Women of Our Time: Gặp gỡ Trang Lê, Founder & CEO Tracybee
“Có một bài học tôi nhận ra, đó là việc sở hữu nền tảng tri thức cao và làm việc ở một công ty hạng nhất không có nghĩa là bạn có thể đảm đương mọi thứ trong cuộc sống như một người phụ nữ bình thường.” – Trang Lê, Founder & CEO Tracybee
Là người phụ nữ đầu tiên gọi vốn thành công với thương vụ trị giá 1 triệu USD tại Shark Tank mùa 6, nhưng đối với những người thân cận nhất, nữ doanh nhân Lê Ngọc Thu Trang không phải là người có quá nhiều tham vọng. Thay vào đó, chị nói mình có rất nhiều ước mơ.
Từ nhỏ, chị Trang Lê đã được thôi thúc bởi tình yêu của cha mẹ, cố gắng học hành thành tài và trở thành trụ cột kinh tế của gia đình. Rồi chị kết hôn, một bước ngoặt lớn trong đời khiến chị đối diện với nhiều “cú sốc”, trải qua trầm cảm và các triệu chứng của phụ nữ sau sinh. Nhưng nhờ tình yêu thương và sự ủng hộ to lớn từ người chồng, chị Trang vẫn được tiếp tục theo đuổi con đường học vấn tại nước ngoài, một điều gần như không tưởng đối với người phụ nữ đã có gia đình và con nhỏ.
Nếu có cơ hội và không vướng bận gì, tôi khuyên các bạn trẻ hãy tận dụng cơ hội để ra ngoài, phát triển và quay về cống hiến cho đất nước, đó là thứ đôi khi không mua được bằng vật chất nhưng sẽ khiến bản thân trưởng thành và nhận thức về thế giới rộng lớn.
– Trang Lê, Founder & CEO Tracybee
Khi quay về, chị bắt đầu chinh chiến trong ngành tài chính. Nhưng sau một quãng thời gian làm việc, chị luôn trăn trở rằng liệu việc sống và làm việc 8 giờ mỗi ngày đã giúp bản thân phát huy hết năng lực hay chưa? Chị luôn cảm nhận được sự gò bó và kìm nén trong con người.
“Chưa bao giờ tôi nghĩ đến chuyện khởi nghiệp, nhưng trong tôi luôn có một sự thôi thúc chính đáng. Ông xã tôi là một người nuôi ong. Tôi muốn giúp anh nhiều hơn. Lúc ấy, khi đang là một nhân viên đầy nhiệt huyết, tôi từng hỏi sếp mình rằng lộ trình sự nghiệp của tôi sẽ phát triển như thế nào, nhưng tôi bị bối rối bởi sếp lúc ấy cũng quá trẻ và không thể cho tôi câu trả lời…”
Thêm một lý do từ cuộc sống cá nhân, đó là chị tha thiết muốn trở thành một tấm gương của con mình về việc trở thành một người có giá trị và sống hạnh phúc.
Và đó là khi câu chuyện ra đời của mật ong Tracybee.
Hãy khởi nghiệp khi đủ tình yêu thương và lòng chính trực
Xin chào chị Trang Lê! Rất vui khi chị nhận lời phỏng vấn của L’OFFICIEL Vietnam. Chị có thể chia sẻ lý do vì sao chị chọn mật ong để bắt đầu đứa con tinh thần “Tracybee”?
Việt Nam là 1 trong 5 nước xuất khẩu mật ong lớn nhất thế giới, nhưng đáng buồn thay, người Việt Nam lại không có sản phẩm mật ong đúng chất lượng để sử dụng. Là người luôn đòi hỏi sự công bằng, tôi luôn nghĩ nếu người dân các nước phát triển có thể sử dụng thực phẩm sạch và chất lượng, người Việt Nam cũng phải nhận được sự đối đãi tương tự. Với suy nghĩ ấy, tôi đã bắt đầu Tracybee cùng hy vọng mang đến những sản phẩm mật ong nguyên chất thỏa mãn những tiêu chí gắt gao nhất: an toàn và sạch, không biến đổi gen, cùng hương vị vô cùng đặc biệt.
Tuy nhiên, năm đầu tiên, sản lượng mật ong tôi bán ra vô cùng ít. Xuất thân là dân văn phòng đi ra kinh doanh, tôi không có nhiều cơ hội tiếp cận nhiều lớp học kỹ năng như lớp trẻ hiện nay. Thời điểm đó, khi thực sự nghiêm túc suy nghĩ về con đường khởi nghiệp, tôi chỉ nghĩ, nếu thực sự phải đi con đường này, sản phẩm tôi làm ra phải có ba tiêu chí. Đầu tiên, đó phải là một thương hiệu Việt Nam có thể cạnh tranh được với các thương hiệu lớn trên thế giới. Thứ hai, sản phẩm phải giúp giải quyết một vấn đề tồn tại của xã hội. Cuối cùng là phát triển những con người đồng hành trở thành một thế hệ kế thừa có đạo đức, hoài bão, và tài năng.
