Thang Duy: Cánh chim bạt gió
Vượt hơn 10 ngàn ứng cử viên, trong số đó có nhiều tên tuổi minh tinh hạng A, Thang Duy gây bất ngờ khi được chọn vào dự án phim “Sắc, Giới” năm 2006 của đạo diễn tên tuổi Lý An. Những tưởng vinh quang đến muộn là vinh quang huy hoàng, thì bỗng dưng, mọi hy sinh vì nghệ thuật trong “Sắc, Giới” đã khiến cô gái 28 tuổi đối diện với lệnh “phong sát” kinh hoàng từ ngành giải trí Trung Quốc. Tưởng chừng, hoạt động nghệ thuật của cô phải “đóng băng” vô thời hạn, nhưng Thang Duy đã bước qua số phận kỳ lạ để khẳng định tài năng một lần nữa…
Người đẹp vô danh
Là con gái độc nhất của một gia đình trung lưu mang trong mình “máu nghệ thuật” từ nhỏ, Thang Duy đã nhanh chóng làm quen với diễn xuất và hội họa nhờ được bố mẹ động viên. Ban đầu, Thang Duy lên kế hoạch sẽ trở thành luật sư hoặc một nhà khảo cổ, bởi cô nhìn thấy được làng giải trí không hợp với cá tính. Hơn nữa, mẹ cô, một diễn viên sân khấu, khá chật vật với nghề, khiến Thang Duy chẳng mấy kỳ vọng sẽ trở thành ngôi sao. Thế nhưng, công việc làm thêm từ vai trò người mẫu ảnh, đã khơi gợi lòng trắc ẩn trong Duy, khiến cô quyết định thử tham gia một vài phim truyền hình nho nhỏ.
Suốt những năm tháng tuổi trẻ, Thang Duy quẩn quanh với màn ảnh nhỏ, trong các vai phụ, thứ chính… và chưa thể bứt phá xa hơn. Tuy vậy, “mưa dầm thấm lâu”, không khí phim trường đã thay đổi suy nghĩ của Thang Duy, và cô quyết định gắn bó với nghiệp diễn. Không chiêu trò, cũng không có ai nâng đỡ, càng muốn né xa tai tiếng… nên sự nghiệp Thang Duy cứ mãi lận đận. Đi chậm mà chắc, rốt cuộc thời gian kiên trì đóng phim nhỏ, đã giúp Duy có kinh nghiệm ứng biến, khả năng hóa thân đa dạng.
Biến cố Vương Giai Chi
Vai nữ chính trong “Sắc, Giới” đòi hỏi kĩ năng diễn xuất đỉnh cao. Không chỉ lột tả nội tâm, nhân vật này còn phải… lột trần chính mình và cả người đàn ông – cũng là mục tiêu mình cần tiêu diệt – Dịch tiên sinh. Bộ phim dựa theo tiểu thuyết cùng tên của Trương Ái Linh kể lại cuộc đối đầu thiện-ác, nhưng nổi bật trên đó là mối tình cay đắng giữa Vương Giai Chi và Dịch tiên sinh. Giai Chi vốn là thành viên ưu tú trong nhóm sinh viên yêu nước kháng Nhật, cô được giao trọng trách đưa Dịch tiên sinh “vào tròng” nhưng cuối cùng lại mắc phải lưới tình của gã đàn ông dày dạn kinh nghiệm.
Thang Duy trong “Decision to Leave”
Dự án “Sắc, Giới” khi đó rất được báo chí trong và ngoài Đại lục chú ý bởi tên tuổi đạo diễn Lý An đã quá nổi tiếng với “Ngọa hổ tàng long” và “Brokeback Mountain” trước đó. Hơn nữa, ông lại là một trong số rất ít nhà làm phim châu Á thành công tại Hollywood. Trước Thang Duy, từng có tin đồn Thư Kỳ và Lưu Diệc Phi là hai minh tinh mà Lý An có để ý đến, đặc biệt khi Thư Kỳ từng được mời tham gia buổi chiếu phim “Brokeback Mountain” tại Mỹ. Đáng chú ý hơn, Thư Kỳ vốn là “lựa chọn đầu tiên” của Lý An khi ông làm phim “Ngọa hổ tàng long” năm 1999.
Nhưng bất ngờ thay, Thang Duy đã giành được Vương Giai Chi mà theo lời Lý An chia sẻ, ông không muốn tuyển chọn diễn viên vốn đã “nhẵn mặt” các cảnh nóng, ám chỉ Thư Kỳ từng tham gia đóng phim cấp ba trước đó. Ngoài ra, việc tìm kiếm một gương mặt mới toanh cũng là dụng ý của Lý An vì: “Tôi nhìn thấy sự tươi mới ở Duy, và cô ấy rất gần với nhân vật. Cô ấy chưa từng đóng một nhân vật nào có số phận bi thảm thế này, và tôi cảm nhận được nó sẽ xảy ra…”
Quả thật, Thang Duy đã làm tròn vai, tới mức khán giả phải choáng váng trước cảnh giường chiếu giữa cô và bạn diễn gạo cội Lương Triều Vỹ. Không chỉ khỏa thân, Thang Duy phải thể hiện một Giai Chi dày vò giữa sắc dục và lý tưởng của một cô gái trẻ tràn trề nhiệt huyết, mang trong mình trọng trách lớn… Kết quả, Thang Duy nhận được đề cử tại giải Tinh thần độc lập của Mỹ và giải Diễn viên triển vọng Kim Tượng Đài Loan. Đấy là chưa kể, riêng bộ phim đã đoạt Sư tử vàng LHP Venice và là phim gắn nhãn NC-17 “nặng đô” hiếm hoi có doanh thu ấn tượng tại thị trường Bắc Mỹ.
