Khi nhận thức về dấu chân sinh học do tác động của ngành du lịch trở nên ngày càng mạnh mẽ, chúng tôi đã tìm ra cách để xê dịch bền vững hơn. Chào mừng bạn đến với du lịch chậm – xu hướng du lịch cho thập kỉ mới.

Du khách có thể cưỡi ngựa Lusitanos thuần chủng trên khắp Finca La Donaira. Ảnh: Anna-Maria Indra.

Chào mừng bạn đến với du lịch chậm – xu hướng du lịch cho thập kỉ mới.

Alice Daunt, người sáng lập trải nghiệm du lịch cá nhân hóa độc quyền Daunt Travel, cho biết công ty cô chuyên thiết kế nên những lịch trình du lịch tiêu biểu, đúc kết từ kinh nghiệm của những người đã tận hưởng tất cả mọi thú vui sang trọng bề ngoài, để chỉ đưa ra những hoạt động tinh túy nhất, thực sự mang lại niềm vui cho người yêu xê dịch. Cô chia sẻ: “Bạn càng hòa mình vào điểm đến bao nhiêu, bạn càng bị mê hoặc bởi nó bấy nhiêu.”

Finca La Donaira giúp du khách biết về các kỹ thuật canh tác bền vững bao gồm mô hình vườn rừng sinh thái và nuôi ong tự nhiên.

Daunt đã làm nên tên tuổi của mình với những trải nghiệm tuyệt vời ở những vùng đất xa xôi trên khắp thế giới, dành cho các khách hàng cao cấp nhân dịp nghỉ dưỡng, kỷ niệm hay đơn giản là sở thích phiêu lưu. Khi được hỏi đâu là điều khiến cô phấn khích nhất trong công việc, cô trả lời là việc đạp xe suốt một tuần trên những cung đường vắng của Transylvania, đi qua những cánh đồng hoa dại ở một vùng nông thôn nào đó, ngủ trong những ngôi nhà từ thế kỷ 18 của người Saxon hay đi bộ dọc theo cung đường mòn về phía bắc Hy Lạp, Armenia hoặc Georgia cùng một cựu tướng quân Anh để được nghe kể về lịch sử của vùng đất mình đang đi qua.

Christopher Wilmot-Sitwell, đồng sở hữu kiêm Giám đốc của Cazenove + Loyd, chia sẻ: “Đi ít hơn nhưng dành nhiều thời gian hơn cho mỗi điểm đến. Đó là chìa khóa của những trải nghiệm tuyệt vời. Đó cũng chính là những gì chúng tôi cố gắng tạo ra cho khách hàng. Khách hàng muốn được như vậy.”

Hoa tươi tại Finca La Donaira.

Công ty của Christopher chuyên thiết kế nên hành trình du lịch đặt trọng tâm vào văn hóa và bảo tồn. Kể từ nhiều năm trước khi du lịch chậm trở thành một xu thế, Wilmot-Sitwell và đồng sự Henrietta Loyd đã phát động phong trào đi bộ đường dài, được dẫn dắt bởi các hướng dẫn viên hàng đầu của Zambia. “Không có các chuyến bay nội địa. Các lều trại hầu hết đều là loại siêu nhẹ để giảm thiểu tác động đến mỗi nơi bạn đi qua. Bạn được cảm nhận châu Phi theo cách mà bạn không bao giờ có thể nếu tham quan bằng xe.” Mô hình này đang được mở rộng sang các quốc gia khác tại châu Phi. Những hướng dẫn viên hàng đầu của Zimbabwe trong chiến dịch với Wilmot-Sitwell đã đến Ethiopia và tạo ra các chuyến đi bộ tương tự.

Một Bluchouse trong danh sách Prior Nomadic tại Pháo đài Ahilya ở Maheshwar, Ấn Độ. Ảnh: Andrea Gentl.

Ông chia sẻ thêm: “Mô hình này mang lại những lợi ích thiết thực. Đây là phương pháp phát triển rất bền vững tại những khu vực mà người ta chưa quan tâm nhiều đến vấn đề này. Việc tiên phong sẽ khuyến khích các chủ đầu tư khai thác theo hướng bền vững, tạo nên cộng đồng ổn định. Du khách lưu trú lâu hơn, kết nối sâu hơn với địa phương. Đặc biệt, không cần xây dựng thêm cơ sở hạ tầng.”

