Đạo diễn Long Kan: Kẻ lãng du giữa nghệ thuật và thời trang
Nối tiếng là người đứng sau những sân khấu đình đám như Fashion Voyage tại Cầu Vàng, đảo Bàn Chân, Another Day của NTK Lê Thanh Hòa và gần đây nhất là Fashion Voyage #3: Chasing The Sun tại đảo ngọc Phú Quốc, đạo diễn Long Kan tự nhận mình là kẻ lãng du đã biến bao giấc mơ thuở bé thành hiện thực. Anh đặc biệt thành công khi đưa người xem lạc vào thế giới huyền diệu với sự cộng hưởng giữa kiến trúc, nghệ thuật và thời trang.
Chào đạo diễn Long Kan! Được biết anh từng học chuyên ngành kiến trúc trước khi trở thành một đạo diễn thành danh như hiện tại. Tôi khá tò mò liệu kiến trúc – hội họa – thời trang và tư duy nghệ thuật đã cộng hưởng như thế nào để tạo nên một Long Kan khác biệt ngày hôm nay?
Tôi thích vẽ từ bé và thường xuyên bị mẹ mắng vì hay vẽ linh tinh phí phạm giấy vở. Ở quê tôi thời ấy, người ta hay quan niệm họa sĩ hay đi đôi với nghèo. Vì thế tôi đã định hướng nghề nghiệp của mình sau này trở thành kiến trúc sư, vừa có danh xưng lại có thu nhập cao. Tôi vẽ vô vàn nhà cửa, biệt thự theo trí tưởng tượng của mình và nuôi dưỡng ước mơ vừa đẹp, vừa xa xỉ đó suốt thời niên thiếu của mình.
Nếu nói về kiến trúc, tôi là một người được đào tạo bài bản, nhưng về nghệ thuật và thời trang, mọi thứ xuất phát từ trí tưởng tượng của tôi nhiều hơn. Có lẽ do hồi bé, tôi đọc nhiều truyện cổ tích, truyện cổ Andersen hay Grim, thành ra đầu óc hay “trên mây” và trí tưởng tượng vô cùng bay bổng. Vẽ giúp cho tôi có tư duy nghệ thuật, thời trang và thể hiện được điều mình nghĩ. Những đồ án của tôi lúc học kiến trúc cũng liên quan nhiều đến thời trang và không gian sân khấu. Sau này, tôi lại bén duyên với các vị trí như stylist, đạo diễn hình ảnh cho tạp chí thời trang. Có lẽ vì thế tôi nhanh chóng được chú ý bởi là kẻ độc đạo và lạc lối.
Sự cộng hưởng giữa kiến trúc, thời trang và nghệ thuật giúp tôi có cái nhìn và cách thể hiện khác trong mỗi show diễn, tạo ra cái tên Long Kan duy mĩ và chất riêng, không chỉ hướng đến cái Đẹp mà còn những yếu tố độc lạ và truyền cảm hứng.
Sự cảm nhận về không gian, cảnh quan, kiến trúc của tôi vì thế cũng khá đặc biệt. Khi phát hiện Cầu Vàng (Đà Nẵng) đang trong giai đoạn xây dựng, tôi đã hình dung ra diễn những bộ sưu tập thời trang tại đây và tưởng tượng tuyến catwalk sống động trong khung cảnh mây trời giữa không trung. Hay một lần tình cờ ghé ngang nhà ga Mường Hoa (Sapa) như duyên kỳ ngộ, tôi đã nhanh chóng thuyết phục NTK Lê Thanh Hòa giới thiệu BST Another Day tại đây như một điểm giao duyên của kiến trúc phương Tây & bản sắc văn hoá Tây Bắc.
Từng được học về kiến trúc và đam mê nghệ thuật, tôi ấn tượng mạnh mẽ với những công trình của kiến trúc sư lừng danh Bill Bensley tại Việt Nam, từ Hotel de la Coupole, JW Marriott Phú Quốc đến InterContinental Đà Nẵng… Tôi xem ông như thần tượng đã truyền cảm hứng để lên kế hoạch thực hiện nhiều show diễn ở những danh thắng tuyệt vời mà còn tại những công trình kiến trúc độc đáo tại Việt Nam.
