Trong nghệ thuật Ấn Độ, phụ nữ là đề tài phổ biến thường xuyên được khắc họa kể từ thời cổ đại, không chỉ ở khía cạnh sinh đẻ mà còn đóng vai trò như biểu tượng ca ngợi tinh thần dồi dào và thịnh vượng. Trên tranh, phụ nữ thường xuất hiện với vẻ đẹp hình thể hoàn hảo, khuôn mặt xinh xắn trong bối cảnh tràn đầy sức sống. Tuy nhiên, hình ảnh này cũng là một ẩn dụ với cuộc sống thực tế thường nhật phức tạp bị che khuất của họ. 

Hãy cùng chúng tôi khám phá chân dung những nghệ sĩ Ấn Độ nổi tiếng đã đưa “muôn hình vạn trạng” thân phận người phụ nữ lên tác phẩm của họ.

1/ Amrita Sher-Gil

Amrita Sher-Gil, Sorrow , 1926

Amrita Sher-Gil được mệnh danh là một trong những nữ nghệ sĩ avant-garde vĩ đại nhất của thế kỷ 20. Cô đã góp phần mang nghệ thuật Ấn Độ lên bản đồ nghệ thuật toàn cầu. Sáng tạo của Gil được ảnh hưởng mạnh mẽ bởi những người phụ nữ xung quanh cô, và đây cũng chính là nền tảng của việc thực hành nghệ thuật của cô.

Sinh ra tại Hungary vào năm 1931, nữ họa sĩ người Ấn Độ Sher-Gil bén duyên với việc vẽ kể từ khi còn nhỏ, và trong suốt cuộc đời và sự nghiệp ngắn ngủi của mình, hình ảnh người phụ nữ luôn là nguồn cảm hứng hay nàng thơ chính của cô. Bằng thực sống, Sher-Gil hiểu biết sâu sắc về cuộc sống của phụ nữ từ các tầng lớp xã hội, kinh tế và văn hóa.

Young Girls – Amrita Sher-Gil.

Hồi còn sống ở Paris, Sher-Gil đã nghiên cứu và vẽ những bức chân dung mà đối tượng là những người bạn của mình. Bước đột phá đầu tiên của cô xảy ra khi cô theo học tại Ecole Nationale des Beaux-Arts, điển hình như Young Girls, một bức chân dung về cô em gái Indira và người bạn Denise Proutaux. Sher-Gil đã mô tả em gái với hình ảnh chiếc váy và người bạn kế bên trong bộ ngực trần, để từ đó lột tả sự tương phản giữa vẻ đẹp táo bạo và đoan trang nơi người phụ nữ.

Tác phẩm này hiện là một phần của bộ sưu tập quốc gia, đã mang về cho cô nhiều giải thưởng, trong đó có huy chương vàng tại Grand Salon ở Paris. Cô cũng trở thành người trẻ nhất và là thành viên châu Á duy nhất từng tham gia Grand Salon. Dù qua đời ở độ tuổi 28 nhưng Amrita Sher-Gil đã tạo ra một kho lưu trữ lớn các bức chân dung tự họa trong tâm trạng đôi khi vui vẻ, đôi khi cũng thật buồn bã và trầm ngâm.

Phong cách của cô đã thay đổi hoàn toàn sau khi chuyển đến Ấn Độ vào năm 1934, thế nhưng, nghệ thuật của Sher-Gil vẫn xoay quanh việc khắc họa phụ nữ. Qua đôi mắt nâu sâu thẳm, cơ thể góc cạnh kỳ lạ và nhiều phần xấu xỉ, nữ nghệ sĩ muốn nhấn mạnh về vẻ đẹp thầm lặng, khả năng phục vụ kiên nhẫn vô hạn của người phụ nữ Ấn Độ.

Với tinh thần bất khuất và sự tự tin, Amrita Sher-Gil đã truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ nghệ sĩ nam và nữ. Tuy nhiên, sự khám phá nghệ thuật của cô về quyền phụ nữ đã tạo tiền đề cho sự xuất hiện của nghệ thuật Ấn Độ không chỉ dành cho các nữ nghệ sĩ mà còn về đề tài phụ nữ.

2/ B Prabha

B Prabha, A Good Catch , 1961

B Prabha là một trong những nghệ sĩ được tôn kính hàng đầu tại Ấn Độ. Hình ảnh những nữ ngư dân liên tục xuất hiện trong các tác phẩm của bà và trở thành biểu tượng đặc trưng. B Prabha có biệt tài trong việc nắm bắt ánh mắt bỡ ngỡ ngây thơ, dáng người thanh mảnh trong cử chỉ nghiêm khắc. Những người phụ nữ trong tác phẩm của B Prabha thể hiện hoàn cảnh của những người phụ nữ Ấn Độ. Họ chịu đựng nhịp sống hối hả hàng ngày một cách lặng lẽ, trang nghiêm và nhẫn nại.

Trong một cuộc phỏng vấn, danh họa chia sẻ: “Tôi vẫn chưa từng thấy một người phụ nữ hạnh phúc”.

3/ Arpita Singh

Arpita Singh, Tuesday Wednesday, 1996.

