Dưới sự đạo diễn và chỉ đạo sản xuất bởi Luan Nguyen – cựu nghệ sĩ của Double Negative, Cố Du_Essence from the Past là một đoạn video tái diễn cuộc sống thường nhật của tầng lớp quý tộc Việt Nam dưới thời nhà Nguyễn (1802-1945).

Đây là dự án cá nhân mang tính chất thử nghiệm của Luan, được sản xuất hoàn toàn với mục đích lấy lại di sản tinh thần đã bị phá vỡ và mất đi theo thời gian, cùng đó là những biến đổi lịch sử quốc gia. Là nghệ sĩ có kinh nghiệm lâu năm khi trực tiếp sản xuất các bộ phim bom tấn Hollywood, Luan đam mê theo đuổi những giá trị văn hóa hoang tàn và xói mòn theo thời gian, cùng với đó là bao biến cố đất nước theo chiều dài lịch sử.

Luan Nguyen là ai?

Anh bắt đầu sự nghiệp của mình với tư cách là một 3D generalist cách đây 13 năm tại Singapore. Vào năm 2010, anh đặt chân vào ngành công nghiệp sản xuất, và đã làm việc như một nghệ sĩ môi trường 3D (environment 3D artist) cho các tác phẩm điện ảnh nổi tiếng như Harry Potter and Deadly Hollows 2, The Hunger Games 2 & 3, Fast & Furious 6, Godzilla, Thor2 &3, Alien: Covenant, Tomb Raider (2018)…. Song song với đó, anh là giảng viên bán thời gian thực hiện các khóa học đào tạo ngắn về vẽ kỹ xảo (digital mate painting). Sau nhiều năm làm việc ở các quốc gia khác nau và du lịch khắp nơi trên thế giới, vào giữa năm 2018, anh quyết định trở về quê hương Việt Nam và bắt đầu chương mới trong cuộc đời mình.

Đoàn làm phim Cố Du

Trong khi đang vật lộn với quá trình chuyển đổi và thay đổi, Luan Nguyen có ý định thực hiện mong muốn bấy lâu là sản xuất một bộ phim ngắn lấy bối cảnh Việt Nam cũ trong thời kỳ tiền Pháp, trước khi văn hóa phương Tây tác động mạnh mẽ đến xã hội truyền thống vào cuối thế kỷ 19. Sau khi kịch bản hoàn thành, anh nhận ra rằng với quy mô như vậy, anh không thể tự bỏ ra chi phí sản xuất. Cuối cùng, anh quyết định thu nhỏ dự án, thay đổi nội dung và chỉ quay một vài phân đoạn nhất định để tạo ra chuỗi video mang tên gọi: Cố Du: The Essence From The Past.

Cố Du: The Essence from the Past là gì?

Cố Du_Essence from the Past là một đoạn video tái diễn cuộc sống thường nhật của tầng lớp quý tộc Việt Nam dưới thời nhà Nguyễn (1802-1945). Đây là dự án cá nhân mang tính chất thử nghiệm được sản xuất với tất cả tình yêu và nỗi ám ảnh sâu sắc của Luan với di sản tinh thần đã bị phá vỡ và mất đi theo thời gian cũng như những biến chuyển ngoạn mục trong lịch sử quê hương.

Nhà Nguyễn là triều đại cuối cùng ở Việt Nam có gần 400 năm lịch sử đầy biến động. Đây là giai đoạn phát triển cuối cùng của văn hóa bản địa Việt Nam; đồng thời tiếp nhận, cải cách, và ảnh hưởng đa chiều với các nền văn hóa khác trong quá trình mở rộng lãnh thổ về phía Nam. Thời đại này không quá xa với thời đại của chúng ta bây giờ. Vẫn còn nhiều tài liệu, hồ sơ, đặc biệt là tranh vẽ, ảnh, di vật hiện có xung quanh. Tất cả đều hữu ích cho quá trình tái tạo thời đại một cách chân thực nhất có thể.

Giới quý tộc đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập và hình thành các chuẩn mực văn hóa, theo thời gian, lối sống của họ đã ảnh hưởng rất lớn đến mọi khía cạnh của cuộc sống bình thường. “Di sản” quý tộc được đánh giá cao và được thế hệ sau này ngưỡng mộ. Luan hoàn toàn bị ám ảnh bởi những tác phẩm điêu khắc tinh xảo chạm trổ trên những cột gỗ và dầm trong các tòa lâu đài cũ, cùng đó là bao hoa văn tỉ mỉ và xinh đẹp trên những bộ trang phục lễ hội hay lớp màu sặc sỡ được pha trộn hàng ngày. Những điều đó tiếp tục truyền cảm hứng để anh kiên trì nghiên cứu về văn hóa truyền thống Việt Nam và phản ánh chúng một cách rõ nét và chân thực nhát thông qua bộ phim này.

