất kế hoạch hủy bỏ các khoản ngân sách chưa sử dụng từ Đạo luật Giảm Lạm Phát (Inflation Reduction Act – IRA), bao gồm các ưu đãi quan trọng cho ngành sản xuất xe điện. Việc loại bỏ các tín dụng tiêu dùng này (vốn có thể tiết kiệm cho người dân Mỹ mua xe lên đến 7.500 USD và hiện cho phép giảm giá trực tiếp tại điểm bán) có thể khiến việc mua xe điện trở nên kém khả thi cho nhiều người tiêu dùng. Điều này có thể cản trở đà tăng trưởng doanh số của xe điên – vốn dĩ đã tăng 11% hàng năm tính đến quý 3 năm 2024.

Nhưng ông David Rubenstein – đồng sáng lập và đồng chủ tịch của Tập đoàn Carlyle – lại nghĩ đến một viễn cảnh khả quan hơn cho IRA trong một cuộc phỏng vấn với CNBC: “Có thể sẽ có một số điều chỉnh đối với IRA, nhưng tôi không nghĩ IRA sẽ biến mất. Bởi thực tế, IRA có những điểm rất tốt mà tôi nghĩ cả Đảng Cộng hòa và Dân chủ sẽ đều ủng hộ. Nhiều khoản đầu tư vào sản xuất xe điện theo IRA đã được thực hiện tại các bang nghiêng về đảng Cộng hòa như Ohio, Nam Carolina và Georgia”.

Tác động đến các nhà sản xuất ô tô: Theo nhận định của Sam Fiorani – Phó chủ tịch Mảng dự báo phương tiện toàn cầu của AutoForecast Solutions – dành cho tờ Automotive News, thì phần lớn nhu cầu hiện tại về EV đang được thúc đẩy bởi sự hỗ trợ của người tiêu dùng. Nếu như IRA thực sự bị loại bỏ, việc không có các ưu đãi này thì các nhà sản xuất có thể đối mặt với nhu cầu giảm sút đối với xe điện, buộc họ phải đánh giá lại kế hoạch và dây chuyền sản xuất của mình.

Hủy bỏ (hoặc hạn chế) các chương trình hạ tầng: Trump cũng có thể bỏ hoặc hạn chế các chương trình như Hạ Tầng Xe Điện Quốc Gia (NEVI), được thiết kế để mở rộng mạng lưới sạc xe điện. Mặc dù 14% quỹ NEVI đã mang lại lợi ích cho Tesla, hiện vẫn không rõ liệu ông Trump có xóa bỏ một chương trình có mối liên hệ trực tiếp với đồng minh kinh doanh của mình hay không.

Thay đổi trong tiêu chuẩn phát thải: Nhiều khả năng chính quyền của Tổng thống Donald Trump sẽ nhắm đến việc sửa đổi các tiêu chuẩn khí thải được đưa ra dưới thời Biden (là giảm một nửa lượng khí nhà kính vào năm 2032), điều này có thể làm giảm các ưu đãi sản xuất và chuyển đổi sang xe điện.

Tác động về thuế quan: Xu hướng chính sách của tổng thống Donald Trump trong việc áp đặt thuế quan lên nhiều mặt hàng nhập khẩu có thể làm tăng chi phí của xe cộ, ảnh hưởng đến cả các nhà sản xuất nước ngoài như BMW và Mercedes-Benz. Ở chiều ngược lại, tác động này sẽ mang lại lợi thế phát triển mạnh cho các nhà sản xuất ô tô trong nước.

Ảnh: Evan Vucci/Copyright 2024 The AP

Kẻ thắng người thua trên thị trường ô tô Hoa Kỳ

Dù chiến thắng của ông Trump báo hiệu những thách thức cho lĩnh vực xe điện trong tương lai, một số doanh nghiệp trong ngành công nghiệp ô tô có thể được lợi. Các nhà phân tích của Phố Wall suy đoán rằng các nhà sản xuất ô tô truyền thống, đặc biệt là ba công ty lớn ở Detroit –  General Motors, Ford Motor và Stellantis – công ty mẹ của Chrysler, có thể có được vị thế tốt hơn. Các công ty như General Motors và Ford, có giá cổ phiếu tăng lên sau chiến thắng của Trump, có thể tận và hưởng lợi từ những khoản đầu tư đáng kể của họ vào các phân khúc xe chạy bằng động cơ đốt trong truyền thống.