Thang Duy trong “Sắc, Giới”
Bất chấp thành tích của “Sắc, Giới”… Thang Duy bị chỉ trích từ nhiều phía, trong đó có cả bộ máy chính quyền Trung Quốc vốn nổi tiếng kiểm duyệt gắt gao các văn hóa phẩm. Họ cho rằng ngoài cảnh nóng, Vương Giai Chi còn hiện lên là một kẻ “phản quốc” vì đã chấp nhận ngã vào vòng tay kẻ thù. Mặc dù đạo diễn Lý An đã đồng ý cắt toàn bộ cảnh nóng để phim chiếu ở Trung Quốc, Thang Duy vẫn bị phong sát toàn diện, từ phim ảnh, quảng cáo, đến các sự kiện văn hóa nghệ thuật sở tại.
Với một cô gái khá trẻ, lần đầu nếm trải hào quang, cũng là lần đầu biết vị đắng của số phận, quả thật người hâm mộ tiếc cho Thang Duy bởi các hủ tục hà khắc dường như đã chặn đường tiến thân của cô ngay từ phim điện ảnh đầu tay. Chưa kể dự án bom tấn “The Warrior and the Wolf” ban đầu do Thang Duy đóng chính, đã đổi vai sang cho Maggie Q. Kết quả, trong hai năm bị “phong sát” đó, Thang Duy đã lựa chọn trau dồi diễn xuất tại một trường kịch nghệ ở Anh.
Đi tìm “bến đỗ”
Trong một cuộc phỏng vấn với CTV News hồi 2009, Thang Duy hồ hởi nói rằng cô đang trở lại màn ảnh và “Trường quay là nơi tôi thấy an toàn nhất, tôi không muốn về nhà!” – Duy nói với phóng viên khi đang chuẩn bị quay phim tình cảm hài lãng mạn “Crossing Hennessy” chung với đàn anh Trương Ngọc Hữu. Khác hẳn “Sắc, Giới”, “Crossing Hennessy” là phim hiếm hoi Thang Duy được cười nhiều hơn bình thường. Tạo hình nhân vật cũng trẻ trung và thân thiện hơn, như một cách “làm quen” lại với khán giả đặc biệt là ở thị trường Hồng Kông.
Một phân cảnh của Thang Duy trong Crossing Hennessy
May thay, “Crossing Hennessy” thắng lợi phòng vé, diễn xuất của Thang Duy tiếp tục được khen, bằng chứng là cô nhận tới ba đề cử của Kim Tượng và Kim Mã dù đây chỉ là vai diễn mang tính thương mại cao. Tờ Muse của Hồng Kông đánh giá Thang Duy toát lên vẻ ngôi sao “kể cả khi mặc quần jeans, áo thun”. Dường như, cơ hội làm nghề đang mở rộng dần với Thang Duy khi cô bắt đầu nhận ra, mình có thể lựa chọn các dự án đa quốc gia, không nhất thiết chỉ hoạt động tại Trung Quốc.
Thế nhưng, đất nước Hàn quốc mới thật sự là điểm dừng chân lý tưởng cho Thang Duy, khởi từ bộ phim “Late Autumn” – bản làm lại thứ tư do Kim Tae-yong dàn dựng. “Late Autumn” vốn là phim kinh điển của Lee Man-hee phát hành năm 1966, đã trải qua ba phiên bản làm lại. Bản thứ tư do Thang Duy và Hyun-bin đóng chính, được cho là thành công nhất và trở thành một trong những phim Hàn ăn khách tại thị trường Đại lục. Trên tờ Hani, Thang Duy tiết lộ cô gặp khá nhiều trở ngại khi mới bắt đầu học tiếng Hàn: “Tôi không hiểu nhiều, tiếng Anh tôi và đạo diễn trao đổi sẽ không thể đạt hiệu quả…. Tôi đã cố gắng để dần dần hòa nhập, hiểu được dụng ý đạo diễn. Tôi bắt đầu thấy tiếng Hàn rất hay!”
“Late Autumn” được chiếu tại khá nhiều LHP lớn nhỏ, nơi Thang Duy chứng minh cho khả năng học hỏi và đúc kết của bản thân. Tính tới hiện tại, Thang Duy là diễn viên ngoại quốc duy nhất đạt được giải diễn xuất Baeksang vốn chỉ trao cho diễn viên bản xứ. Sau “Late Autumn”, Thang Duy hoạt động ở cả Hồng Kông và Đài Loan, lần đầu tiên cô trải qua cảm giác “thất bại” là với “Speed Angels” khập khiễng trong đề tài đua xe. Bù lại, bộ phim “Dragon” đóng cùng Kim Thành Vũ và Chân Tử Đan của cô được ca tụng hết lời.