Trong suốt sự nghiệp của mình, Arpita Singh đã cống hiến hết mình để khắc họa những cung bậc cảm xúc khác nhau chạm đến cuộc sống của phụ nữ ở đất nước bà nói riêng và trên thế giới nói chung. Cùng với một loạt các tài liệu tham khảo về lịch sử, thần thoại, cũng như đương đại, các bức tranh sơn dầu của Arpita Singh là “ngã tư” của những nguồn cảm hứng kỳ lạ, biến chúng giống như một giấc mơ.

Bà thường tập trung vào các khía cạnh khác nhau của cuộc sống gia đình như tình mẫu tử, tình yêu, sự mất mát và sự già đi… có liên kết giữa tính cá nhân và chính trị. Bà đã tiếp cận điều này bằng cách đưa những câu chuyện cá nhân của mình vào bối cảnh của những biến động xã hội và chính trị, chẳng hạn như di cư hàng loạt và hành động bạo lực mà bà đã chứng kiến ​​trên khắp thế giới.

4/ Arpana Caur

Arpana Caur, Sohni, 2005

Các tác phẩm của nữ nghệ sĩ Ấn Độ Arpana Caur nhấn manh về tính nữ bằng cách định vị phụ nữ trong bối cảnh văn hóa đương đại. Mỗi bức tranh (dù vẽ khỏa thân) nhưng không có ẩn dụ hoặc ẩn ý về tính dục. Với đôi bàn tay thon dài tượng trưng cho sức mạnh và sự trao quyền, những người phụ nữ có đôi mắt to trong tranh của Arpana Caur cũng là biểu tượng thể hiện sự hòa hợp với thiên nhiên.

5/ Anjolie Ela Menon

Anjolie Ela Menon, Untitled, 1978

Trong sự nghiệp kéo dài sáu thập kỷ, nghệ sĩ tài năng Anjolie Ela Menon đã tạo ra một lượng lớn tác phẩm chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ nghệ thuật Cơ đốc giáo nguyên thủy. Tuy nhiên, chính những bức chân dung phụ nữ khỏa thân lại trở thành mục tiêu của bà. Khắc họa cái nhìn tối tăm và đầy hoảng sợ, những hình tượng u sầu này đồng thời cũng toát ra vẻ thanh thản và tâm linh. Hình tượng người mẹ trong truyện ngụ ngôn của Ấn Độ giáo và Cơ đốc giáo cũng là chủ đề thường thấy trong tác phẩm của nghệ sĩ.

Trong một cuộc phỏng vấn, nữ nghệ sĩ chia sẻ: “Tôi luôn định nghĩa shakti là ‘sức mạnh phụ nữ’”. Quan điểm phương Tây về nữ quyền là cố gắng đòi hỏi quyền lực như nam giới, nhưng phụ nữ Ấn Độ có ý thức mạnh mẽ rằng quyền lực dựa trên sự hy sinh và nội tại giàu có. Nhưng điều trớ trêu là ở Ấn Độ, phụ nữ vẫn bị đối xử tệ bạc. Thông thường, những người khó chịu với phụ nữ lại là chính những phụ nữ với phong tục và nghi lễ hà khắc, gần giống như một hành động trả thù”.

6/ Nalini Malani

Nalini Malani. You Don’t Hear Me | Art in Barcelona

Trong suốt sự nghiệp kéo dài 5 thập kỷ, nghệ sĩ Nalini Malani đã tạo ra những tác phẩm không ngừng trăn trở về tiếng nói nữ quyền và luôn thách thức vai trò của phụ nữ trong một thế giới bị tàn phá bởi chế độ phụ quyền. Lấy cảm hứng từ những nhân vật nữ của các nền văn hóa phương Đông và phương Tây — chẳng hạn như Sita và Medea và Alice In Wonderland, Malani đã xây dựng những bộ tác phẩm thú vị và tinh tế nhằm tìm cách diễn giải lại lịch sử cho đến nay do nam giới thống trị từ góc độ nữ quyền.

7/ Rini Dhumal

Rini Dhumal, Untitled, 2006.

Một nghệ sĩ – bậc thầy đa tài, Rini Dhumal sẽ luôn được nhớ đến với những bức chân dung về sức mạnh vô hạn của người phụ nữ. Lấy cảm hứng từ thần thoại, giấc mơ và một số tài liệu tham khảo mang tính biểu tượng khác, Dhumal đã tạo ra những nữ thần giống như những hình tượng thường được đặt trong tư thế tâm linh thiền định.

8/ Bharti Kher

Bharti Kher, Untitled, 2015

Nghệ sĩ đương đại hàng đầu của Ấn Độ Bharti Kher được nhiều người đánh giá cao nhờ kho tàng tác phẩm mang phong cách đặc trưng được thực hiện bằng cách xếp lớp tỉ mỉ trên bề mặt với “Bindi”. Bindi là một trong những yếu tố biểu tượng tính nữ phổ biến nhất ở phụ nữ Ấn Độ, và đã trở thành một phần không thể thiếu trong thực hành của Bharti Kher kể từ lần đầu tiên vào năm 1995.

Tham khảo Dailyart