Anh từng nói rằng riêng với thời trang, đó là sự trở lại. Điều đó được lý giải như thế nào?
Thật thế, về thời trang, tôi gọi đó là một sự trở lại vì sau khi ngừng làm đạo diễn hình ảnh cho các tạp chí thời trang, gần như, tôi không còn dành nhiều thời gian cho lĩnh vực này nữa mà tập trung nhiều hơn vào các sự kiện, giải trí.
Mãi cho đến khi nhìn cảnh sắc tựa bồng lai tiên cảnh với Cầu Vàng vắt ngang bầu trời bao la, tự dưng, trong tôi dâng lên một niềm cảm hứng cho show diễn thời trang nơi đây. Tôi bất chợt nhớ đến một show diễn thời trang trong dịp Liên hoan phim Cannes trước đó không lâu. Phong cảnh của Cannes không quá đẹp, sự xuất hiện của những ngôi sao đến tham dự thảm đỏ là nhân tố quan trọng khiến Cannes ấn tượng và thu hút hơn. Tôi tự hỏi tại sao không thực hiện một chương trình thời trang đưa giới mộ điệu và những khách mời nổi tiếng đến một danh lam thắng cảnh nào đó, nhằm quảng bá vẻ đẹp “vô tiền khoáng hậu” của Việt Nam.
Sau thành công của Fashion Voyage tại Cầu Vàng, tôi tập trung nhiều hơn vào thời trang. Các show diễn tiếp theo của Fashion Voyage lần lượt ra đời tại các địa diểm đẹp ở Hạ Long, Sapa hay việc làm đạo diễn các show diễn của các NTK như Lê Thanh Hoà, Chung Thanh Phong… cùng với nhiều lời mời dành cho các chương trình thời trang danh tiếng cũng đánh đấu sự trở lại của tôi với lĩnh vực yêu thích này.
Thật thế, khi thưởng thức thời trang và nghệ thuật nói chung, con người ta phải tách mình ra khỏi những bề bộn trong tâm trí, và Fashion Voygage của anh đã thành công trong việc giúp giới mộ điệu trong nước và quốc tế hoàn toàn tĩnh lặng thưởng lãm.
Khi tham dự một show diễn thời trang, đôi lúc, bạn không thể tập trung trọn vẹn vào đó vì những áp lực công việc đôi khi theo tâm trí bạn đến sàn runway.
Nhưng với Fashion Voyage, chúng tôi tạo điều kiện thời gian để mọi người chuẩn bị sẵn sàng cho hành trình ấy. Và khi đến với sự kiện, gần như họ gác hết mọi bộn bề đằng sau để những bộ sưu tập tuyệt đẹp trong không gian đẹp, những yếu tố ấy hòa quyện vào nhau, nâng tầm cảm giác thăng hoa trong lòng giới mộ điệu.
Chẳng hạn, trong show diễn Lost in Wonder diễn ra tại đảo Bàn Chân (Hạ Long), khán giả cảm giác như được trở về với thiên nhiên nguyên sơ, không sóng điện thoại, không internet, chỉ có xanh trời, mây trắng, cát trắng, mênh mông biển và vịnh khiến tâm hồn thư thái hơn để thưởng lãm và cảm nhận cái Đẹp. Âm thanh mộc mạc của thiên nhiên, tiếng sóng biển và nhịp tim hoà điệu để những ai yêu cái Đẹp có dịp thổn thức trước những tác phẩm nghệ thuật – cộng hưởng giữa thời trang và cảnh quan.
Cũng chia sẻ thêm, theo ý đồ “viễn du” nên trước khi đến các địa điểm thưởng ngoạn, khách mời đều được trải qua hành trình trên những phương tiện đặc biệt để có thời gian trải nghiệm và. điều đó cũng giống như một chất xúc tác để tạo hứng khởi trước khi thưởng lãm. Từ chuyến Fashion Voyage đầu tiên, khách mời sẽ lên cáp treo để cảm nhận vẻ đẹp cảnh quan tư đọ cao 1.500m rồi mới đặt chân lên sàn runway lơ lửng giữa không trung.