Từ kinh nghiệm sản xuất phim bom tấn Hollywood đến tác phẩm Cố Du

Một trong những lợi thế của việc trở thành nghệ sĩ VFX (Visual Effects Artist) là khả năng quan sát thế giới. Luan chịu trách nhiệm tạo ra các hiệu ứng liền mạch và hợp chúng lại thành các cảnh quay mà khán giả không thể phân biệt được cái này là do máy tính tạo ra. Để làm được như vậy, bạn cần phải mất vô số giờ quan sát các hiện tượng và tính chất vật lý trong đời thực. Bạn cũng có thể làm điều đó bất cứ khi nào trong ngày bằng cách quan sát môi trường xung quanh và dần dần nó trở thành thói quen tích lũy kiến thức, từ đó thuyết phục người xem rằng những gì họ thấy trên màn ảnh thực sự tồn tại.

Gắn bó nhiều năm trong ngành công nghiệp điện ảnh, anh đã làm việc trực tiếp với hơn 30 phim điện ảnh và phim truyền hình, mỗi dự án đều có nỗ lực riêng, tương tự như Cố Du. Hai điều mà anh có thể áp dụng từ những gì mà anh đã làm trước đây, đó là quy trình làm việc và phương pháp giải quyết vấn đề. Việc đưa người xem trở về quá khứ không phụ thuộc vào những kinh nghiệm trước đây anh đã học được trong quá trình sản xuất mà là về cách anh hiểu quá khứ như thế nào.

Những khó khăn và cơ hội khi sản xuất

Khó khăn lớn nhất khi sản xuất Cố Du chính là kinh phí. Đây là dự án độc lập, phi thương mại và anh không có bất kỳ nguồn hỗ trợ tài chính nào. Toàn bộ chi phí sản xuất đến từ anh. Quá trình này cũng đau đầu vì không có nhà sản xuất nào ở Việt Nam cung cấp đạo cụ, trang phục cho loại phim này. Vì vậy, anh đã phải sử dụng đồ cổ thực sự để dựng và quay ở những địa điểm lịch sử khá xa nhau.

Cũng có nhiều hạn chế khi chụp bên trong các di sản. Bạn không thể tự do đặt máy ảnh bất cứ nơi nào bạn muốn, vì vậy, đoàn làm phim đã chịu nhiều hạn chế trong việc chọn góc và chuyển động máy ảnh. Bên cạnh đó, các di tích lịch sử Việt Nam đã bị tàn phá hay hư hại nặng nề. Số lượng lớn trong số ấy đã được khôi phục không đúng cách với những vật thay thế không tương thích, gây biến dạng trên cả mặt tiền và cấu trúc làm mất đi nét quyến rũ cổ xưa của toàn bộ khu phức hợp. Do đó, anh không có lựa chọn nào khác  ngoài việc sửa chữa hoặc xây dựng lại chúng hoàn toàn trong phần hậu kỳ để trả lại vẻ ngoài ban đầu.

Số lượng CG (computer graphic – đồ họa máy tính) là mối quan tâm lớn. Hầu hết cảnh quay trong phim đều có CG tham gia, một trong số chúng CG đầy đủ. Thật không may, Luan là nghệ sĩ VFX duy nhất trong đoàn và mọi phần việc đều về tay anh. Anh đã phải cân nhắc cẩn thận về việc anh muốn dự án này đi được bao xa và tùy chỉnh quy trình công việc sao cho phù hợp để bản thân không bị quá tải.

Hầu hết nghệ sĩ VFX hoạt động trong bộ phim ngắn này đều thiết lập mở rộng và tạo ra môi trường. Có hai loại tiện ích mở rộng ở đây: thay thế màn hình xanh bằng nền kỹ thuật số và thêm các yếu tố bổ sung trong cảnh hiện có để cải thiện và sửa chữa phần không phù hợp. Mỗi cảnh quay đều có cách tiếp cận riêng, tùy thuộc vào kịch bản. Đối với vẽ 2D matte painting, anh sử dụng photoshop cho photo-bashing. Anh cũng thiết lập 3D ở Maya, với sự hỗ trợ từ Mari để tạo ra kết cấu….

Dù vậy, anh luôn nhắc nhở bản thân đừng quá phụ thuộc vào công nghệ khi làm việc, không chỉ trong bộ phim này mà còn trong các dự án tiếp theo. Các phần mềm máy tính chỉ có thể cung cấp cho các bạn công cụ để thực hiện công việc. Chính bạn, chứ không phải máy tính, mới là người quyết định kết quả cuối cùng. Vì vậy, khi bắt đầu dự án này, anh đã cố gắng giảm thiểu việc sử dụng CGI, và chỉ áp dụng khi thực sự cần thiết. Anh chọn quay ở các địa điểm thực nhất có thể, mặc dù biết sẽ tốn kém hơn nhiều so với cảnh quay trong studio với thiết lập đầy đủ màn hình xanh.

Bộ phim này có ý nghĩa rất lớn với Luan Nguyen, khi anh thử thách bản thân ở vai trò chuyên nghiệp mới: nhà sản xuất và đạo diễn. Anh có cơ hội vượt qua những trở ngại mới và khám phá lĩnh vực đa dạng và tiềm năng khác trong anh.

(Theo cgrecord)