Sưu tầm nghệ thuật không còn giới hạn trong tầng lớp thượng lưu. Nếu bạn quan tâm đến nghệ thuật, bạn có thể thử đầu tư vào nó như cách để thoả mãn về mặt xúc cảm cá nhân. Điều này được cho là tốt hơn việc đầu tư vào cổ phiếu. 

Làm thế nào để sử dụng tiền một cách hiệu quả – đây là một bài toán khó với nhiều người. Không chỉ bằng việc đa dạng hoá các khoản đầu tư của bạn vào cổ phiếu, trái phiếu một cách khôn ngoan, các tài sản thay thế khác như đồ mỹ nghệ cũng có thể được bạn cân nhắc. 

Nghệ thuật có phải là khoản đầu tư tốt? 

Mặc dù đây là khoản tốn nhiều chi phí nhưng nó vẫn xứng đáng nằm trong danh mục đầu tư của bạn. Thực tế, thị trường nghệ thuật không có bất kỳ mối liên hệ nào với thị trường cổ phiếu, trái phiếu. Bất kể thị trường tài chính biến động tăng hay giảm – thị trường nghệ thuật sẽ không bị ảnh hưởng quá nhiều. 

Tuy nhiên, năm 2020, thị trường nghệ thuật phải đối mặt với thách thức khi các cuộc đấu giá trực tiếp bị huỷ bỏ do đại dịch Covid – 19. Doanh thu của nghệ thuật đương đại giảm 34% và nhiều cuộc đấu giá, phòng trưng bày chuyển sang trực tuyến. Hình thức này đã giúp thị trường phục hồi trở lại. Doanh thu và giao dịch đạt mức cao mới trong mọi thời đại với nhiều tác phẩm được bán hơn bao giờ hết. 

Xu hướng này báo hiệu tương lai của nghệ thuật là một sự đầu tư. Mặt khác, các nhà đầu tư nên cảnh giác với việc bị lôi kéo bởi lợi nhuận cao mà họ có thể kiếm được về mặt lý thuyết bằng cách đầu tư vào nghệ thuật. Họ có thể tạo ra lợi nhuận bằng cách chọn lọc, đa dạng hoá bộ sưu tập và giữ các tác phẩm có tính lâu dài. 

Những điều cần biết trước khi đầu tư vào nghệ thuật 

Khi quyết định đầu tư vào một tác phẩm nghệ thuật, bạn sẽ có hy vọng rằng nhu cầu về tác phẩm đó hoặc những tác phẩm tương tự sẽ tăng nhanh hơn nguồn cung. Nếu điều này xảy ra, giá trị của no sẽ tăng lên và bạn có thể bán để kiếm lời. 

Điều cần lưu ý đầu tiên là nên chọn lựa nghệ sĩ. Bạn không thể đoán trước được vị thế của người nghệ sĩ trước khi họ tạo được danh tiếng và bắt đầu bán tác phẩm của mình với giá cao. Sự thật đáng buồn là những nghệ sĩ đương đại, khó có thể bán tác phẩm của mình với giá cao như của nghệ sĩ thời kỳ trước. 

Bạn cũng không thể chỉ xuống cửa hàng đồ cổ địa phương của mình và tìm một danh hoạ như Monet, Modigliani, Matisse hoặc Munch thật được bán với giá vài USD. Mua tác phẩm của một trong những nghệ sĩ đó trong cuộc đấu giá sẽ mất hàng triệu USD. 

Thứ hai, bạn có thể phải giữ tài sản nghệ thuật trong một thời gian. Ngay cả khi bạn có được tác phẩm có giá trị dài hạn, thị trường nghệ thuật vẫn tương đối kém thanh khoản. Điều này có nghĩa là bạn thường phải đợi để bán và phải trả phí cao cho một nhà môi giới hoặc nhà đấu giá để thanh lý các khoản nắm giữ của bạn nếu muốn kiếm lợi nhuận từ khoản đầu tư của mình. 

