Thị trường nghệ thuật Việt Nam thời gian qua trở nên sôi động hơn nhờ sự góp mặt của S&S Art nói chung hay S&S Art Gallery nói riêng, với các dự án tiêu biểu như trưng bày BST Woman của Hom Nguyen, giới thiệu công việc của nghệ sĩ Kongo, bảo trợ cho dự án Âm – Thanh – Sắc – Màu,… thu hút đông đảo giới mộ điệu quan tâm. 

Cuộc trò chuyện giữa Art Republik/LUXUO và đại diện S&S Art – Giám đốc truyền thông Phạm Diệu Linh sẽ mang đến cho độc giả góc nhìn từ bao quát đến sâu sắc nhất về S&S Art, từ đó lý giải tầm nhìn của đơn vị như một cầu nối giữa những điều đẹp đẽ mà nghệ thuật mang lại có thể đến gần hơn với công chúng.

Nhân duyên nào mà S&S Art Gallery ra đời, thưa chị?

S&S Art Gallery được thành lập bởi mối nhân duyên giữa những con người và tình yêu nghệ thuật của họ.

Khi nhận được sự tín nhiệm từ nghệ sĩ graffiti Cyril Kongo, cùng hợp tác và giới thiệu phòng tranh cá nhân đầu tiên của ông không chỉ ở Việt Nam mà toàn thế giới – ngay ở Hà Nội, ngọn lửa đam mê và khao khát mang nghệ thuật trải rộng hơn nữa đến với công chúng đã bắt đầu.

Kongo cảm nhận rõ được niềm yêu mến và sự trân trọng đáng quý vô cùng của cộng đồng yêu nghệ thuật tại Việt Nam – ông đã chia sẻ niềm vui đó với Hom Nguyen. Và trong tiếng Anh có câu nói “and the rest is history” – “mọi chuyện đã diễn ra như bạn đã biết đó” – S&S Art Gallery ra đời như một chốn của nghệ thuật và chỉ thuộc về nghệ thuật, nhằm trưng bày những tác phẩm của nhiều nghệ sĩ đến từ khắp nơi trên thế giới.

Nhân duyên này đến từ đam mê, nhiệt huyết, hy vọng và tình yêu đối với nghệ thuật.

Vậy người đứng sau S&S Art là ai?

S&S Art là một công ty thành viên thuộc S&S Group – doanh nghiệp đã có kinh nghiệm trong sứ mệnh truyền tải những di sản nghệ thuật và văn hóa của thế giới qua các thương hiệu lâu năm trong ngành chế tác đồng hồ xa xỉ. Ngoài ra, ngay cả trong mảng ô tô – thương hiệu Rolls-Royce Motor Cars cũng đang được phân phối bởi công ty S&S Automotive tại Việt Nam.

Vì sao lại nhắc đến hai mảng đồng hồ và ô tô để dẫn đến? Vì tất cả những thương hiệu S&S Group nói chung đang đại diện với tư cách nhà bán lẻ tại thị trường Việt Nam, cùng có một điểm chung là muốn trao đến công chúng những cách nhìn sâu sắc nhất, mang đến một trải nghiệm giàu cảm xúc nhất qua những giá trị nghệ thuật, giá trị của bàn tay con người, giá trị của sự sáng tạo vô hạn của con người, từ thủ công mỹ nghệ cho đến lịch sử của nền văn minh con người tuyệt vời ra sao, qua những thương hiệu và thành phẩm thiết kế mà S&S có vinh dự được đại diện.

Như vậy, đứng sau S&S Art là những người có niềm tin mạnh mẽ rằng nghệ thuật, văn hóa, di sản, cái đẹp Chân – Thiện – Mỹ không chỉ là bản lề và tiêu chuẩn để xuất phát mà còn là những điều mãi mãi xứng đáng được phát triển và giữ vững cho nhiều thế hệ mai sau. S&S Art nói chung và S&S Art Gallery nói riêng ra đời mang theo những sứ mệnh và bắt đầu từ những con người chứa đựng tâm niệm như thế.

Theo giới thiệu, S&S Art sẽ trưng bày các tác phẩm từ các nghệ sĩ trên toàn cầu, chị có thể chia sẻ rõ hơn?

Bản chất của nghệ thuật là không ranh giới. S&S Art Gallery định hướng sẽ không bao giờ phân biệt nghệ sĩ đến từ đâu, màu da hay giới tính thế nào, khi giới thiệu đến công chúng ở Việt Nam. Chúng tôi tin rằng, mọi người có quyền được nhìn và cảm nhận cái đẹp. Và nghệ sĩ có quyền được phô bày, thể hiện góc nhìn của cái đẹp của riêng họ đến với công chúng. S&S Art Gallery là một bến đỗ, là một chiếc cầu nối, là những chiếc thuyền đưa nghệ thuật và công chúng đến gần với nhau hơn. Do vậy, chỉ có ‘phạm vi’ toàn cầu mới có thể thỏa mãn được nhu cầu mỹ thuật của mọi người.

Mối liên hệ giữa Cyril Kongo Gallery tại Việt Nam và S&S Art? Bối cảnh nào mà Cyril Kongo Gallery Vietnam ra đời và phát triển? 

S&S Art đại diện cho nghệ sĩ Cyril Kongo, cũng như vận hành phòng tranh cá nhân của ông tại Việt Nam.

Cyril Kongo sinh ra tại Toulouse (Pháp), mang một nửa dòng máu Việt và dành những năm tháng tuổi thơ tại quê cha. Sau đó, ông sống hai năm tại đất nước Congo vào những năm 70. Vùng đất Châu Phi này là nơi ông tìm được chân ái nghệ thuật của mình từ nguồn cảm hứng văn hóa, con người và nghệ thuật nơi đây. Nghệ danh Kongo cũng từ đây mà có.

Vào những năm 80, ông quay trở lại Pháp và bươn chải cùng với cuộc sống thường ngày của mình và con đường nghệ thuật vẫn là hướng đi duy nhất ông theo đuổi. Sau những năm viết nên câu chuyện của mình bằng lòng quyết tâm, Cyril Kongo đã mang nghệ thuật đường phố đến với phòng tranh. Đây là một điểm bức phá và là một “tuyên ngôn”. Vì sao? Vì Cyril đã thành công khi truyền tải được thông điệp “nghệ thuật không tồn tại ranh giới hoặc giới hạn” – nghệ thuật là nghệ thuật, cái đẹp là cái đẹp, không có định vị đường phố hay phòng tranh hay phân chia giai cấp.

Sau tất cả những điều đã làm, 30 năm ròng rã tạo nên vũ trụ nghệ thuật của riêng minh, ông vẫn luôn nghĩ về Việt Nam. Suy cho cùng, nghệ sĩ Cyril Kongo nổi tiếng thế giới ngày nay, vẫn luôn là Phan Ngọc Sương (tến tiếng Việt của ông – Cyril là tên tiếng Pháp) thuở nào. Hơn nữa, là một nghệ sĩ, ông tôn vinh nghệ thuật và muốn mang vũ trụ của mình đến với Việt Nam, mong muốn tạo được nguồn cảm hứng cho cộng đồng yêu mỹ thuật, xây dựng một cộng đồng cùng nhau bỏ qua những rào cản, vượt qua định kiến, để cùng nhau sáng tạo và thưởng thức nghệ thuật.

Sau hơn một năm kể từ khi phòng tranh cá nhân của Cyril Kongo tại Hà Nội được biết đến bởi công chúng, ông giới thiệu người bạn thân thiết của mình – Hom Nguyen – một nghệ sĩ đương đại theo đuổi dòng tranh chân dung. Kết nối cùng S&S Art, cùng với sự tín nhiệm của hai người nghệ sĩ – phòng tranh S&S Art ra đời tại Sài Gòn.

Một bức tranh của Kongo.

Chị có thể kể về các dự án nổi bật gần đây của S&S Art?

Trong năm 2021, đại dịch vẫn gây khó khăn và đau thương trên thế giới, và cả ở Việt Nam. Khi đã nói đến nghệ thuật, chúng ta nói về cảm xúc. Và trong cảm xúc, hẳn nhiên không thể thiếu niềm đau. S&S Art Gallery ra đời trong một bối cảnh như vậy. Nghệ thuật “mọc” lên giữa những sự mất mát và hy sinh trong nhiều đợt dịch vừa qua tại Sài Gòn nói riêng và Việt Nam nói chung.

S&S Art Gallery mong muốn đóng một vai nhỏ như là niềm hy vọng và sự chữa lành. Rằng ở đây trong lòng Sài Gòn, ai đó có nơi để lui về để thưởng tranh, tìm lại cho mình một góc yên bình, nhắc nhở rằng giữa muôn trùng khó khăn, cái đẹp luôn hiện hữu và sự sáng tạo là vĩnh cửu.

Dự án của S&S Art Gallery hiện giờ, đó chính là phòng tranh cho cộng đồng. Chúng tôi sẽ vẫn luôn làm như vậy. Ở S&S Art Gallery không thu phí vé, mọi người hãy đến, ngắm nghía những khuôn mặt chứa đựng cảm xúc hỉ-nộ-ái-ố trong BST Woman của Hom Nguyen, và biết đâu sẽ tìm được sự đồng cảm của từng nỗi niềm của mình trong đó. Hay tìm đến với tác phẩm Horus Eye của Cyril Kongo – một thành quả giữa nghệ thuật đương đại và văn hóa Ai Cập cổ đại qua những đường nét graffiti. Nghệ thuật không hẳn giải quyết vấn đề của bất kỳ ai, nhưng nó mang lại sự thấu hiểu, an ủi, vỗ về và là chất xúc tác để thúc đẩy chúng ta trở thành một phiên bản tốt hơn của chính mình.

Chúng tôi sẽ không bao giờ quên được S&S Art Gallery đã ra đời như thế nào, trong hoàn cảnh nào của thế giới và của riêng mảnh đất này. Để là một điểm đến cho công chúng, nơi tạo ra hay duy trì nguồn năng lượng tích cực trong một thời điểm như bây giờ, và đặc biệt, được công chúng công nhận, là một niềm hạnh phúc và vinh hạnh không chỉ riêng chúng tôi mà còn từ Cyril Kongo và Hom Nguyen.

Cyril Kongo đã bảo trợ cho dự án Âm – Thanh – Sắc – Màu tại Việt Nam cùng với những nghệ sĩ địa phương

Ngoài ra, trong tháng 6 vừa qua, Cyril Kongo đã bảo trợ cho dự án Âm – Thanh – Sắc – Màu tại Việt Nam cùng với những nghệ sĩ địa phương. Những thước phim ghi hình diễn ra tại phòng tranh cá nhân Cyril Kongo trên con phố Tràng Tiền, Hà Nội. Được sản xuất bởi 84Noise, là sự kết nối giữa văn hóa bản địa và các loại hình nghệ thuật thịnh hành như nhảy breakdance, hay dân gian như tiếng đàn tranh, hay tiếng kèn trumpet, nhạc điện tử – tất cả đều trên phông nền là không gian của Cyril Kongo Gallery.

Đây là dự án được mang đến với mục đích là cầu nối giữa tinh hoa nghệ thuật đương đại thế giới với những di sản của văn hoá Việt Nam – “Tôi là một công dân toàn cầu, nhưng ở Việt Nam, tôi mong muốn tìm kiếm những giá trị bản sắc thuần Việt.”- trích lời nghệ sĩ Kongo.

Liệu có khó khăn và thử thách gì hay không trong tương tác với cộng đồng khán giả Việt,.. cùng những khó khăn khác?

Vào tháng 9/2020 khi giới thiệu Cyril Kongo Gallery tại Hà Nội, chúng tôi được cộng đồng yêu nghệ thuật tại thủ đô ưu ái ngoài sức mong đợi. Mọi người đến để chúng tôi có cơ hội được nói về những tác phẩm tại thời điểm đó cũng như về nghệ sĩ.

Tháng 11/2021, chúng tôi lại có may mắn mang tinh thần của Hom Nguyen và Cyril Kongo vào Sài Gòn. Lại một điều kỳ diệu diễn ra! Chúng tôi được cộng đồng yêu nghệ thuật một lần nữa chào đón với những tình cảm chan hòa và văn minh nhất.