Brazil chưa phải là một quốc gia phát triển các mô hình đi bộ đường dài mạnh như châu Phi. Tuy nhiên, cả Daunt lẫn Wilmot-Sitwell đều nhắc đến một lịch trình du lịch hấp dẫn rất đáng thử và sắp ra mắt tại Ibitipoca, khu bảo tồn tư nhân ở bang Minas Gerais thuộc sở hữu của Renato Machado, một nhà báo lừng danh ở Brazil. Khu đất của Machado tiếp giáp với công viên quốc gia, tạo một hệ sinh thái rừng Đại Tây Dương được gìn giữ cẩn trọng.

Ngày xưa, du khách sẽ lưu trú tại Fazenda do Engenho, một căn nhà kiểu nông trại xinh đẹp. Sau này Machado phục hồi một nhóm những ngôi nhà và làng bị bỏ hoang trải dài khắp khu đất gần 50 km² thành các cụm nhà cho du khách khám phá trong chuyến đi bộ dài ngày. Cứ mỗi buổi tối, họ sẽ nghỉ lại tại một căn nhà khác nhau, thưởng thức thức ăn tại vườn, ngủ trên giường chiếu giản dị và sinh hoạt với người dân địa phương, trong những cộng đồng đang dần tái sinh nhờ các hoạt động du lịch kiểu mới này.

Biểu diễn tại lễ kỷ niệm Holi ở Jaipur. Ảnh: Andrea Gentl.

Tại châu Âu, sự dịch chuyển tương tự cũng xảy ra trong ngành du lịch. Những vùng đất hoang dã kéo dài từ Rumani đến Andalucía đang ngày càng thu hút sự quan tâm từ cộng đồng. Giữa những khu rừng già bắt đầu xuất hiện những nhóm khách sạn nông thôn, vừa làm giàu trải nghiệm tâm hồn cho du khách phương xa, vừa bảo vệ sự phát triển tự nhiên của rừng.

Tại Hacienda de San Rafael, cách Jerez de la Frontera không xa, ông chủ Anthony Reid hợp tác với nhà tự nhiên học Oliver Rampley để định kỳ tổ chức chuyến đi thám hiểm rừng, theo dõi các loài linh miêu quý hiếm. Toàn bộ điện thoại của khách tham gia sẽ được giữ lại để mọi người hòa mình hoàn toàn vào thiên nhiên, học cách cảm nhận nhịp điệu thời gian từ lúc mặt trời mọc đến hoàng hôn, tự thích ứng với thay đổi về ánh sáng, nhiệt độ giữa ngày và đêm và quan sát hành vi tương ứng của linh miêu.

Cách đó khoảng 70km, ẩn mình giữa rừng sồi cổ thụ trên dãy núi Serranía de Ronda là Finca La Donaira, một mô hình canh tác bền vững nổi tiếng với giống ngựa Lusitanos thuần chủng. Khách có thể cưỡi chúng qua khu đất rộng hơn 7 km², dừng lại tại các trung tâm hướng dẫn về mô hình vườn rừng sinh thái và kỹ thuật nuôi ong tự nhiên.

Glenfeshie là một trong 12 dự án của Wildland.

Tại Scotland, Anders và Anne Holch Povlsen là chủ của dự án Wildland, một đự án nổi như cồn với mô hình High Slow. Trong diện tích khoảng 890 km² kéo dài từ Cairngorms đến bờ biển phía bắc, nhiều công trình phục hồi di sản đang được tiến hành, trong đó, Killiehuntly Estate và Kinloch Lodge là những cái tên nổi bật. Sau khi được trùng tu, nội thất phong cách Scandinavi của những nơi này đã thu hút khá nhiều sự quan tâm của khách du lịch. Một số chòi, khu đấu thể thao hay nhà khách Lundies vừa được khai trương vài tháng trước tại làng Tongue cũng nhận được sự ủng hộ tương tự.

Trong tương lai, một vài công trình sẽ được dẹp bỏ trong khi một số khác sẽ tiếp tục được lắp đặt hệ thống năng lượng tái sử dụng, pin dự trữ và mạng lưới thủy điện. Với thiết kế tuyệt đẹp liền kề nhau, những căn nhà cổ được làm mới sẽ mang lại vẻ đẹp hài hòa với cảnh quan nguyên sơ và đem lại cho du khách những chuyến đi bộ tuyệt vời.