Thứ ba, nghệ thuật đòi hỏi sự duy trì. Nghệ thuật thường là một tài sản hữu hình, không giống như một số tài sản vô hình như hưu trí. Bạn cần có thời gian chăm sóc và bảo dưỡng để đảm bảo tác phẩm nghệ thuật giữ được giá trị của nó. Nếu bạn đang trưng bày tác phẩm nghệ thuật trong nhà của mình, bạn cần lưu ý đến nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng mặt trời và nhiều yếu tố khác có thể tác động không tốt đến tác phẩm. Với một khoản phí, bạn có thể yêu cầu một công ty lưu trữ tác phẩm trong môi trường được kiểm soát về khí hậu. 

Các chi phí khác cần xem xét đối với việc mua, bán tác phẩm nghệ thuật có thể kể đến như thuế bán hàng, chi phí vận chuyển, phí xác thực và thẩm định, bảo hiểm. 

Các trường hợp khi đầu tư vào nghệ thuật 

Bạn có thể dễ dàng tìm thấy tác phẩm nghệ thuật để mua tại các phòng trưng bày và nhà đấu giá (cả vật chất và trực tuyến). Bạn cũng có thể xem các hội chợ nghệ thuật địa phương. Tạp chí trực tuyến và các kênh truyền thông xã hội như Instagram có thể giúp bạn khám phá các nghệ sĩ bạn thích và bạn có thể mua tác phẩm trực tiếp từ trang web của nghệ sĩ. Hoặc bạn có thể đi sâu vào thế giới của NFT, đại diện cho quyền sở hữu nghệ thuật kỹ thuật số.

Các tác phẩm nghệ thuật NFT của nghệ sĩ 18 tuổi, Victor Langlois

Có một số cách để đầu tư vào nghệ thuật, mỗi cách đều có mức độ rủi ro và phần thưởng khác nhau.

Rủi ro cao và giá cao: 

Bạn có thể mua tác phẩm tại các cuộc đấu giá, phòng trưng bày và hội chợ nghệ thuật, tuy nhiên việc này khiến bạn trả giá cao với nhiều rủi ro. Bạn có thể cố gắng mua các tác phẩm của một nghệ sĩ đang lên với hy vọng tìm thấy Banksy tiếp theo. Một bức tranh hay tác phẩm điêu khắc độc nhất vô nhị vào một ngày nào đó có giá trị cao hơn nhiều so với chi phí đầu tư ban đầu. 

Rủi ro thấp và giá thấp:

Thay vì mua bản gốc, bạn có thể chọn mua bản in của bức tranh hoặc bản vẽ gốc. Nhiều nghệ sĩ và phòng trưng bày sẽ thực hiện các bản in với số lượng hạn chế của một số tác phẩm và mang đến cho các nhà sưu tập cơ hội mua bản in với giá bán lẻ ấn định trên trang web của họ. Một bản in với số lượng hạn chế, chất lượng cao có thể rất có giá trị và có giá chỉ bằng một phần nhỏ so với giá của bản gốc. Nhưng vì bản in thường không độc nhất, chúng không tăng giá trị theo cách giống như bản gốc.

Rủi ro thấp nhưng giá cao:

Bạn có thể mua các tác phẩm của các nghệ sĩ “blue-chip” như Andy Warhol, hay có thể hiểu là nghệ sĩ với những tác phẩm giữ giá trị tốt hơn nhưng ít tăng giá hoặc tăng vốn hơn. Các nghệ sĩ blue-chip là những người có tác phẩm có giá trị ổn định nhất và không bị lỗi mốt và đầu cơ. Nhiều nhà đầu tư lần đầu không đủ khả năng mua một bức tranh hoặc tác phẩm điêu khắc blue-chip, nhưng một số quỹ cho phép các nhà đầu tư mua cổ phần của một công ty mẹ sẽ mua một tác phẩm nghệ thuật blue-chip. 

Andy Warhol được mệnh danh là biểu tượng của nghệ thuật đại chúng

Điều quan trọng, nếu bạn định mua các tác phẩm nghệ thuật riêng lẻ, bạn có thể muốn mua những tác phẩm khiến bạn có cảm xúc với nó. Nếu chỉ đầu tư 10.000 USD vào một tác phẩm bạn coi là xấu với mong đợi giá trị của nó tăng lên, bạn đã bỏ lỡ điều thú vị của việc đầu tư vào nghệ thuật so với các tài sản khác là sự thăng hoa về cảm xúc. 

