Trong triển lãm “Chloris”, nhiếp ảnh gia Phạm Tuấn Ngọc đã sử dụng kỹ thuật nhiếp ảnh hoàn toàn mới tại Việt Nam: “in nắng trên giấy ảnh đen trắng,” hay lumen print để lưu lại hình dáng lạ mắt và ấn tượng của các loài hoa.

Nghệ sĩ Phạm Tuấn Ngọc, hợp tác cùng giám tuyển Nguyễn Thế Sơn và Vy Gallery, ra mắt triển lãm nghệ thuật thị giác mang tên “Chloris” do Noirfoto tổ chức. Đây là triển lãm cá nhân thứ hai của Ngọc, tiếp tục đánh dấu một bước tiến đáng chú ý trong hành trình nghiên cứu và khám phá bền bỉ của anh về chất liệu nhạy sáng của nhiếp ảnh thủ công với kết quả là những tác phẩm kỳ ảo, độc nhất, và mang hiệu ứng thị giác vô cùng ấn tượng. Bộ tác phẩm chia làm hai phần “Bất tử” và “Tái sinh.”

Trong tuyên ngôn tác phẩm của “Chloris Bất tử,” Ngọc đã viết:

“Bằng hành vi của sự chết, linh hồn rời bỏ những cánh hoa mong manh chóng tàn để hiện thân trong giấy ảnh và trở nên bất tử.”

Những bông hoa được sắp đặt trên giấy ảnh đen trắng và phơi dưới nắng mặt trời. Phạm Tuấn Ngọc sử dụng ánh nắng, thời gian phơi khác nhau, nhiệt độ, độ ẩm, những đám mây làm thay đổi điều kiện ánh sáng, gió… và cả những tính chất riêng của hoa như độ dày của cánh hoa và thậm chí là các chất lỏng tiết ra từ hoa…, những bông hoa tạo ra hình ảnh của chính mình.

Kết quả của quá trình này là những tác phẩm độc bản thực sự diệu kỳ và độc đáo. Tuy được thực hiện trên giấy ảnh đen trắng, những tác phẩm của kỹ thuật in nắng lại có rất nhiều màu sắc. Hiệu ứng thị giác do kỹ thuật này tạo ra cũng vô cùng đa dạng và khó đạt được bởi một kỹ thuật hội họa hay in ấn bất kỳ nào khác. Đường nét hình ảnh vừa kỳ ảo mềm mại lại vừa có thể rất rõ nét, có những tấm hình giống chụp X-quang, có tấm giống như những bông hoa đang chìm dần vào một màn sương mù, có tấm lại giống như thể bông hoa đang rực cháy… đưa người xem từ bất ngờ này tới thú vị khác.

Nếu như “Chloris Bất tử” là một cố gắng lưu giữ linh hồn và vẻ đẹp vốn sớm nở chóng tàn của các loài hoa bằng cách khiến chúng tự “hoá thạch” trong thời gian, trên giấy ảnh, và do đó bất tử, “Chloris Tái sinh” làm tái sinh hoa trong một hoá thân hoàn toàn khác. Tại đây, Phạm Tuấn Ngọc không chỉ chủ động trong việc tạo hình mà kết liễu sự tồn tại vốn có của hoa một cách không khoan nhượng bằng một quy trình khốc liệt. 

Trong ánh sáng và sức nóng mãnh liệt, mọi tinh chất của hoa từ từ bị rút kiệt, hình hài bị biến đổi, thân xác cũ bị giày vò trong một “hỏa ngục” đến tan nát để linh hồn tái sinh trong một hiện thể mới. Như triết lý luân hồi, vạn vật đều có thể hồi sinh chuyển kiếp trong mọi hình hài và hùng vĩ như cách loài phượng hoàng lửa huyền bí bốc cháy rồi tái sinh từ đống tro tàn, người nghệ sĩ tái sinh những bông hoa trong một hình hài kỳ ảo chưa từng tồn tại trước đấy, mang vẻ đẹp của một tinh vân hay cả một dải ngân hà. 

“Chloris Tái sinh” là sự đối lập trong hòa hợp của vi mô và vĩ mô, của âm và dương, của ánh sáng và bóng tối, của hình ảnh và vật thể, của cái chết và tái sinh.

Nói về triển lãm, giám tuyển Nguyễn Thế Sơn bình luận: “Có thể nói ‘Chloris’ là tiếp nối những thử nghiệm sẵn có về sự giao hoà giữa hội hoạ và nhiếp ảnh, cũng như đặc biệt thể hiện những chiêm nghiệm mới của tác giả về những ý nghĩa của qui luật tự nhiên trong sự tái sinh và luân hồi, gợi mở cho người xem những suy tưởng và thẩm mỹ mới mẻ khi tiếp xúc với hành trình thử nghiệm và khám phá kỹ thuật lumen print đầy kỳ ảo.”

“Những công việc của Tuấn Ngọc trong những năm gần đây là rất đáng quý, góp phần đáng kể làm giàu có và đa dạng cho những thực hành nhiếp ảnh nghệ thuật vốn rất hiếm hoi ở Việt Nam, cũng như cho bối cảnh chung của thực hành nghệ thuật đương đại trong nước.”

Triển lãm cá nhân “Chloris” của Phạm Tuấn Ngọc sẽ diễn ra từ 16/9/2022 – 30/9/2022 tại VY Gallery, 20 Nguyễn Văn Thủ, Phường Đa Kao, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh.