Giới hạn mới của du lịch là đối mặt với nỗi sợ hãi và đặt những câu hỏi lớn về cuộc đời. Đây là câu chuyện của những nhà điều hành phiêu lưu mạo hiểm và dành cho những khách hàng yêu thích thử thách tâm lý.

Lịch trình thám hiểm Nam Cực của Cookson Adventures bao gồm leo núi, trượt tuyết và lặn biển trong tàu ngầm tư nhân. Ảnh: Andrew Peacock.

Đâu là lần cuối cùng bạn thực sự ra khỏi vùng an toàn để dấn thân vào những vùng trời chưa biết đến? Tôi có thể nhớ rất rõ về lần đó của mình: hai đêm nghỉ lại ở một ngôi lều sinh thái xa xôi ở phía bắc Mozambique vài năm trước. Một cặp đôi dễ thương, đầy gan dạ và có vẻ hơi trẻ tuổi so với công việc của họ, là chủ của ngôi lều này. Đêm đầu tiên, tôi được đóng vai vị khách duy nhất của ngôi lều nằm côi cút giữa màn đêm tĩnh mịch, trên một bờ biển heo hút dài 1,5 km (một vụ bắt cóc, giết người khủng khiếp đã xảy ra trong ngôi lều tương tự ở phía bắc Kenya không lâu sau đợt nghỉ của tôi).

Tôi đã nằm giữa lớp tường dựng bằng màn chiếu với chủ nhà là bọn nhện đuôi roi lao xao dưới mái hiên. Đêm thứ hai, tôi có bạn đồng hành – một nhóm người đến từ Pemba để thăm dò dầu mỏ ở Nam Phi. Tất cả bọn họ đều trạc tuổi 40-50. Họ ăn uống ồn ào và có vẻ ngoài bí hiểm. Các nhân viên khu nghỉ dưỡng rất sợ hãi, và tôi dĩ nhiên không ngoại lệ. Đó là đêm dài nhất của cuộc đời tôi.

Cho tới bây giờ tôi vẫn không thể nói đâu là trải nghiệm đáng sợ hơn. Nhưng tôi vô cùng biết ơn những trải nghiệm đó. Những khoảnh khắc khó chịu lên đến đỉnh điểm (Hãy đưa tôi ra khỏi đây!) dội vào thực tế phũ phàng đến lạnh lùng (Tôi thực sự mắc kẹt với nơi này!). Chúng buộc tôi phải đối diện và đưa ra những lựa chọn quan trọng. Bây giờ, tôi mới thấy được giá trị của những khoảnh khắc mạo hiểm đó. Chúng đáng sợ và bất ngờ, phải, nhưng chúng cũng vô giá.

Pelorus đưa du khách bước vào hành trình đầy bất ngờ đến Trung Đông, bao gồm cả việc đu dây xuống Thung lũng Mặt trăng (Wadi Rum).

Một số nhà khai thác du lịch thám hiểm đã nhận ra giá trị ấy và tận dụng chúng để mang lại lợi ích cho khách hàng và chính mình. Với mạng lưới rộng khắp từ các cộng đồng khoa học, tâm linh, chính phủ đến quân đội hay thậm chí là những khu dân cư xa xôi, các chuyên gia đang tạo ra những chuyến đi đầy thử thách về thể chất, tinh thần để khách hàng đối diện với nỗi sợ và những câu hỏi lớn trong cuộc đời họ. Mục tiêu có thể khác nhau: vượt qua trở ngại công việc hay cá nhân, giải quyết chứng nghiện hay rối loạn, có lại phương hướng hay tìm được ý nghĩa cuộc sống. Người ta có thể gọi nó là Trải nghiệm Tự nhận thức Bản thân (Experiential Self-Realisation) hay Extreme Life Coaching. Dù là tên gọi gì thì đây cũng là một mỏ vàng để đầu tư khai thác.

Mục tiêu có thể khác nhau: vượt qua trở ngại công việc hay cá nhân, giải quyết chứng nghiện hay rối loạn, có lại phương hướng hay tìm được ý nghĩa cuộc sống.

Cookson Adventures tổ chức một chuyến đi kết nối gia đình tại Nam Cực với hoạt động leo tảng băng.

Một phần của lĩnh vực kinh doanh khởi nguồn từ những người đã đạt được thành tựu nhất định trong sự nghiệp, với mạng lưới quan hệ rộng rãi. Geordie Mackay-Lewis, Giám đốc của Pelorus, một công ty chuyên cung cấp trải nghiệm du lịch thám hiểm cao cấp và những chuyến viễn du bằng thuyền, chia sẻ: “Những khách hàng thường tìm đến với chúng tôi hoặc với mong muốn rõ ràng (hẳn rồi, vì đó là lí do họ đạt được thành công đến thế), hoặc hoàn toàn thiếu mục đích và định hướng (vì họ đã có được mọi thứ nhưng vẫn cảm giác trống trải). Chúng tôi sẽ đưa họ đi tìm lí do đó, bằng cách đem họ xa khỏi tất cả những gì họ từng biết. Nghe có vẻ đáng sợ nhưng khách hàng rất thích thú. Có những lúc chúng tôi ở sâu trong rừng vào giữa đêm, không có lễ tân hay bất kỳ dịch vụ nào khác, nhưng đó là những khoảnh khắc tuyệt vời.” Mackay là người đủ chuyên môn cho lĩnh vực này, với kinh nghiệm hai chuyến đi Afghanistan dưới cương vị Đội trưởng quân đội Anh, giám đốc cấp cao tại một tập đoàn châu Âu và vài năm vận hành một nhà lữ hành dịch vụ thám hiểm thượng hạng.

Một trong những chuyến đi được biết đến nhiều nhất của Mackay-Lewis có tên Unknown. Gia đình, bạn bè và trợ lý cá nhân của những người tham gia hành trình sẽ được phỏng vấn để khai thác thông tin về sở thích, khuynh hướng hành xử, các vấn đề và nỗi sợ của họ. Sau khi xem xét các vấn đề về sức khỏe liên quan, một lịch trình thám hiểm sẽ được thiết kế.

Họ đạt được cảm giác chiến thắng chính bản thân. Bạn chỉ có thể đi đến cuối hành trình bằng cách tự vượt qua các thử thách. Sẽ không ai làm thay cho bạn.

Nhóm lữ hành bắt đầu chuyến đi ngay giữa Trung Đông và họ chỉ được biết ngắn gọn lịch trình của từng ngày: băng qua sa mạc để đi từ Jerusalem đến biên giới Jordan, đu dây xuống Thung lũng Mặt Trăng,… Mackay-Lewis chia sẻ: “Mặc dù các trải nghiệm được thiết kế để khách hàng vượt qua thử thách, nỗi sợ và sự thất vọng của họ trong hành trình, nhưng nó đã đem lại hiệu quả thật sự trong cuộc sống. Họ đạt được cảm giác chiến thắng chính bản thân. Một vài trong số họ chưa bao giờ cắm trại trên sa mạc; một số khác chưa bao giờ tự dò đường bằng la bàn và bản đồ.” Mackay-Lewis theo chân khách hàng trong từng chặng hành trình, mặc dù anh hoàn toàn có thể để họ tự thám hiểm với sự trợ giúp của trực thăng bí mật đi theo để cung cấp hỗ trợ y tế khi cần. Thông điệp đưa ra ở đây rất rõ ràng: “Có rất nhiều khách hàng không quen bị từ chối yêu cầu và họ cảm thấy bức bối. Nhưng cam kết là cam kết: Bạn chỉ có thể đi đến cuối hành trình bằng cách tự vượt qua các thử thách. Sẽ không ai làm thay cho bạn.”

Extraordinary Adventure Club tổ chức những chuyến đi đổi đời đến những khu vực xa xôi, ít người biết tới như cao nguyên Scotland, nơi không có bất kì kết nối nào, từ sóng điện thoại đến wifi.

Tom Barber, Giám đốc của Original Travel, bày tỏ: “Bạn cần phải học cách làm quen với sự buông bỏ, cũng giống như cách xây dựng lại từ đầu.” Tom có niềm tin khi kết nối khách hàng của mình với những trải nghiệm tự nhiên nhất của con người, một điều mà anh gọi là “hành trình tìm lại”. Nơi đó, khách hàng sẽ được kết nối lại với tự nhiên, với xã hội họ đang sống, với những kỹ năng sinh tồn cơ bản nhất, trong những hoàn cảnh đa dạng nhất. Đó có thể là việc chăm nuôi chuồng trại dựa vào dấu hiệu của những vì sao, hay trồng rừng để lấy thức ăn và thuốc uống. Anh có thể đưa du khách tới Sa mạc Kalahari ở Botswana, hay vào rừng với những thổ dân Zu’hoasi để tổ chức nghi lễ mừng sự sống, hoặc đến Transylvania để chăn bò và bảo vệ chúng trước thú rừng. “Cuối mỗi ngày, họ sẽ dắt bò về chuồng và vắt sữa thủ công. Đây là cách sinh hoạt tự nhiên từ ngàn đời. Và chúng sẽ là những trải nghiệm đắt giá để khách hàng nhận ra vấn đề đang xảy ra trong cuộc sống hiện tại.”

Sự kỷ luật cũng được đưa vào loại hình du lịch “tìm lại bản thân” này. Những nhà khai thác thường là những người thực hành tâm linh, nhà tâm lý hay trị liệu, life coach hay motivational coach. Họ thậm chí có thể là diễn viên, nghệ sĩ hoặc người biểu diễn. Christopher Wilmot-Sitwell, Giám đốc của Cazenove+Loyd, đã từng thiết kế một chuyến đi kéo dài vài tuần tại Ấn Độ cho một khách hàng luôn mang cảm giác lênh đênh giữa biển sau khi trải qua một cơn khủng hoảng sức khỏe. Vị khách hàng muốn tìm đến những chân trời mới, do đó Christopher đã đưa ông vào chuyến đi khắp bắc Ấn cùng một nhà sư. “Ý tưởng của chuyến đi này là giúp khách hàng thanh lọc để sẵn sàng tái thiết những kết nối tâm linh – qua đêm ở homestay riêng tư hay tu viện được nâng cấp, học thiền và luyện tập cùng một yogi, học cách tắt nguồn. Đó sẽ là một môi trường hoàn toàn khác về mặt thể chất, tinh thần và trí tuệ. Mọi thứ đều xoay quanh ông và giúp ông tách rời từng thứ để nhìn lại và bắt đầu quá trình tái thiết.”

Harry Hastings, Giám đốc điều hành của Plan South America, có một life coach đồng hành để góp ý về mặt kinh nghiệm. Họ cùng xem qua các thách thức và lợi ích của từng vùng khí hậu, môi trường hay cộng đồng bản địa khác nhau trên khắp các lục địa để điều chỉnh theo nhu cầu cụ thể khách hàng. Một khách hàng nghiện được đưa đến ở cùng bộ lạc Sápara giữa rừng Amazon cùng một life coach. Cô đã đi bộ trong rừng và bơi lội ở Río Conambo cùng coach. Cô được pháp sư làng giải mã những giấc mơ và tham gia vào các nghi lễ truyền thống. Chuyến đi kết thúc với một tuần làm tình nguyện trên cao nguyên, nơi cô được cưỡi ngựa tham quan di tích và chiêm nghiệm những gì đã trải qua.

Một nhóm những người thám hiểm được huấn luyện bởi Lực lượng đặc nhiệm trong chuyến đi của Cookson Adventure.