Nhưng việc đó khó hơn tưởng tượng rất nhiều. Khi chúng ta đi làm để kiếm tiền, chúng ta sẽ có những động lực thúc đẩy rất khác với khi khởi nghiệp. Liệu bạn có đủ động lực để thức dậy mỗi sớm, hay có đủ kỷ luật để làm việc trong chính ngôi nhà của mình mà không phải văn phòng với sự hiện diện của cấp trên hay đồng nghiệp hay không…
Vậy chị làm thế nào để giữ lửa và khiến mình không nản lòng trong giai đoạn khởi đầu khó khăn ấy?
Tôi cứ cố gắng làm bằng tất cả bản năng. Và tôi có một thứ đó là tình yêu với khách hàng, cùng với sự chính trực của mình. Đó cũng là điều mà tôi thường nói với các bạn trong công ty. Khi chúng ta đủ chính trực, chúng ta sẽ có thể phân biệt đúng – sai, bởi con người không thể lúc nào cũng đúng hoàn toàn được.
Còn tình yêu là khi mình nhìn người khác, mình có đủ cảm xúc với họ và xem họ như chính bản thân mình. Con người được tạo nên từ cảm xúc, chúng ta ai cũng có trái tim, nó có thể nằm lẩn khuất ở đâu đó thôi. Bởi những gì ảnh hưởng đến mình cũng sẽ ảnh hưởng tới họ. Đó là động lực lớn nhất của tôi khi quyết định khởi nghiệp.
Có thể thấy dòng sản phẩm keo ong – một trong những “vedette” của Tracybee – đã trở thành sản phẩm tiên phong hỗ trợ đưa ra các phương pháp chăm sóc sức khỏe được nhiều người đón nhận. Bước ngoặt nào đã giúp chị tiếp cận với sản phẩm chủ lực này?
Trước cả dòng sản phẩm keo ong, Tracybee đã luôn hướng đến mục tiêu giúp mọi người làm chủ sức khỏe của mình từ bước nhỏ nhất chính là hạn chế uống thuốc và rèn luyện thói quen sống lành mạnh.
Năm 2015 là một bước ngoặt quan trọng đối với Tracybee khi chúng tôi biết đến Keo ong Xanh của Brazil. Mặc dù công thức tiêu chuẩn của dòng sản phẩmđã đủ tốt, nhưng tôi muốn sản phẩm Keo ong Tracybee khi đến tay người dân Việt Nam còn phải tốt hơn nữa, vì vậy tôi và đối tác Brazil đã cùng nghiên cứu phát triển công thức riêng cho dòng keo ong tại Việt Nam. Đến khoảng 2017, tôi chính thức ra mắt thị trường dòng sản phẩm keo ong Tracybee dựa trên tiêu chí của riêng mình và nhận được sự đón chào nồng nhiệt của khách hàng. Trong khoảng 1 năm, doanh số của Tracybee đã tăng lên đáng kể nhờ dòng sản phẩm keo ong.
Sau nhiều năm tập trung tìm hiểu, nghiên cứu, tôi nhận ra keo ong xanh là một giải pháp tuyệt vời để trẻ em và các gia đình Việt Nam tránh việc lạm dụng kháng sinh trong các bệnh thường gặp, nhờ vào khả năng kháng khuẩn, kháng vi rút, kháng viêm cao. Vào thời điểm đó, keo ong hầu như là một sản phẩm rất mới trên thị trường. Nên rủi ro thất bại rất cao, đặc biệt là đối với một doanh nghiệp còn non yếu và thiếu nguồn lực. Nhưng tôi rất biết ơn bản thân mình lúc đó, từ tình yêu và khao khát mang lại cuộc sống tốt đẹp cho xã hội mà tôi đã vượt qua được nỗi sợ thất bại.
Có hai thứ cần phát triển khi quyết định hình thành “business”, đó là mục tiêu rõ ràng và tâm thế sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách
Cho đến bây giờ, Tracybee và bản thân tôi thấy mình vẫn đang trong giai đoạn đầu của hành trình giới thiệu thị trường cho ngành keo ong. Rất ít người tiêu dùng biết đến giải pháp từ sản phẩm kháng sinh tự nhiên này cho đến thời điểm hiện tại, nhưng tôi và đội ngũ của mình vẫn háo hức mỗi ngày trong hành trình mang đến một thay đổi lớn cho xã hội. Là một doanh nhân không có động lực mạnh mẽ trong việc kiếm tiền, tôi chỉ có thể làm việc khi xác định cho mình một mục tiêu xã hội lớn.