Đó là một phép màu mà chính công chúng yêu nghệ thuật mang đến với chúng tôi. Đó là cũng là một thử thách. Vì chúng tôi không chỉ muốn duy trì tình cảm và sự ủng hộ này, mà còn muốn phát huy nó hơn nữa. Do vậy, thử thách không ở công chúng, mà là ở chúng tôi muốn vượt qua chính cả bản thân mình và chỉ muốn mang đến những điều tuyệt vời nhất, một không gian không chỉ đẹp mà còn phải ý nghĩa và an toàn cho mọi người.

Còn cơ hội cho một đơn vị như S&S Art phát triển tại Việt Nam là gì? 

Cơ hội của chúng tôi chính là ngọn lửa mến mộ nghệ thuật của công chúng Việt Nam thật sự “cháy”. Những ngọn lửa có “sắc” khác nhau, ấm áp có, nhẹ nhàng có, cháy bỏng có. Điều này rất đáng được trân trọng. Ngày nào công chúng còn quan tâm đến nghệ thuật và có tình cảm với nó, ngày đó S&S Art Gallery vẫn luôn ở đó, cùng với các bạn.

Gần đây, S&S đã trưng bày BST Woman của Hom Nguyen, hiệu ứng thành công của việc trưng bày này được thể hiện như thế nào? 

Được thể hiện qua chính công chúng. Cụ thể hơn, từ ngày mở cửa phòng tranh đến với công chúng, không ngày nào, những hàng dài được kéo ra đến cổng chính của tòa nhà Union Square. Vẫn thực hiện đủ quy tắc 5K, chúng tôi chỉ mời từng nhóm vào. Nhìn các bạn thật sự nhẫn nại đứng chờ, tìm đến chúng tôi, nói những điều hoa mỹ nhất về những tác phẩm, thể hiện suy nghĩ cá nhân, đó là một sự thành công mà S&S Art Gallery khiêm tốn đón nhận.

Sau Hom Nguyen và Kongo, liệu S&S Art tiếp tục làm việc với nghệ sĩ/ đơn vị nào khác? Việc trao đổi hợp tác thường thường với các nghệ sĩ đơn vị này có gặp điều gì thử thách? 

Trong tương lai, thông tin hợp tác với những nghệ sĩ khác sẽ được thông báo.

Như đã nói ở trên, nhu cầu của nghệ sĩ là những tác phẩm được “ngắm nghía”, nhu cầu của công chúng là có tác phẩm đẹp để thưởng thức. Thiên thời – địa lợi – nhân hòa – khó khăn với nghệ sĩ quả thật không nhiều. Dẫu có, âu cũng là khách quan – những điều chúng tôi hay cả nghệ sĩ cũng không kiểm soát được – như đại dịch vậy.

Vừa qua, đại dịch hẳn  ảnh hưởng đến hoạt động của S&S Art! Liệu đơn vị có chiến lược phát triển ra sao trong thời gian sắp tới?

Ảnh hưởng của đại dịch với chúng tôi đương nhiên là có, chúng tôi đã phải đưa ra rất nhiều phương án hay trường hợp để tập luyện, chuẩn bị để đưa đến không gian nghệ thuật an toàn và đầy đủ điều kiện cho những ai đến tham quan. An toàn trong cộng đồng là điều chúng tôi đặt lên hàng đầu.

Về chiến lược phát triển, S&S Art Gallery không chỉ mong muốn mang lại không gian thưởng tranh đơn thuần, mà chúng tôi còn tâm niệm rằng nghệ thuật sẽ càng đi sâu vào trong tiềm thức của mỗi một cá nhân đến thăm. Mưa dầm thấm đất, hạt mầm nảy nở thành cây trổ lá trổ hoa thành những cây đẹp, xanh, vững trong thế giới nghệ thuật sau này. Dù sau này hay ngay thời điểm hiện tại không có ý định đi theo con đường nghệ thuật, nhưng mong là vẫn hãy yêu, cảm kích và hiểu rằng nghệ thuật là một điều không thể khuyết mất trong cuộc sống. Đó là tiêu chí chiến lược. Còn cụ thể làm gì, chúng tôi xin phép được giữ đến một lúc thời điểm thích hợp sẽ chia sẻ.