Bữa sáng tại Glenfeshie.

Du lịch là câu chuyện về văn hóa, được kể và cảm nhận qua cách những nghệ sĩ và người tạo dựng thể hiện trên công trình kiến trúc hay lễ hội vùng miền. Từ Rio đến Cape Town hay Mumbai, những câu chuyện được kể và cảm nhận chậm như thế đang ngày càng phát triển. Có lẽ không mấy ngạc nhiên khi những người kể chuyện giỏi nhất xuất thân là phóng viên và biên tập viên.

Từ cách đây nhiều năm, Melissa Biggie Bradley, Tổng biên tập của tờ Town & Country Travel, đã ra mắt dịch vụ du lịch Indagare dành riêng cho thành viên. Năm 2016, cô nâng cấp dịch vụ bằng cách đưa những biên tập viên dày dặn kinh nghiệm trở thành hướng dẫn viên, để truyền tải vẻ đẹp và tình yêu xê dịch của họ qua những hành trình tìm về giá trị căn bản của điểm đến, thông qua workshop thủ công, bài chia sẻ hay các chuyến đi thực đế đến gia đình địa phương và các bộ sưu tập cổ,…

Nancy Novogrod, Tổng biên tập tạp chí Travel + Leisure và House & Garden, với thâm niên nghề và mạng lưới rộng khắp, đã ra mắt dịch vụ Culturati Travel Design, chuyên thiết kế những hành trình cá nhân đưa du khách đến gần với người dân địa phương, bao gồm nghệ nhân, đầu bếp, kiến ​​trúc sư – tại các thành phố khác nhau từ Tel Aviv đến Kyoto.

Một trong những người thành công nhất trong lĩnh vực này là David Prior, đồng sáng lập câu lạc bộ Prior dành riêng cho thành viên vào năm 2018. “Chúng tôi hợp tác với các bên để sáng tạo ra những chuyến đi chân thật và gần gũi nhất với người dân địa phương cho khách hàng. Bạn chỉ là người phục vụ, còn dân địa phương mới chính là những người truyền tải trải nghiệm mạnh mẽ nhất cho du khách. Chúng tôi nâng cấp dịch vụ bằng khả năng kể chuyện và biên tập của mình. Đó là điều mà chúng tôi có thế mạnh. Trước đây, chúng tôi kể chuyện để in báo, tạp chí. Ngày nay, chúng tôi kể chuyện để tạo trải nghiệm thật sự, với sự tham gia của người thật, việc thật,” cựu biên tập viên cộng tác của tờ Condé Nast Traveler and Vogue Living chia sẻ.

Khung cảnh gần Kinloch Lodge, một dự án khác thuộc sở hữu của Wildland. Ảnh: Martin Kaufmann.

Trong năm 2020, đội ngũ Prior toàn cầu đã xây dựng một portfolio có tên “Nomadic Clubhouses”, nơi liệt kê danh sách những khách sạn được mua lại và hệ thống hóa thành từng nhóm theo đặc điểm sự kiện hay trải nghiệm độc đáo tại địa phương. Danh sách này bao gồm lễ Holi của Jaipur được tổ chức riêng trong cung điện hoàng gia vào tháng 3; trải nghiệm làm cư dân tại khách sạn – nhà hàng Garzón của Francis Mallmann cũng trong tháng 3, nơi ôm trọn văn hóa làng mạc của Uruguay; sự kiện Seville được tổ chức quanh thành phố Land Feria vào tháng 4; và, không gian văn hóa Mexico đầy trang trọng nhưng không kém phần rực rỡ trong lễ hội người chết ở Oaxaca vào mùa thu.

Prior tiết lộ: “Kể cả ở kinh đô ánh sáng Paris, bạn cũng có thể có những trải nghiệm loại này. Không quan trọng ở đâu, quan trọng bạn trải qua điều đó với ai và như thế nào. Tôi có dịp bắt gặp một đôi du lịch vòng quanh thế giới, những người dịch chuyển thực sự. Họ đã cùng đi dạo một vòng Paris cùng một đầu bếp trẻ tuổi cực kì nổi tiếng, để thưởng thức tất cả các quán ăn, cửa hàng và nhà sản xuất mà vị đầu bếp này ưa thích. Bạn tự hỏi: Làm thế nào để nâng tầm trải nghiệm du lịch tại Paris? Rất đơn giản! Thêm vào đó thật nhiều yếu tố địa phương và một chút kì ảo từ cách bạn dẫn dắt câu chuyện của mình.”

