Kỳ Cảnh Phiêu Du – Đi qua ranh giới của những điều quen thuộc
Kỳ Cảnh Phiêu Du mở ra một không gian thị giác đa tầng, nơi thiên nhiên, ký ức và bản sắc giao thoa trong trạng thái luôn dịch chuyển, mời gọi người xem chiêm nghiệm về thực tại như một cấu trúc không ngừng được kiến tạo.
Kỳ cảnh phiêu du đưa người xem đến những khía cạnh ít được đề cập đến giữa cuộc sống thường ngày. Tại điểm giao thoa giữa thiên nhiên, kiến trúc, bản sắc cá nhân và ký ức tập thể, thế giới xung quanh ta hiện lên không chỉ như một cảnh quan dành để ngắm nhìn – mà là một hệ tầng ý nghĩa được sắp đặt tinh vi – nơi niềm tin, hành vi và những ranh giới vừa quen thuộc vừa xa cách lặng lẽ chi phối cách con người tồn tại. Ở đây, cả cái gọi là “tự nhiên” cũng dần được bóc tách như một ‘sàn diễn’ được dàn dựng công phu, nơi mọi chuyển động của thực tại đều là một phần của vở diễn. Thông qua thực hành đa phương tiện, các nghệ sĩ đặt vấn đề về “hiện thực” như một cấu trúc luôn trong trạng thái “đang hình thành”. Người xem được mời gọi di chuyển trong một mê lộ và tự vấn về các văn hoá được truyền thừa, về các câu chuyện được truyền tai, và cả về “thực tại” chúng ta đang sống.
Xem thêm: Triển lãm Ngộ – Nghệ thuật thị giác đánh thức cảm xúc nội tâm
Với loạt tác phẩm sơn mài đậm dấu ấn của sơn ta truyền thống, Tôn Thất Minh Nhật không dừng lại ở việc khám phá chất liệu mà còn là thực hành ý niệm. Quá trình thực hành nhiều lớp, phủ sơn, mài, và đánh bóng, tạo nên bề mặt gợi nhắc đến những chu trình bào mòn và tái sinh trong tự nhiên. Lấy cảm hứng từ các họa tiết cung đình Huế cùng với các rổ đan lát, Nhật kết nối mạch ngầm văn hoá đến với nhịp sống thường nhật. Bề mặt tác phẩm dường như biến thành những “kho lưu trữ” hay những tấm gương phản chiếu nhịp điệu của nắng và mưa, của ngày và đêm.
Tôn Thất Minh Nhật, Vết Tích (Traces) – Sơn Ta trên rổ tre
Tôn Thất Minh Nhật, Câu chuyện nắng mưa (A Tale of Sun and Rain) – Sơn Ta trên gỗ
Nối tiếp hàm ý “kho lưu trữ”, loạt tranh lụa Vùng đất hoang vắng của Lê Thuý đề cập đến mối quan hệ giữa con người, đất đai và ký ức trong bối cảnh hậu chiến Việt Nam. Trên nền lụa mỏng, những chi tiết như bề mặt đất nứt nẻ, thảm thực vật khô héo ghi lại vết tích của sự chiếm hữu, bỏ hoang và suy thoái môi trường. Bằng cách xem cảnh quan như một lớp trầm tích, Thúy biến chủ thể những mảnh đất vừa thành một dạng ‘vật chứng’ của lịch sử, vừa là chủ thể phản chiếu những ham muốn, những góc tổn thương cũng như hành trình tái sinh của cộng đồng trên mảnh đất ấy.
