Lối vẽ mới, góc nhìn mới và qua đó, Phạm Công Xeen càng có niềm tin vào con đường mà mình theo đuổi.

Phạm Công Xeen  

Luôn hướng đến và cầu mong những điều tốt đẹp thông qua việc nhẹ nhàng sống với hội họa, Phạm Công Xeen mang tới trong loạt sáng tác mới của anh không chỉ câu chuyện cá nhân, hay các hình ảnh gần gũi của nơi anh gắn bó, mà còn là một lối vẽ xóa nhòa thiên về trải nghiệm thị giác, vật lý và nhiều cảm xúc. Họa sĩ trẻ Phạm Công Xeen (sinh năm 1994) tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành lụa của trường Đại học Mỹ thuật. Anh hiện đang sống và làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Giữa một Phạm Công Xeen trong đời sống và Phạm Công Xeen trong hội họa, có một ranh giới rạch ròi nào không?

Tôi luôn thấy đời sống mình phản chiếu trong tâm tư hội họa. Có một sự nhạy cảm bên trong cá nhân tôi hồi đáp với những gì đang xoay vần trước mắt, những câu chuyện, những con người, những hiện tượng diễn ra thường nhật. Tôi thích thiên nhiên, cây cỏ và thường tái hiện vào tranh cùng những điều rất cá nhân, gần gũi với bản thân. Có lẽ đó là một đặc ân khi ta còn biết rung động với những điều nhỏ bé và bình dị rất đời. Từ đó, thông qua lăng kính hội họa như một cách trải lòng mình, tôi có thời gian quan sát, lắng nghe, cảm nhận câu chuyện của bản thân và truyền tải thông điệp một cách nhẹ nhàng nhất có thể.

Phạm Công Xeen, “Cái ghế” (2022)

Dễ dàng nhận thấy giai đoạn sáng tác này của anh đã có một sự thay đổi lớn trong lối vẽ, từ rõ màu rõ hình, chuyển sang sự xóa nhòa, chủ thể giao hòa, đan cài vào nhau. Anh có thể cho biết tại sao lại có sự thay đổi này được không?

Ở giai đoạn này với hội họa, thực sự tôi đón nhận một thay đổi khác hẳn với thời gian trước. Ngay cả bản thân tôi cũng thấy khác biệt từ lối sống, cách quan sát cho tới tư duy và cảm nhận bên trong mình. Tôi tập trung vào trạng thái vật lý về sự quan sát của mắt, như khi nheo mắt, khi nhìn rõ, khi bỏ kính cho hình ảnh mờ ảo, v.v.. Mỗi một cách quan sát cho ra một kết quả khác nhau. Sau cùng, tôi với cây cọ của mình, có một sự sung sức và sáng rõ trong lòng với hình ảnh mờ nhòe. Tôi biết chính xác mình đang vẽ gì, vẽ như thế nào và sẽ phải làm gì tiếp theo trong khi những phương pháp kỹ thuật và tư duy hình ảnh được làm mới liên tục.

Nhắc đến sự chuyển biến này, với tôi, ba là một nguồn cảm hứng lớn. Có một khoảng thời gian ba không may đột quỵ và kéo theo hệ lụy là bị liệt nửa thân, một bên mắt không còn nhìn thấy và nhận thức như một đứa trẻ. Đó là lúc chính bản thân tôi cũng cảm thấy tiêu cực về mọi thứ. Hội họa vừa hay lại là ngọn đèn soi đường tôi bước tiếp. Tôi kiếm tìm sự đồng điệu với ba qua đôi mắt cận khi tháo kính, làm mọi thứ nhòe đi. Từ đây, các thực hành mới nhất của tôi đều có sự thay đổi đáng kể trong lối vẽ.

Phải chăng phần nào ảnh hưởng từ câu chuyện đó cũng đi vào nội dung thực hành của anh?

Với ba tôi, có những câu hỏi ông lặp đi lặp lại. Ai? Ở đâu? Khi nào? Những khi hồi đáp cho ba, tôi đã may mắn tìm ra cho mình những chủ thể mà chính tôi cũng trải qua nhiều gắn bó. Tôi vẽ chân dung, vẽ cảnh vật quanh nhà, trong phòng, bên sông, khu rừng, những hàng cây trước nhà – nơi nhiều lần tôi dạo bước, và vẽ thời gian trôi bất kể sớm, trưa, chiều, tối. Việc vẽ với tôi khi ấy rất nhiều rung động và tựa như một bài kiểm tra về tâm trí. Mọi thứ không hẹn mà gặp cho tôi một con đường trong hội họa thỏa mãn được cái tôi bản thân.

Vậy đã có khó khăn hay thuận lợi nào khi anh theo đuổi lối vẽ mới, chủ đề mới này?

Bất cứ công việc nào khi mình bắt đầu thật sự sống với nó đều khó khăn hết. Thú thực, tôi đã dừng lại một công việc ổn định để theo vẽ chuyên nghiệp. Cả thời gian trước lẫn các sáng tác gần đây, những câu hỏi trong tôi được đặt ra rất nhiều, đôi khi có cả sự ngờ vực về bản thân, về tương lai, mọi thứ. Khi đó tôi chỉ bắt tay vào làm và làm. Vừa làm vừa khơi ra được một nguồn động lực và cảm hứng lớn nương náu ngay trong con người mình. Chưa kể, sáng tác loạt tranh mới còn mở ra cho tôi nhiều thứ, nhiều nguồn cảm hứng tích cực giúp bản thân tôi cân bằng và hoàn thiện cuộc sống. Có những ngày làm việc từ sáng tới khuya nhưng không hề thấy mệt, bởi hành trình trải nghiệm để tìm ra phương thức biểu đạt chất liệu tốt hơn, ngôn ngữ hội họa mới hơn có quá nhiều hứng thú. Từ đó tôi càng có niềm tin vào con đường mình theo đuổi.

Phạm Công Xeen, “Một vài con cá” (2020)

Phạm Công Xeen, “Tượng mèo” (2023)

Chúc mừng anh với thành quả sáng tác sắp được trưng bày, giới thiệu tới công chúng. Anh có kỳ vọng gì trước cuộc triển lãm và một thông điệp anh muốn truyền tải tới người xem?

Hy vọng người xem trải nghiệm các sáng tác mới nhất của tôi một cách thoải mái nhất, và cảm nhận chính mình thông qua những rung động mà tôi đưa vào trong tranh. Ngoài ra, loạt tác phẩm này, thông điệp của tôi rất giản đơn, hãy nhìn mọi thứ qua nhiều lăng kính, cách nhìn khác nhau, hãy luôn tìm kiếm điều tích cực. Và tôi đặc biệt gửi lời cảm ơn sâu sắc đến người ba của mình.

Phạm Công Xeen, “Tự họa” (2023)

* Triển lãm “AI, Ở ĐÂU, KHI NÀO” giới thiệu các tác phẩm gần đây nhất của Phạm Công Xeen, diễn ra tại REI Artspace, từ ngày 17.02.2023 đến hết ngày 12.03.2023.

Thực hiện: Tâm Phạm