Đó là sự giao thoa giữa ẩm thực, con người và nơi chốn trong một vũ điệu chầm chậm của thời gian. Không cần quá nhiều hoạt động, nhưng chuyến đi chắc chắn vẫn có những trải nghiệm đủ để giữ cho du khách của bạn bận rộn.

Tenuta Regaleali ở Sicily cung cấp chương trình học nghề nông nghiệp Cook Farm Farm kéo dài hai tháng. Ảnh: Antonio Pistillo.

Chẳng hạn, La Donaira, Tây Ban Nha, đem đến nhiều chuyến tình nguyện vài tháng dành cho từ bốn đến tám tình nguyện viên. Họ sẽ tham gia làm vườn, hái ô liu hay dọn dẹp phòng để đổi lại những trải nghiệm tuyệt vời.

Một điểm đến khá hay ho khác là Tenuta Regaleali, khu đất rộng khoảng 5 km² của Tasca d’Almerita, một dòng họ bề thế nổi tiếng về rượu ở Sicily. Vào cuối những năm 80, Anna Tasca Lanza đã thành lập một trường dạy làm bánh. Sau khi bà qua đời năm 2010, cô con gái Fabrizia Lanza đã tiếp quản dinh thự và dành nhiều tâm huyết phát triển cơ nghiệp. Cô đặt hết đam mê vào nghiên cứu sản xuất lương thực bền vững và cho ra những công thức bánh thuần tự nhiên. Từ đó, Cook the Farm ra đời, là mô hình khóa học làm bánh kéo dài hai tháng. Người tham gia được học cách làm phô mai, tỉa dây nho, chăn cừu, xay lúa mì hay tham quan nhà máy ô liu, lò mổ thịt… Học viên cũng sẽ được học về phương pháp sản xuất rượu bền vững theo chiều ngang đã trở thành tiêu chuẩn cho sản xuất rượu vang ở Ý từ Alberto Tasca d’Almerita, anh họ của Lanza và cũng là Giám đốc điều hành của Tasca d’Almerita. Và cuối cùng là ăn uống; họ sẽ thưởng thức chính những thành phẩm của mình.

Bông cải được trồng trong vườn của Cook the Farm. Ảnh: Elke Talbot.

Trong năm 2019, 42 người đã di chuyển từ những nơi xa xôi như Singapore, Úc hay Brazil đến Tasca d’Almerita để tham gia Cook the Farm. Không thể phủ nhận việc di chuyển giữa các quốc gia xa xôi thải ra khá nhiều khói bụi trên bầu trời. Tuy nhiên, những gì Cook the Farm đang làm trên mặt đất có thể đủ để bù đắp lại những hệ lụy tiêu cực trên. Lanza chia sẻ: “Hoạt động này mang lại những giá trị vô cùng thiết thực cho các chuyến đi. Du khách đến Cook the Farm để tìm hiểu về văn hóa ẩm thực của Sicilia, đồng thời được cung cấp các công cụ, thậm chí một kim chỉ nam để định hình lại hệ thống và phong cách ẩm thực bền vững hơn cho quê hương của họ. Chúng tôi giúp họ tập trung vào những vấn đề đúng, hoặc ít nhất là, phù hợp hơn cho môi trường hiện tại.”

Lanza vừa cho ra đời chương trình trải nghiệm thực tế trong một tuần tại Cook the Farm, phiên bản rút ngắn dành cho những ai không thể dành hẳn hai tháng tại trang trại. Năm 2020, một mô hình tương tự sẽ được ra mắt tại bờ biển Aegean của Thổ Nhĩ Kì. Lanza hy vọng trong tương lai, cô có thể mở rộng mô hình này ra khắp các quốc gia Địa Trung Hải nhằm lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa thông điệp giáo dục và bảo tồn sự cân bằng tự nhiên vốn đã được gióng lên từ rất lâu. Lanza đang đi từng bước chậm mà chắc, bởi cô biết càng chậm thì giá trị càng sâu.

(Theo Ft, Howtospendit)