Hay ở Hạ Long, khách mời được thưởng ngoạn trên du thuyền sang trọng trước khi đặt chân lên đảo. Và gần đây nhất là Another Day, một cảm giác hoài niệm xa xỉ khi khách mời đón chuyến tàu hoả ngắm thung lũng Mường Hoa trong sương rồi cập vào nhà ga theo kiến trúc châu Âu bỗng chốc trở thành sàn diễn thời trang.
Trải nghiệm trên mỗi chuyến viễn du thời trang khiến khách mời cảm thấy hiếu kỳ và hứng khởi trước những điều không thể đoán trước. Họ bắt đầu mở lòng để thăng hoa cảm xúc và thưởng thức cái Đẹp xung quanh lẫn trong tâm hồn mình.
Là đạo diễn sở hữu nhiều show diễn đình đám mang thương hiệu Long Kan, từ Đại nhạc hội Son đẳng cấp dành cho người yêu nhạc đến Fashion Voyage đậm chất viễn du dành cho các tín đồ thời trang, anh có bí quyết gì để có thể thành công cùng một lúc trong cả 2 lĩnh vực khác nhau Thời trang & Âm nhạc? Liệu anh có nguyên tắc thành công nào cho riêng mình?
Đối với tôi, khi làm bất cứ việc gì, cần có tâm huyết & đam mê thì mới có thể đi đến tận cùng được. Âm nhạc, thời trang và cả du lịch nữa không chỉ là sở thích mà còn là tình yêu nữa. Những show diễn tôi thực hiện không chỉ cho công chúng yêu nghệ thuật mà còn cho cả chính tôi và những người thương yêu. Như Đại nhạc hội Son khởi điểm từ việc tôi ấp ủ làm một đêm nhạc ý nghĩa tặng Mẹ và may mắn được thương hiệu Menard biến ước mơ tôn vinh cái Đẹp thành hiện thực. Bây giờ chuẩn bị đến chương trình thứ Tư rồi tôi vẫn còn cảm giác bồi hồi của 3 năm trước đây khi ra mắt Đại nhạc hội Son số đầu tiên.
Có thể một số người có công thức thành công riêng nhưng với tôi thì không bởi thành công phụ thuộc nhiều yếu tố không đo đoán được. Tôi chỉ luôn tự thấy mình chưa bao giờ thành công để luôn nỗ lực và cố gắng. Cảm giác luôn ở lưng chừng núi và nhìn lên đỉnh núi để có thêm động lực, khát khao và nhìn xuống chân núi để biết trân trọng chặng đường mình đã đi qua đáng giá biết nhường nào. Ngay cả một chú chim muốn vượt qua đỉnh núi cao cũng cần phải lao mình ra bão táp để đôi cánh mạnh mẽ hơn mỗi ngày.
Đối với tôi, nguyên tắc thành công là tự thấy mình chưa bao giờ thành công.
Tự nhận xét mình là kẻ mơ mộng, nhưng với tư cách là một nhà lãnh đạo trong công việc, Long Kan là người như thế nào?
Một phần vì tôi giàu có trí tưởng tượng, nhiều ước mơ. Những ước mơ nhỏ tôi có thể tự thực hiện. Nhưng tôi cần có những cộng sự đồng hành, những người hỗ trợ phía sau để thực hiện những ước mơ lớn hơn. Lúc đó tôi cảm thấy trách nhiệm của một người mở đường cùng ekip nỗ lực chinh phục ngọn núi cao hơn. Có thể trong vai trò đạo diễn, tôi là người có nhiều ý tưởng, kỹ năng nhưng để biến điều ấy thành hiện thực, cần có một ekip hùng hậu bắt tay thực hiện từ nhà thiết kế, nhóm âm thanh ánh sáng, quay phim chụp ảnh, người mẫu, hậu trường… Tất cả các nhân tố đó cộng hưởng lại tạo nên sự thăng hoa trong mỗi chương trình.