Chị đánh giá như thế nào về thị trường sưu tập Việt Nam khi đứng trước những sản phẩm mà S&S Art trưng bày giới thiệu? 

Những nhà sưu tầm mỹ thuật khi đối diện với những tác phẩm chúng tôi mang lại, họ có những tư tưởng phóng khoáng và thoải mái trong từng tính cách rất riêng của họ. Xã hội phát triển về mọi mặt, con người cũng vậy, chúng ta – loài người về cơ bản không đi lùi. Chúng ta mở lòng hơn, nhiều cảm thông hơn, ít dần đi những phán xét, vì trong xã hội chúng ta đã có những cá nhân mạnh mẽ hơn, dũng cảm hơn để thể hiện bản chất thật sự, giảm đi dối lừa và che đậy – điều đó đã thúc đẩy cảm xúc và lối nghĩ của chúng ta phải “thoát” ra khỏi lối mòn – biết chấp nhận và mở rộng tư duy. Đó là về phương diện con người – xã hội, điều đó tác động đến một phần không nhỏ đến cách tiếp nhận những phong cách nghệ thuật mới – không chỉ là những phong cách mỹ thuật cổ điển mới có thể hút hồn người thưởng tranh. Mà những nghệ sĩ đương đại như Cyril Kongo và Hom Nguyen cũng vẫn chạm đến tâm hồn không chỉ riêng người sưu tầm mà cả công chúng nói chung.

Chỉ cần mở rộng tấm lòng, nghệ thuật sẽ chạm đến bạn một cách tự nhiên. Và đó là những ai tìm đến chúng tôi – những người chấp nhận cái đẹp mới của những tác phẩm cũng như phong cách nghệ thuật mới nói chung, để cho tác phẩm hoặc dòng tranh được thuộc vào một phần của họ.

Như S&S Art Gallery nhấn mạnh về vai trò như một cầu nối giữa những điều đẹp đẽ mà nghệ thuật mang lại có thể gần hơn đến công chúng, theo chị, để thực hiện vai trò cầu nối này, thì cần những yếu tố cốt lõi nào, đặc biệt giữa bối cảnh nghệ thuật Việt Nam vẫn chưa thực sự phát triển? 

Yếu tố cốt lõi là sự kiên định và niềm tin vào nghệ thuật, với tư tưởng về cái đẹp Chân – Thiện – Mỹ cùng sự đón nhận của công chúng.

Chính sự kiên định này đã làm nên Cyril Kongo – hơn 30 năm một tình yêu với những bình xịt sơn, theo đuổi một đam mê. Cũng làm nên một Hom Nguyen, xuất phát từ một cậu đánh giây mồ côi bơ vơ giữa những con đường Paris, nay đã có những buổi triển lãm khắp nơi trên thế giới. Để khi mỗi lần có ai đó nhìn những khuôn mặt do Hom Nguyen sáng tác, họ tìm thấy cảm xúc của mình trong bản thân. Để khi nhìn một bức tranh của Cyril Kongo, họ phải sát mắt vào nhìn từng ký hiệu nhỏ lớn, được xịt chồng lên nhau – có – chủ – đích; rồi đứng ra xa để nhìn lại tổng thể của toàn tác phẩm.

Hai người nghệ sĩ này, không sinh ra trong cái nôi nghệ thuật là gia đình, mà sinh ra trên thế giới này như bao người khác và được chính nghệ thuật cảm hóa và dẫn lối, và kiên định đưa họ đến vị trí ngày hôm nay.

Chuyện bối cảnh – một lần nữa là một điều khách quan, chúng tôi không kiểm soát được. Việc của chúng tôi là mang lại một không gian các bạn có thể đến vào một ngày để tìm lại cảm xúc của mình, hoặc tìm ra một cảm xúc mới, chẳng hạn. Và biết đâu, hạt mầm cứ thế mà lớn.