Culture Voice: Andy Cao – Tự do trong nghệ thuật
Bàn về hai chữ “tự do” trong nghệ thuật, Andy Cao chia sẻ: “Sáng tạo mà không có tự do thì không phải sáng tạo. Tôi cần sự tuyệt đối trong đó, nếu phải làm theo một danh sách những yêu cầu thì đó lại là sự hỏi – đáp chứ không còn mang tính sáng tạo nữa. Tôi không đề cập đến sự hay dở trong ý tưởng mà chỉ là ở giai đoạn khởi đầu, tôi cần sự tự do để suy nghĩ và mơ tưởng”.
Andy Cao là một trong số những tài năng của lĩnh vực nghệ thuật cảnh quan thế giới với nhiều tác phẩm xuất sắc như Cloud Terrace (Washington DC, 2012), Garden of the Giant – Swarovski Kristallwelten (Wattens, Áo, 2015); Desert Sea (Pháp, 2001),… Ở Việt Nam, nghệ sĩ đã thực hiện triển lãm nghệ thuật Mây Pha Lê kết hợp cùng cộng sự Xavier Perrot ở Đồi Mâm Xôi (Mù Cang Chải).
Hành trình đến với công việc hiện tại của Andy Cao cũng không dựa trên một nguyên mẫu nhất định nào. Anh chia sẻ: “Tôi chỉ thích con đường riêng của mình thôi chứ không đi theo dấu chân của ai in sẵn lên trước đó. Năm 2011, giải thưởng Loeb Fellowship của Trường Cao học thiết kế Harvard cho tôi cơ hội đến Harvard để dự thính. Đó là một món quà khi một năm không cần phải suy nghĩ gì cả. Tôi từng nghĩ vào đó mình sẽ học được nhiều thứ nhưng trớ trêu thay, tôi quên hết và chọn con đường riêng. Tôi nghĩ con đường của những người mình hâm mộ cũng tương tự như vậy, họ không nói nhưng đường họ đi chỉ có mình họ mà thôi, cá tính và tầm nhìn cũng khác biệt, không ai theo xu hướng”.
Lắng nghe cuộc trò chuyện cùng Andy Cao tại: đây
Andy Cao cũng tự nhận mình là “mây trên trời” bởi không gì có thể khiến anh ngừng di chuyển và tìm kiếm sự sáng tạo đầy mới mẻ. “Tôi thích đi đó đây nhưng một phần xuất phát từ công việc, dự án chứ không phải sự bột phát trong suy nghĩ rằng tháng tới, năm tới tôi sẽ đi chỗ này chỗ kia. Giống như chuyến trao đổi ở Harvard, tới đó tôi vừa tìm hiểu văn hoá địa phương như vị khách du lịch. Chứ tự nhiên để tôi đến Paris ở 2 tháng thì rất khó vì bản thân không có mục đích và việc làm cụ thể đến mức sáng thức dậy không biết bản thân phải làm gì”, anh chia sẻ.
Trở về Việt Nam, anh cùng cộng sự bắt tay thực hiện thử nghiệm Mây pha lê với quy mô nhỏ và sau đó triển lãm ở nhiều nơi tại Mỹ, Áo, Pháp. Trong suốt thời gian thực hiện tác phẩm, Xavier và Andy Cao đã gặp nhiều khó khăn trong quá trình thi công vì thời tiết và đường đi hiểm trở. Giải thích về ý nghĩa của một tác phẩm nghệ thuật cộng đồng, nghệ sĩ Andy Cao cho biết, ý tưởng sáng tạo ban đầu là của nghệ sĩ, nhưng những người thực hiện tác phẩm là người dân địa phương. Dù họ thường không biết gì về nghệ thuật nhưng dưới sự hướng dẫn của các nghệ sĩ, kết hợp với bàn tay khéo léo của chính mình, họ đã cùng tạo ra một tác phẩm nghệ thuật cộng đồng.
Mỗi dự án đối với Andy Cao đều là thử thách và những trải nghiệm bất ngờ đầy thú vị. Anh cho biết: “Khi mình làm xong dự án sẽ cảm thấy hơi ngạc nhiên vì không ngờ mình làm được, nhưng sau đó lại cảm thấy xấu và quẩn quanh một suy nghĩ như vậy. Lúc đó, mình nghĩ cần tìm con đường mới hoặc dự án mới và chỉ có cách xắn tay lên thực hiện mới thoát khỏi vòng lặp đó”.