Tôi tuyển nhân viên hay chọ cộng sự, đối tác theo cảm tính và trực giác nhiều hơn. Công ty tôi hiện tại có khoảng 30 thành viên, và quy trình tuyển nhân viên thì không hề dễ chút nào. Tôi không chỉ tuyển người có năng lực mà còn về nhân cách, đam mê và sự hoà hợp với tập thể. Một khi đã vào Long Kan team, mọi người sẽ gắn bó lâu dài.
Một bạn có tài năng vừa đủ, nhưng cộng hưởng thái độ làm việc lẫn nhiệt huyết, tôi có thể đánh giá họ rất cao thay vì một người có tài năng xuất chúng mà không có sự gắn kết với ekip và tôn trọng kỷ luật. Tôi tự thấy mình không phải là người quản lý nhân sự và điều hành công việc giỏi, nhưng may mắn, ai đã làm việc cho tôi đều có ý thức trách nhiệm và tính tự chủ cao vì vậy tôi luôn cảm thấy hài lòng và tự hào với ekip của mình.
Để thành công như ngày hôm nay, đạo diễn Long Kan chắc phải có những người ảnh hưởng đặc biệt đến sự nghiệp của anh?
Đúng thế, trong cuộc đời tôi có sự ảnh hưởng lớn từ nhiều người, nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến sự nghiệp có thể kể đến ba người đàn ông đã giúp tôi định hướng rõ nét con đường mình chọn.
Người đầu tiên là thầy giáo dạy Văn. Tôi vốn hâm mộ Thầy trong những hoạt động Văn Thể Mỹ ở trường nhưng mãi đến lúc học cấp 3, tôi mới có cơ hội học và được sự hướng dẫn của Thầy. Biết tôi đam mê vẽ, Thầy đã giới thiệu Thầy giáo của Thầy dạy vẽ cho tôi. Và chỉ trong 6 tháng cần lao luyện vẽ, tôi đã đỗ cùng một lúc vào ngành kiến trúc của hai trường Đại học lớn và thực hiện giấc mơ thưở nhỏ của mình.
Vào đại học, thầy bảo tôi nên dành thời gian xem các chương trình ca nhạc, thời trang lớn để làm giàu thêm vốn văn hoá và giải trí. Vì thế, dù còn là sinh viên, tôi đều gắng giành dụm tiền để được thưởng thức những đêm nhạc hoành tráng và mặc cho trí tưởng tượng bay bổng theo những bối cảnh sân khấu, tiết mục. Thầy là người đã gieo vào tâm trí tôi tư duy nghệ thuật và sân khấu, vô hình dung định hướng tôi vào con đường sự nghiệp hiện tại.
Người thứ hai là đạo diễn Henri Hubert, người đã cho tôi, một kẻ tay ngang cơ hội trở thành trợ lý đạo diễn và học hỏi được nhiều kinh nghiệm trong suốt thời gian sát cánh bên ông. Tôi ảnh hưởng phong cách của ông khá nhiều mãi cho đến khi tìm được chất riêng cho mình.
Còn người thứ ba là một người tôi xem như anh trai của mình vậy. Anh chơi đàn dương cầm, thưởng lãm tranh, am hiểu nghệ thuật, học thức, phong cách sống. Anh thường đưa tôi đi xem các vở diễn kinh điển, thăm bảo tàng, nghe nhạc… và đưa ra những lời khuyên định hướng cũng như ý tưởng mới cho tôi trong các chương trình.
Dù bận rộn trong công việc, tôi thỉnh thoảng đưa mẹ đến các show diễn mà tôi gian nan thực hiện để Mẹ bớt lo lắng và hai mẹ con có dịp đi du lịch cùng nhau.