Henry Cookson là một cựu nhân viên ngân hàng, người giữ kỷ lục Guinness vì đã đến Nam Cực mà không cần công cụ cơ học, đồng thời là người sáng lập ra Cookson Adventures. Tổ chức này chuyên thiết kế các chuyến du lịch trải nghiệm cho gia đình, với những cuộc phiêu lưu gắn kết được lên kế hoạch chu đáo. Henry chia sẻ: “Tôi làm việc chung với cố vấn cho con của những gia đình giàu có. Anh ấy rất giới trong việc hướng dẫn những đứa trẻ cách quản lý cảm xúc, và anh cũng giúp tôi nâng cao các trải nghiệm của mình.” Henry nhìn ra tiềm năng phát triển cho khách hàng thông qua hoạt động bảo tồn hay từ thiện. Ông chia sẻ: “Một vài yếu tố cộng đồng sẽ giúp khách hàng nâng cao nhận thức về thế giới.”

Sự thay đổi đòi hỏi nỗ lực.

Người đã khám phá lĩnh vực này theo cả cách rộng nhất lẫn sâu nhất chính là Calum Morrison, người sáng lập Extraordinary Adventure Club. Morrison chỉ làm việc với cá nhân và đồng hành cùng họ một thời gian dài. Một gia đình đã đi cùng ông trong năm năm. “Mọi thứ xoay xung quanh chiếc la bàn của bạn. Xác định các giá trị của bạn. Nhiều người gặp phải khoảng cách giữa cuộc sống họ đang sống với những vẫn đề thực sự. Khoảng cách càng lớn, họ sẽ càng đau khổ và không thỏa mãn.”

Khách hàng đến với EAC để tận hưởng một chuyến nghỉ dưỡng bốn ngày: ngủ trên tàu lửa từ Luân Đôn đến Aberdeen, đi thuyền qua hai con sông và đánh xe xuyên rừng để đến một nơi sâu thẳm giữa cao nguyên với không có bất kỳ tín hiệu hay phương tiện hỗ trợ nào. Sau đó họ sẽ được đánh giá về mặt thể chất và tâm lý để tham gia vào các chương trình. Morrison xây dựng đội ngũ từ các nhóm riêng biệt bao gồm life coach, nhà khoa học, doanh nhân, huấn luyện viên khiêu vũ, diễn viên, nhà tâm lý trị liệu. Morrison nhấn mạnh: “Sự thay đổi đòi hỏi nỗ lực. Bạn phải tìm được khả năng của mình và đưa chúng ra ngoài. Đó là lúc chúng tôi sẽ tham gia. Chúng tôi tạo ra các chương trình dài hạn và toàn cầu để giúp bạn phát triển.”

Plan South America tổ chức những chuyến phiêu lưu cho du khách đồng hành cùng người dân bộ lạc Sápara, đất nước Ecuador, Amazon. Tổ chức Naku đang cố gắng bảo vệ sự sống còn của bộ lạc cũng như duy trì các văn hóa và kiến thức về những loại thảo mộc sắp tuyệt chủng của họ. Diễn viên người Mỹ, Channing Tatum, đang trong một chuyến thám hiểm cùng người bản địa và ủng hộ những hoạt động bảo tồn của họ. Ảnh: Naku

Nghe có vẻ khắc nghiệt và nghiêm túc, nhưng những chuyến đi này thiếu những cuộc vui. Morrison bày tỏ: “Chúng tôi thích tổ chức những hành trình gắn kết văn hóa bản địa. Nếu có một sở thích nào đó giúp ích được cho hành trình phát triển của khách hàng thì rất tốt. Vì vậy, nếu cổ vật sa mạc là niềm đam mê của khách hàng, Morrison sẽ đưa họ đến Sudan; nếu khách hàng mơ về một chuyến phượt moto, Mông Cổ có thể là nơi thích hợp. Đích đến cuối cùng là những trải nghiệm đòn bẩy tạo sự thay đổi. Không quan trọng bạn đưa khách hàng đi đâu, quan trọng là họ sẽ được trải nghiệm điều gì ở đó.”