Ảnh: Jeffrey Sauger for General Motors

Nhà phân tích John Murphy của Bộ phận ngân hàng đầu tư đa quốc gia của Mỹ (BofA Securities) cho biết: “Chúng tôi thấy Ford và General Motors là những người hưởng lợi chính từ chính quyền Trump. Chế độ bảo vệ môi trường hiện tại sẽ gây áp lực buộc các doanh nghiệp cốt lõi của các hãng sản xuất ô tô lâu đời phải giảm phát thải carbon vào cuối thập kỷ này trong khi nhanh chóng chuyển sang danh mục đầu tư vào xe điện”.

Toyota cũng có thể là người chiến thắng nếu các quy định về xe điện được giảm bớt hoặc loại bỏ, vì hãng sản xuất ô tô Nhật Bản này đã không mặn mà trong việc đầu tư tất tay vào các mẫu xe hoàn toàn bằng điện, thay vào đó họ tập trung vào những hạng mục xe hybrid và kéo dãn thời gian chuyển đổi.

Ngược lại, các công ty khởi nghiệp xe điện như Rivian và Lucid Group có thể đối mặt với bất lợi nếu các ưu đãi liên bang bị cắt giảm, vì mô hình kinh doanh của họ phụ thuộc nặng nề vào các khoản trợ cấp này để thu hút người tiêu dùng tiên phong và duy trì tính khả thi tài chính. Đặc biệt, những quy định mới về xe điện của chính quyền Donald Trump sẽ ảnh hưởng tiêu cực nặng đến ngành công nghiệp xe điện vốn đang bành trướng quy mô toàn cầu của Trung Quốc.

Cổ phiếu của GM và Ford trước khi đóng cửa vào thứ Tư (7/11/2024) lần lượt tăng 2,5% và 5,6%. Giá cổ phiếu của Toyota và Stellantis, công ty đang gặp phải những vấn đề đáng kể tại Hoa Kỳ, về cơ bản là ổn định. Lucid và Rivian đều giảm lần lượt 5,3% và 8,3%.

Tuy nhiên có một trường hợp ngoại lệ chính là đồng minh của ông Trump – Tesla của tỷ phú Elon Musk có giá cổ phiếu tăng vọt vào thứ Tư (7/11) và trước đó đã đạt mức trần mới trong 52 tuần. Nhà sản xuất xe điện Mỹ có thể vẫn tương đối an toàn nhờ vị thế có nhiều ưu thế và khả năng mở rộng hiệu quả xuyên suốt lịch sử phát triển của mình. Và có thể trong tương lai, hoặc ít nhất trong 4 năm nhiệm kỳ tới của Tổng thống Donald Trump, Tesla sẽ đẩy mạnh vào các danh mục xe điện phổ thông giá rẻ.

Triển vọng nào cho tương lai xe điện nước Mỹ dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump?

Bất chấp những thay đổi tiềm tàng từ chính quyền mới, các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp cho rằng các khoản đầu tư lâu dài vào xe điện có vẻ như sẽ không bị đảo ngược hoàn toàn. “Mỗi khi có sự thay đổi trong chính quyền sẽ là khoảng thời gian thú vị cho ngành công nghiệp xe hơi vì chúng tôi phải trải qua các chính sách và quy định mới. Tuy nhiên bởi vì chính quyền thay đổi sau mỗi 4 năm nên sẽ chiến lược toàn diện của chúng tôi sẽ không bị ảnh hưởng hay thay đổi quá nhiều“, David Christ – Phó chủ tịch Tập đoàn kiêm Tổng giám đốc Toyota khu vực Bắc Mỹ nhận định và nhấn mạnh khả năng thích ứng của ngành ô-tô bất chấp những biến động chính trị trong một sự kiện của Hiệp hội Báo chí Ô tô.

Hơn nữa, sự hỗ trợ của Đảng Cộng hòa trong một số khía cạnh của Đạo luật Giảm Lạm Phát, đặc biệt là các dự án sáng tạo nhiều việc làm xe điện đang diễn ra ở các bang do Đảng Cộng hòa lãnh đạo cho thấy một số nỗ lực hợp tác với ngành công nghiệp này có thể tiếp tục dưới chính quyền mới của Tổng thống Trump, đó sẽ là những thay đổi với cơ hội và thách thức mới song hành trong ngành công nghiệp ô tô ngày càng trở nên đa dạng và phát triển.

—

Bài: Trí Đức

Tham khảo: CNBC, Wired, The Verge