Cho dù đó là thời trang, đồ nội thất giữa thế kỷ hay đĩa than, các xu hướng cũ đều tìm cách quay trở lại. Một trong những xu hướng đang trải nghiệm cuộc trở lại “hoành tráng” trong thế giới nghệ thuật là tondo.

Damien Hirst, Psalm: Domino Confido, 2009, Tate Ward Auctions.

Lấy từ tên rotondo trong tiếng Ý, mang nghĩa “round” (tròn) trong tiếng Anh, tondo được phổ biến lần đầu tiên ở Ý, vào thời kỳ Phục hưng, thế kỷ 15. Lấy cảm hứng từ những bức phù điêu tròn được tìm thấy trong các ngôi mộ với các chủ đề như Madonna and Child, một số tondo nổi tiếng nhất trong khoảng thời gian này bao gồm bức Doni Tondo (1507) của Michelangelo và các tác phẩm của Raphael và Sandro Botticelli.

KAWS, The News (Full Set), 2018, Marcel Katz Art, US$125,000–US$130,000

Mặc dù nhiều nghệ sĩ đã thử nghiệm hình thức này từ thời Phục hưng, nhưng phải đến những năm 1960 – khi các nghệ sĩ người Mỹ như Frank Stella, Sol LeWitt, Jackson Pollock,… bắt đầu ứng dụng canvas có hình khối thì tondo cũng nổi lại một cách nghiêm túc. Ngày nay, tondo đang trở lại một lần nữa, và được yêu chuộng bởi Manuel Mérida đến KAWS. Đặc biệt, Damien Hirst đã nhiều lần sáng tác bằng định dạng tondo trên những series tác phẩm nghệ thuật đa phương tiện.

Pamela Jorden Moons, 2021, Romer Young Gallery

Một nghệ sĩ đương đại khác nổi tiếng với tondo là Pamela Jorden. Cô sở hữu nhiều tấm canvas đặc trưng bởi những mảng màu sắc nét. Quy trình của nữ nghệ sĩ thường bao gồm việc sơn trên vải lanh trước khi căng lên khung và sau đó sơn lại một lần nữa. Trong suốt một năm dạy học ở quê hương Tennessee, Jorden đã tìm hiểu rất nhiều họa sĩ theo trường phái hiện đại như Sonia Delaunay và Robert Delaunay, rồi bắt đầu thử nghiệm với các khung hình tròn có kích thước khác nhau.

Pamela Jorden Blue Arc, 2020 Contemporary Art Matters US$12,000

Khi trở về California, cô gặp một nghệ nhân làm diều có thể chế tạo những chiếc tấm vải tròn tùy chỉnh. Jorden chia sẻ: “Anh ấy đã mở ra cho tôi một thế giới mới với nhiều lựa chọn mới và khả năng mới. Vào thời điểm đó, tôi thực sự có thể sáng tạo bất cứ thứ gì mà tôi muốn”. Theo thời gian, các tác phẩm của cô ngày càng lớn hơn, với một số tondo có đường kính gần 2,1 mét. Gần đây, cô ấy đã bắt đầu thử nghiệm với định dạng khác nhau, cho phép cô hoàn thành tác phẩm lớn hơn, linh hoạt hơn. Các bức tranh của Jorden đều phẳng, nhưng các cạnh lõm hoặc lồi của chúng tạo ra hiệu ứng thấu kính tinh tế, gợi lên độ cong của tondo cổ điển.

Greg Ito Let Me Grow, 2021 Woaw

Trong khi đó, Greg Ito – được biết đến với những khung cảnh mơ mộng trong bảng màu sống động gợi lên tính thẩm mỹ của những năm 1980 – cũng đang khám phá định dạng tondo, được vẽ theo hình học và biểu tượng đi kèm. Anh chia sẻ: “Tondo cung cấp một cơ hội mới để tôi mở rộng những câu chuyện và tập trung đi sâu vào những ý tưởng về vị trí của những câu chuyện này, theo nghĩa đen và tâm lý. Tôi nhìn tondo như thể đang nhìn qua lăng kính của một chiếc kính viễn vọng, để qua đó tìm kiếm ngôi nhà nơi những câu chuyện tôi đang kể.”

Pamela Jorden Phosphor, 2016 Romer Young Gallery

Trong khi mở ra một thế giới mới với những khả năng mới, tondo cũng đưa ra những thách thức độc đáo. Ví dụ, lần đầu tiên bắt đầu làm việc với tondo, Ito đã tránh các dạng hình chữ nhật có cạnh cứng trong các tác phẩm của mình, vì lo lắng rằng các góc vuông của chúng xung đột quá nhiều với hình dạng tròn. Nhưng theo thời gian, anh ấy nhận ra: “Tôi rất thích sự tương phản này và sử dụng các khung hình chữ nhật để thu hút sự chú ý đến một biểu tượng hoặc hình ảnh mà tôi muốn làm nổi bật trong câu chuyện, giống như loạt phim về họa tiết của cá nhân tôi. Tôi đang tiếp tục cuộc hành trình của mình, vẫn còn có rất nhiều điều để học hỏi.”

Greg Ito Bloom, 2021 Anat Ebgi

(Theo Artsy)