Các nhà sưu tầm Gen-Z và sự bão hòa của thị trường dường như đang làm dịu đi nỗi ám ảnh về cơn sốt đồng hồ thể thao bằng thép.

“Nếu bạn nhìn vào chiếc Patek Philippe Nautilus với dây đeo và bộ vỏ được thiết kế nhã nhặn. Chắc chắn bạn sẽ nhận thấy rằng đây là một chiếc đồng hồ khá kín đáo, đậm chất thể thao và rất thanh lịch. Nhưng điều “không kín đáo” ở đây chính là số tay chơi sẵn sàng chi ra một khoản tiền lớn để sở hữu lại rất… rất nhiều. Đó là một vấn đề khác”.

Và thật ra, Nautilus cũng là một chiếc đồng hồ rất quý hiếm, Thierry Stern – Chủ tịch Patek Philippe nhận thấy họ đang giữ vị thế là nhà sản xuất chiếc đồng hồ thể thao đáng mơ ước nhất thế giới. Patek Philippe Nautilus – chiếc đồng hồ danh tiếng với bộ vỏ và dây đeo tích hợp này là sáng tạo của nhà thiết kế đại tài Gérald Genta và được cha của Thierry Stern là ông Philippe Stern giới thiệu vào năm 1976. Trong suốt quá trình lịch sử, Nautilus đã hoàn thành tốt nhiệm vụ là chiếc đồng hồ hàng đầu của những vị khách đề cao tính đơn giản, tiện dụng, không thích sự rườm rà của các mẫu đồng hồ lịch vạn niên, đồng hồ bấm giờ hoặc đồng hồ điểm chuông. 

Nhưng có một bất ngờ lớn, vào sinh nhật lần thứ 40 của chính mình, Patek Philippe Nautilus bỗng trở thành chiếc đồng hồ được say mê nhất thế giới. Đó là năm 2016, kể từ đó đến nay sức hút của chiếc đồng hồ thể thao thép này không ngừng gia tăng. Cho đến năm 2021, Thierry Stern quyết định nói lời chia tay với dòng đồng hồ này bằng phiên bản Nautilus Ref. 5711/1A-014 đi kèm mặt số màu xanh ô liu tinh tế và cuối cùng là mẫu Nautilus Ref. 5711s với mặt số xanh Tiffany được sản xuất riêng cho thương hiệu kim hoàn đình đám.

Patek Philippe là một nhà sản xuất đồng hồ có mặt trong tất cả các lĩnh vực, từ những bộ máy phức tạp cao nhất cho đến những chiếc đồng hồ lễ phục đơn giản, nhưng cơn sốt Nautilus cùng danh sách chờ kéo dài nhiều năm trong tương lai đã khiến mọi người bị phân tâm. Tuy nhiên, thông báo khai tử từ thương hiệu Thuỵ Sĩ lại khiến giá trị của mẫu đồng hồ thép này tăng vọt trên thị trường thứ cấp. Vào tháng 6 vừa qua, nhà đấu giá Philips đã bán thành công một chiếc Nautilus Ref. 5711 với giá 170.000 USD (gấp khoảng 5 lần so với giá bán lẻ chính thức).

Nhưng có vẻ đây là tình hình chung khi giá bán lại trên thị trường thứ cấp của chiếc Audemars Piguet Royal Oak 50 tuổi do Gérald Genta thiết kế cũng ở mức cao. Vào tháng 4 vừa qua, nhà đấu giá Christie’s đã hoàn tất giao dịch một chiếc Royal Oak Ref. 15202ST với giá hơn 1 triệu HKD. Thay vì bán hàng, giờ đây những nhà bán lẻ cần phải biết cách ổn định cảm xúc của khách hàng. Brian Duffy – Giám đốc điều hành Watches of Switzerland cho biết: “Chúng tôi đã phải đầu tư thời gian đáng kể vào việc đào tạo nhân viên cửa hàng để họ có thể an ủi khách khi họ buồn vì không mua được đồng hồ”.

Nhưng trong những tháng gần đây, giá trị giao dịch của đồng hồ trên thị trường thứ cấp đã hạ nhiệt, theo Danny Pizzigoni – người sáng lập The Watch Club nhận xét. “Tôi tin rằng đồng hồ thể thao bằng thép vẫn là nền tảng cho bất kỳ bộ sưu tập nào, nhưng chúng ta đã chứng kiến sự phát triển chưa từng có, đặc biệt trong hai đến ba năm qua. Điều đó đã đưa mọi thứ đi quá xa và khiến chúng tôi cảm thấy bất an. Chúng tôi đã thực hiện một sự điều chỉnh rất cần thiết và doanh số bán hàng không như cách đây 6 đến 12 tháng.

Vào mùa xuân, chiếc Rolex Cosmograph Daytona “Panda” Ref. 116500 hoàn toàn mới có giá 45.000 bảng Anh khi bán trên thị trường thứ cấp. Một số vlogger suy đoán rằng nó có thể đạt mốc 100.000 bảng Anh. Nhưng giờ đây, chiếc đồng hồ bấm giờ bằng thép ấy chỉ được bán với giá từ 35.000 – 37.000 bảng Anh, tức đã giảm 20%, nhưng vẫn cao hơn 20% so với những gì chúng ta đáng ra phải trả cho cùng một chiếc đồng hồ hai năm trước. Những chiếc đồng hồ thép nổi tiếng này đã tăng giá quá nhanh và không bền vững”.