Chúng tôi luôn hướng đến việc trở thành một thương hiệu tiêu biểu của mọi gia đình Việt ở tất cả các giai đoạn trong cuộc sống. Các sản phẩm của Tracybee luôn hướng đến tính nhân văn, cân bằng và tự nhiên nhất cho cơ thể, giúp cộng đồng xung quanh hiểu rằng sức khỏe ngày mai phần lớn phụ thuộc vào sự lựa chọn và chăm sóc của chúng ta ngày hôm nay.
Đến hiện tại, chị đã hài lòng với những thành quả mình đạt được đến hôm nay chưa? Chị nghĩ động lực lớn nhất của mình là gì?
Khi nghĩ đến việc người dân Việt Nam có thể hạn chế sử dụng thuốc chỉ bằng những lọ keo ong, tôi cảm thấy rất yêu đời! Lý do tôi nhận lời phỏng vấn hôm nay cũng vì tôi muốn nói về lý do một người phụ nữ như tôi đã khởi nghiệp như thế nào. Tôi biết rằng không nhất định chúng ta phải có lý do bắt đầu giống nhau, nhưng khi quyết định hình thành “business”, chúng ta cần phát triển tốt hai thứ, đó là xác định mục tiêu thật rõ ràng, khao khát thật mãnh liệt cùng với một tư tâm thế sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách.
Quên đối thủ đi, hãy tập trung vào khách hàng
Từ khi hình thành “business”, bài học lớn nhất mà chị nhận được là gì?
Tôi có một bài học muốn nói với tất cả mọi người, đó là cuộc sống rất ngắn ngủi và là món quà trân quý chỉ xảy ra một lần thôi, chúng ta hãy tận dụng để sống và trải nghiệm hết mình. Chúng ta đến với thế giới này không có gì cả, thì chẳng việc gì phải sợ hãi về việc liệu chúng ta sẽ mất đi những gì. Thực ra, chúng ta chẳng có gì cả ngoài sự ngộ nhận về sự chiếm hữu vật chất. Hãy luôn làm những điều khao khát và phát huy cống hiến, để khi mình mất đi, mình không thực sự bị lãng quên mà vẫn có thể để lại cho thế hệ sau một cái gì đó luôn trường tồn theo thời gian. Tôi muốn ghi dấu cuộc đời mình theo cách ấy.
Đối với kinh doanh, tôi có một bài học rất lớn. Đó là đừng bao giờ tập trung vào đối thủ của mình, chỉ có một thứ chúng ta phải tập trung thôi, đó là khách hàng, nhu cầu và khao khát của họ. Chúng ta cảm nhận được niềm vui của họ, nỗi buồn của họ, nhu cầu của họ và họ có đủ hạnh phúc khi sử dụng sản phẩm của chúng ta chưa, hay họ còn cần điều gì đó hơn thế nữa, đó mới là điều quan trọng nhất. Tôi luôn tin rằng đỉnh cao của một doanh nghiệp là tránh được những sự cạnh tranh lãng phí và luôn tập trung toàn diện vào thị trường và khách hàng của mình.
Có thể thấy doanh nghiệp rất quan tâm đến con người, cộng đồng và xã hội. Vậy trong nội bộ, chị quan tâm đến nhân viên như thế nào khi sức khỏe tinh thần ngày càng quan trọng đối với giới trẻ?
Thật ra, tôi là người rất sợ sự cô đơn, tôi luôn xem nhân viên là sự may mắn và niềm hạnh phúc của mình. Điều đầu tiên tôi luôn quan tâm là chất lượng cuộc sống hiện tại của nhân viên mình và giúp họ hoạch định tương lai. Đã có rất nhiều sự thất bại trong quá khứ vì tôi không có một “mentor” thực thụ, nên đối với nhân viên, tôi muốn mình trở thành “mentor” và một người chia sẻ quyền lợi công bằng. Tôi rất trân quý các bạn, khi các bạn bước vào và ở lại với công ty, tôi luôn tặng các bạn món quà quý giá nhất, đó là niềm tin, và tôi cũng luôn dặn đi dặn lại rằng các bạn phải sống thật tử tế và chính trực. Lòng tin cũng là món quà mà ngày xưa đi làm tôi mong muốn nhận được từ sếp mình. Nguyên tắc đối xử của tôi đối với nhân sự của mình chỉ gói gọn trong hai từ, là tình yêu và sự công bằng. Chính vì thế, tôi không cần phải đặt ra mục tiêu chăm lo cho nhân viên vì cốt lõi từ bên trong nhân viên đã được đặt làm một đối tượng phục vụ của doanh nghiệp.