Định hình mình không còn là diễn viên Trung hoa thuần túy, con đường nghệ thuật của Thang Duy trải dài từ Đông sang Tây. Đông có “The Golden Era”, “Finding Mr. Right”, “Book of Love”,… Tây có “Blackhat”, phim nói tiếng Anh đầu tay của cô đóng chung với “thần sấm” Chris Hemsworth. Trong số những bộ phim này, Thang Duy xác lập tên tuổi ngôi sao phòng vé nhờ hai phần phim hài tình cảm “Finding Mr. Right” và “Book of Love” đóng chung với Ngô Tú Ba. Nhờ doanh thu “khủng”, tên tuổi Thang Duy tại thị trường phim ảnh Trung Quốc khởi sắc.
Một trong những dự án chính thức đưa Thang Duy trở lại màn ảnh Trung Quốc là “Long Day’s Journey Into Night” của Bi Gan, một trong những phim Hoa ngữ được đánh giá cao nhất năm 2018. Một cú lội ngược dòng xứng tầm. Không chỉ “trở về nhà” đường hoàng, Thang Duy còn tìm được bến đỗ cuộc đời thông qua cuộc hôn nhân với đạo diễn Kim Tae-yong. Đây được cho là mối lương duyên trời định, bởi Hàn Quốc tiếp tục là nơi “đất lành chim đậu” cho Thang Duy.
“Quyết tâm chia tay” là đỉnh cao mới?
Decision to Leave
“Decision to Leave” (Tựa Việt: “Quyết tâm chia tay”), phim tiếng Hàn thứ hai trong sự nghiệp Thang Duy đã bán được 1 triệu vé tại thị trường nội địa, trước khi phát hành trực tuyến trên MUBI. Tác phẩm dài hơn hai giờ đã có cơ hội tỏa sáng tại LHP Cannes hồi tháng 5, bằng giải Đạo diễn cho Park Chan-wook cùng vô vàn lời khen dành cho Thang Duy và bạn diễn Park Hae-il. The Guardian của Anh chấm phim 5/5 và nói Thang Duy “Gây choáng với vai góa phụ. Cô ấy lôi cuốn dễ dàng, đi kèm sự thông minh, sâu sắc… như một điều kì diệu”.
Tại Cannes, với hiệu ứng truyền thông mạnh mẽ, “Decision to Leave” đã được mua bản quyền phát hành tới 192 quốc gia trong đó có Việt Nam. Còn khá sớm để nói tới sức sống của phim ở các giải thưởng điện ảnh cuối năm, nhưng Thang Duy hoàn toàn có khả năng trở thành ứng viên hàng đầu cho hạng mục Nữ chính khi vai diễn “gần với bản thân tôi, một người lột tả cảm xúc nội tâm tinh tế…” được đánh giá cao. Deadline, một trang tin uy tín ở Mỹ cho rằng cô nên là ngôi sao mới ở Hollywood: “Cô ấy có vẻ ngoài nghiêm nghị nhưng đầy sự hấp dẫn giới tính mà không cố gắng phô diễn”.
Dù là diễn viên thực lực nhưng như đã nói, Thang Duy có vẻ như không thuộc làng giải trí. Cô dành thời gian cho chồng và con gái, không tiệc tùng, rất ít đi sự kiện, càng không xuất hiện trên mặt báo bởi các tin tức nóng sốt… vì vậy cô vẫn thường được coi như minh tinh khiêm tốn, không khoa trương. Tới cả việc chụp ảnh, ít người biết Thang Duy cực kỳ hạn chế. Mới đây, hình cô trên bìa Vogue nhân dịp “Decision to Leave” ra mắt được cho là lần hiếm hoi cô lên bìa một tạp chí danh giá.
Cũng trong lần tái xuất này, Thang Duy hé lộ dự án mới toanh “Wonderland” tái hợp cùng chồng Kim Tae-yong đang trong giai đoạn sản xuất và sẽ ra mắt cuối năm nay. “Wonderland” sẽ là phim khoa học viễn tưởng đầu tiên của Thang Duy làm cho Netflix, kể về một vùng đất ảo có khả năng giúp con người sửa chữa lỗi lầm của mình. Nghe đâu tài tử Gong Yoo sẽ đảm nhiệm vai chồng của cô trong phim này, hứa hẹn tạo nên cơn sốt phòng vé.
Kiệm lời, kín tiếng trong đời tư, Thang Duy là một trong số những diễn viên thực lực nổi bật nhất của điện ảnh châu Á. Không gói gọn mình chỉ đóng phim Hoa ngữ, cô đã tiếp cận thành công thị trường Hàn quốc cạnh tranh khốc liệt. Và chắc chắn cô sẽ còn tiến xa, như cách cô đã mạnh mẽ bước qua rào cản 16 năm trước!