Lê Thúy, Mảnh đất hoang vắng (the waste land) #07 – Acrylic và màu trên lụa
Lê Thúy, Một thoáng chiều mờ sương (The chillness of a misty afternoon) – Acrylic và màu trên lụa
Trong khi đó, Duy Mạnh sử dụng gốm như một phương tiện tái diễn ký ức trong thực hành loạt tác phẩm Đất Mẹ – Nhưng vết thương hở. Quá trình thực hành cắt xẻ, khắc chạm và nung đốt, nhằm tạo ra các vết rạn, vết rạch trên bề mặt men vốn được gắn với giá trị thẩm mỹ và sự hoàn thiện. Những dấu vết tựa như một dạng “nghi lễ hoá” của vết thương, tựa như một thứ hoa văn của bạo lực và tàn tích. Các tác phẩm gốm của Mạnh không chỉ là vật chứa truyền thống và di sản, chúng còn mang vai trò ẩn dụ cho cơ thể cũng như quốc gia – những cấu trúc vật chất chứa đựng chấn thương lịch sử, nơi đứt gãy và tiếp nối cùng tồn tại trong một hình thái.
Nguyễn Duy Mạnh, Hào (Trenches) – Gốm
Nguyễn Duy Mạnh, Phong cảnh và những vết rạch (The scored landscape) – Gốm
Nguyễn Việt Anh phát triển thực hành của mình như một nghiên cứu về cơ chế kiến tạo không gian, đặc biệt là mối quan hệ giữa hình khối, cấu trúc hình học và khoảng trống trong việc định hình trải nghiệm cảm giác và tâm lý. Thông qua việc trừu tượng hoá các mảnh kiến trúc thành hình khối mô-đun, anh xây dựng những “không gian lai ghép” dao động giữa trật tự tỷ lệ và trực giác sắp đặt. Các tác phẩm gợi mở cách những chuẩn mực kiến trúc hiện đại – từ khung nhà ở đến cấu trúc đô thị – ảnh hưởng tới nhịp độ cuộc sống và thói quen di chuyển. Các tác phẩm vì vậy vận hành như những mô hình giả lập, nơi không gian vừa là cấu trúc kỷ luật, vừa là trường khả thể cho tưởng tượng và tái thiết.
Nguyễn Việt Anh, Kỳ Quan (Wonder) – Sơn dầu trên linen
Nguyễn Việt Anh, Tạo lập (Formation) – Sơn dầu trên linen
Trở lại quê nhà Lagi, Hoàng Thiên Phúc tiếp tục chuỗi Dòng chảy thông qua đối thoại đa chất liệu, các thực hành của anh tập trung vào khai thác Ngưỡng mờ, nơi hình thái của “thực tại” liên tục bị tái lập và chuyển mình một cách siêu thực. Thông qua các mô-típ của thiên nhiên: đất đá, dòng chảy và thực vật bản địa được chuyển thể từ bề mặt tranh sang cấu trúc lập thể. Phúc khám phá chiều không gian đa chiều, nhằm đưa các hình ảnh vượt khỏi khung tranh. Các chất liệu như men gốm, sợi dệt, màu khoáng được vận dụng để phản ánh những biến đổi của hệ sinh thái địa phương trong bối cảnh đô thị hóa và chủ nghĩa tiêu dùng. Tiếp cận này cho thấy cảnh quan không chỉ là nền cảnh trung tính, mà là một thực thể luôn bị tái cấu hình bởi các yếu tố kinh tế, xã hội và toàn cầu hoá.
Hoàng Thiện Phúc, Bàu Trăng (Moon Pond) – Sơn dầu và chất liệu tổng hợp trên canvas
Hoàng Thiện Phúc, Tĩnh vật hoa Mua (Mua flower still life) – Sơn dầu và chất liệu tổng hợp trên canvas
Kỳ Cảnh Phiêu Du không hướng đến việc đưa ra một diễn ngôn thống nhất về thế giới, mà kiến tạo một “bản đồ” của các khả thể: vừa giàu tính tưởng tượng, vừa phản ánh trải nghiệm thực tế con chúng ta.
Triển lãm không nhằm tái định nghĩa về hiện thực, nhưng khuyến khích người xem đắm mình trong những vùng biên giữa cái “đang là” và “cái có thể là”.