Chị đã có hơn 10 năm khởi nghiệp, đủ để đưa ra một lời khuyên cho các startup hiện tại. Nếu được nói một điều gì đó cho những ai đang theo đuổi ước mơ đặc biệt là phụ nữ, chị sẽ nói gì?
Khi bạn là một phụ nữ startup, bạn có rất nhiều lợi thế. Các bạn sẽ có được khả năng ứng biến, linh hoạt, đặc biệt là có rất nhiều khả năng thành công hơn bởi khả năng đa nhiệm. Nhiều phụ nữ tuyệt vời, mạnh mẽ và quá thành công thường dễ chùn bước khi quay về với người đàn ông của mình, nhưng tôi nghĩ các bạn đừng xem đó là rào cản. Giới tính là một động lực duy mỹ sở hữu sức mạnh tột bậc để các bạn có được sự dẻo dai và kiên nhẫn, thậm chí điều này các bạn đều đã có được từ tình yêu đơn thuần đến từ bản năng làm mẹ, làm vợ, làm phụ nữ.
Thành công lớn nhất của một người phụ nữ, theo tôi, là khả năng dung hòa tinh tế và khéo léo trong cuộc sống. Khi các bạn vượt qua được tất cả mọi thứ mà các bạn cho là rào cản đó, bạn sẽ nhận ra cho dù bản thân tốt đẹp đến mức nào, cũng có những thứ chúng ta có thể học được những người khác tốt đẹp hơn.
Tôi tò mò liệu một người tích cực và tràn đầy tình yêu như chị khi gặp “stress” sẽ đối diện thế nào?
Tôi nghĩ, chúng ta cần xác định bản chất của stress. Con người thường chỉ cảm thấy stress khi thiếu năng lực, còn một người giỏi và luôn tìm được giải pháp cho vấn đề, họ sẽ luôn cảm thấy nhẹ nhàng và được thúc đẩy tinh thần trở nên tích cực hơn. Đó là lý do tôi luôn luôn siêng năng học hỏi, làm việc và đánh giá lại bản thân một cách thường xuyên.
Khi đối diện với những người bị stress, mọi người có xu hướng dùng ái ngữ hay những ngôn từ yêu thương để san sẻ và động viên, thay vì đào sâu vào lý do dẫn đến stress. Tôi nghĩ điều này là không nên. Thật ra, trải qua mọi thứ rồi, điều tôi thấy hạnh phúc nhất là có thể tận hưởng một bữa cơm bình thường. Sự cân bằng trong cuộc sống phải là sự cân bằng trong mỗi ngày bạn sống. Đừng đợi đến khi sức khoẻ yếu đi bạn mới quay lại giải quyết vấn đề sức khoẻ, đừng để gia đình, con cái có vấn đề thì bạn mới quan tâm để dẫn đến một cuộc sống đầy áp lực. Sống thực tế, có mục tiêu, thấu đáo và có trách nhiệm là cách tránh rơi vào trình trạng lo âu, trầm cảm.
Thành công trong kinh doanh chỉ là bước trung gian, có thể mang đến một cuộc sống hạnh phúc cho nhiều người khác mới là đỉnh cao.
– Trang Lê, Founder & CEO Tracybee
Chị mong chờ gì ở bản thân trong 5 hoặc 10 năm tới?
Tôi chưa bao giờ chủ trương định hướng hình ảnh hay có một khái niệm cụ thể về thương hiệu cá nhân của bản thân. Trong tương lai, tôi muốn tiếp tục phát triển ngành mật ong, đặc biệt là dòng keo ong để giải quyết những vấn đề về sức khỏe cho cộng đồng. Còn về cá nhân, tôi chỉ mong có sức khỏe thật tốt để luôn là chỗ dựa vững chắc cho nhân viên, và nếu có thể, tôi muốn trở thành một người hoạt động xã hội thành công.
Thành công trong kinh doanh chỉ là một bước trung gian, điểm đến cuối cùng của cuộc đời là tôi có thể hoàn thành tâm nguyện trở thành người có thể mang đến một cuộc sống hạnh phúc cho nhiều người khác. Tôi nghĩ, đó chính là đỉnh cao của hạnh phúc.
Cảm ơn chị và chúc chị sớm thành công với những dự định trong tương lai!