Các chỉ số nghệ thuật 

Các công ty như Sotheby’s (NYSE: BID) và Christie’s bán tác phẩm nghệ thuật dưới dạng đầu tư thường sẽ trích dẫn Chỉ số Art 100 của Nghiên cứu Thị trường Nghệ thuật để biện minh cho giá khởi điểm của họ. Chỉ số này, theo dõi doanh số bán hàng của 100 nghệ sĩ ở nhiều khu vực, phong cách và thời kỳ khác nhau từ 22 nhà đấu giá trên khắp thế giới, có thể truyền tải ý nghĩa rộng rãi về cách thị trường toàn cầu cho tác phẩm nghệ thuật đang hoạt động.

Năm 2018, Artprice ra mắt Chỉ số Artprice 100 , tập trung vào các nghệ sĩ blue-chip. Công ty cho biết chỉ số này đã tăng trưởng với tốc độ trung bình hàng năm là 8,9% từ năm 2000 đến năm 2017. Trong khi đó,  S&P 500 tăng trưởng với tốc độ chưa đến một nửa trong cùng thời kỳ. Tuy nhiên, S&P 500 đã vượt trội hơn Artprice 100 hàng năm kể từ năm 2015.

Có một số vấn đề với các chỉ số tập trung vào nghệ thuật này. Đầu tiên, họ chỉ tính giá đấu giá của các tác phẩm nghệ thuật được bán. Tất cả các chi phí liên quan đến việc đầu tư vào tác phẩm nghệ thuật đều bị bỏ qua. Giá bán một tác phẩm có thể không tạo ra bất kỳ lợi nhuận nào nếu tác phẩm được bán với giá thấp hơn số chi phí trả trước (bao gồm thuế bán hàng, vận chuyển và thẩm định).

Vấn đề thứ hai là một hiện tượng được gọi là “sai lệch lựa chọn.” Giá thị trường nghệ thuật không cập nhật từng thời điểm hoặc từng ngày như giá chứng khoán giao dịch trên thị trường tài chính. Chỉ số nghệ thuật dựa trên dữ liệu đấu giá có sẵn. Nếu một tác phẩm nghệ thuật không bao giờ bán được, thì không có dữ liệu. Và những tác phẩm không được bán đấu giá thường có giá trị thấp hơn những gì người mua gần đây nhất đã trả. Điều đó làm cho các chỉ số này đăng lợi nhuận lớn hơn so với những chỉ số đang thịnh hành trong thị trường nghệ thuật nói chung. Các chỉ số được thiên vị để chỉ giải thích cho những người chiến thắng.

Bạn có thể mua tác phẩm nghệ thuật ở đâu? 

Các nhà đầu tư không nên bỏ qua phòng trưng bày nghệ thuật. Để kiếm lợi nhuận, họ tính một khoản tiền khổng lồ mà các nhà đầu tư có thể coi là lãng phí tiền. Các phòng trưng bày cũng cung cấp dịch vụ quảng bá nghệ sĩ và đưa các tác phẩm của họ vào viện bảo tàng. Sự đầu tư của họ vào một nghệ sĩ cho thấy phòng trưng bày xem tác phẩm như một đóng góp có giá trị nghệ thuật. Do đó, các tác phẩm nghệ thuật có thể có giá trị nhiều hơn một bức tranh trên tường ở quán cà phê. 

Hoặc bạn có thể mua tác phẩm nghệ thuật thông qua phòng trưng bày và đấu giá trực tuyến. Một số tên tuổi lớn như Sotheby’s, Christie’s và những đơn vị khác cung cấp dịch vụ này. Bạn có thể tìm thấy các phòng trưng bày và đấu giá trực tuyến nhỏ hơn, độc quyền thông qua tìm kiếm trên web đơn giản. Bạn nên tìm kiếm và nghiên cứu kỹ về nhà đấu giá để đặt giá thầu và mua. Nhiều nghệ sĩ cũng bán trực tiếp cho khách hàng thông qua trang web riêng của họ. 

Thu Thảo – Tổng hợp