Sự điều chỉnh giá này bắt nguồn từ sự xuất hiện của loạt đồng hồ thể thao bằng thép hiện đại, một vật phẩm sưu tầm có sức hấp dẫn đặc biệt đối với những tay chơi trẻ tuổi. Nhà sưu tầm Shary Rahman cho biết: “Đối với những nhà sưu tầm trẻ, sức hút ban đầu từ đồng hồ thể thao bằng thép là có thể mua được với giá bán lẻ tương đối phù hợp. Tất nhiên, với điều kiện là chúng có thể được tìm thấy ở cửa hàng chính hãng, nhưng điều này ngày càng trở nên khó, nếu không muốn nói là không thể”. Tính ứng dụng, đặc biệt là khi trang phục ngày càng trở nên thoải mái hơn, độ tin cậy, độ bền và khả năng chống nước càng làm tăng thêm sức hấp dẫn, cuối cùng không thể thiếu là mức độ nổi tiếng của chúng trên mạng Internet.

Rahman nói: “Thế hệ ngày nay thích sự hài lòng tức thì và được thúc đẩy bởi tầm ảnh hưởng chưa từng có của mạng xã hội. Nói chung, sưu tầm đồng hồ không giới hạn ở việc là một sở thích, mà là một phương tiện để có thể tự khẳng định mình là người đủ năng lực để sở hữu tất cả những thứ có thể thu thập được và nâng cao vị thế trên các phương tiện truyền thông xã hội”.

“Về khía cạnh nhân khẩu học, đó là một thị trường trẻ, năng động hơn và chịu sự ảnh hưởng bởi truyền thông xã hội, chẳng hạn như việc nhìn thấy Ed Sheeran đeo chiếc Patek Philippe Nautilus, hoặc Jay-Z xuất hiện ở hàng ghế đầu với chiếc Audemars Piguet Royal Oak mặt số skeleton trên cổ tay anh ấy”, Pizzigoni chia sẻ thêm.

Trong số những nhà sưu tầm ít kinh nghiệm, khả năng xác định đúng một chiếc đồng hồ từ một bài đăng trên mạng xã hội thường bị nhầm lẫn với kiến thức và hiểu biết thực sự. Silas Walton – người sáng lập nền tảng bán đồng hồ chuyên nghiệp A Collected Man cho biết: “Không cần có chuyên môn hoặc nghiên cứu chuyên sâu, không giống như đồng hồ cổ điển, đòi hỏi sự kiên nhẫn và phải nghiên cứu nhiều để tìm ra những mẫu phù hợp. Từ góc độ đầu tư, các mẫu Patek Philippe cổ điển “blue-chip” không mang lại lợi nhuận tài chính như mong đợi trong ngắn hạn. Đồng hồ thể thao bằng thép có thể được so sánh với cổ phiếu công nghệ tăng giá, trong khi đồng hồ Patek Philippe cổ điển “blue-chip” lại đại diện cho các khoản đầu tư đúng đắn, lâu dài và trưởng thành hơn”.

Chắc chắn đã có sự đầu cơ và chấp nhận rủi ro. Một giai thoại tôi từng nghe từ một chuyên gia đấu giá, rằng anh ta đã nhận được cuộc gọi từ các nhóm ba hoặc bốn người muốn mua một đồng hồ Patek Philippe Nautilus bằng thẻ tín dụng, hoàn toàn là để đầu tư do lãi suất thẻ tín dụng ở mức khoảng 20% APR, điều đó đồng nghĩa rằng họ đang kỳ vọng giá trị của đồng hồ sẽ tăng cao trong tương lai gần. Tất nhiên, đây không phải cách sưu tầm đồng hồ đúng đắn. Nhưng trong lúc các nhà đầu cơ hấp tấp tham gia vào thị trường đồng hồ thể thao bằng thép có thể bị thua lỗ, thì những chiếc đồng hồ hiếm hơn như Patek Philippe Nautilus mặt số xanh, hay Rolex Daytona Paul Newman lại ít biến động hơn.

Một đại lý cho biết: “Chúng tôi không chứng kiến bất kỳ sự điều chỉnh giá nào tương tự ở những mẫu đồng hồ hiếm có”. Trong khi đó, Brian Duffy tích cực đón đầu sự hạ nhiệt của thị trường thứ cấp. “Giá tăng cao bất hợp lý thực sự là điều không lành mạnh đối với thị trường và không có lợi cho người yêu đồng hồ chân chính và cả nhà bán lẻ được ủy quyền. Danh sách chờ của chúng tôi đang mở rộng. Chúng tôi đang bổ sung số lượt đăng ký nhanh hơn so với việc chúng tôi có thể cung cấp, và khả năng gia tăng doanh số bán hàng từ nhiều thương hiệu”.

Ông nhận thấy rằng khách hàng đang quay lưng dần với thị trường thứ cấp và danh sách chờ dài cũng khiến ngày càng có nhiều lựa chọn cho các mẫu đồng hồ thể thao bằng thép thú vị từ các thương hiệu khác như Chopard với Alpine Eagle, Overseas của Vacheron Constantin, Piaget Polo hoặc Bvlgari Octo Finissimo cũng được xem là những tạo phẩm xứng tầm. Nếu những thiết kế ấy không đủ sức hấp dẫn bạn, còn Odysseus từ A. Lange & Söhne, Omega Speedmaster hoặc Defy Skyline của Zenith và Tudor Chrono? Chân trời đang ngày càng mở rộng hơn. 

Bài Vincent Pham