Và người luôn bên cạnh và là nguồn động lực của tôi là Mẹ. Hồi nhỏ, cuộc sống ở miền Tây khó khăn, Mẹ thường xuyên động viên tôi “Chỉ có học giỏi mới có cơ hội lên Sài Gòn để thay đổi cuộc sống”. Câu nói của Mẹ ngấm sâu trong tiềm thức để tôi luôn nỗ lực, cố gắng mỗi ngày. Dù bận rộn trong công việc, tôi thỉnh thoảng đưa mẹ đến các show diễn mà tôi gian nan thực hiện để Mẹ bớt lo lắng và hai mẹ con có dịp đi du lịch cùng nhau.
Khi đã là một trong những đạo diễn sân khấu thành công nhất Việt Nam, Long Kan sẽ bận hơn đồng nghĩa với việc sẽ tỉ mỉ hơn về cách chọn đối tác, sự kiện đồng hành?
Tôi khá kỹ tính trong việc chọn show diễn cũng như các sự kiện, đối tác… Công việc khá bận nên tôi ưu tiên làm những sự kiện mình cảm thấy hữu ích, ý nghĩa ngoài lợi ích kinh tế. Với kinh nghiệm đạo diễn và ê kip tổ chức chuyên nghiệp, tôi thường định hướng và tư vấn đối tác làm sao để thực hiện hiệu quả thay vì làm theo chỉ đạo. Tôi nghĩ rằng mỗi người có chuyên môn và thế mạnh riêng trong lĩnh vực mình hoạt động nên cần có sự tôn trọng và thấu hiểu cần thiết khi hợp tác. Tôi sẵn sàng từ chối những đối tác bất chấp vì lợi nhuận, không mang lại giá trị tốt đẹp cho cộng đồng.
Nếu có thể tạo ra một chương trình ý nghĩa và có sức ảnh hưởng, tôi hoàn toàn chấp nhận không có lãi để thỏa mãn những ước mơ sáng tạo của mình. Và sau lưng tôi còn bao bạn trẻ nhiệt huyết và say mê vì lý tưởng ấy đang sẵn sàng cùng tôi bước vào một cuộc chơi chung.
Cho đến thời điểm này tôi có thể cho phép mình thong dong chọn những việc yêu thích để làm nhưng tôi lại chọn sự tất bật trước những show diễn nghệ thuật ý nghĩa, phi lợi nhuận. Mọi người hay gọi tôi là kẻ mơ mộng, lãng du vì thấy cách làm nghệ thuật của tôi giống như cuộc chơi vậy. Một người làm kinh doanh nhìn vào một số show diễn đình đám của Long Kan, họ sẽ biết chương trình ấy không có lãi, nhưng kẻ yêu nghệ thuật như tôi lại được thăng hoa xúc cảm, lưu lại những ký ức đẹp và lan toả những thông điệp ý nghĩa. Đó là thứ tài sản quý giá tôi có được trong quá trình hoạt động nghệ thuật.
Nếu có thể tạo ra một chương trình ý nghĩa và có sức ảnh hưởng, tôi hoàn toàn chấp nhận không có lãi để thỏa mãn những ước mơ sáng tạo của mình. Và sau lưng tôi còn bao bạn trẻ nhiệt huyết và say mê vì lý tưởng ấy đang sẵn sàng cùng tôi bước vào một cuộc chơi chung.
Sau mỗi cuộc chơi ấy, tôi có thêm các đối tác uy tín đồng hành, mối quan hệ mở rộng, cơ hội đến nhiều hơn… Đó là trái ngọt cho nỗ lực không xem đồng tiền là trên hết.
Anh từng nói ký ức là một trong những tài sản đáng giá nhất vì nó không lấy lại được. Khi thấy những giấc mơ hồi còn bé của anh giờ đây đã trở thành hiện thực, đạo diễn Long Kan chắc hẳn tin vào luật hấp dẫn?
Thành thật là tôi có nhiều ước mơ đến không thể kể hết được (cười). Đó là lý do vì sao cả ekip phải chạy theo tôi rất nhiều. Tôi nhìn thấy ý tưởng ở mọi thứ xung quanh. Tôi nghĩ những câu chuyện đọc được thuở bé giúp tôi có sự quan sát và tưởng tượng phong phú. Tôi tin vào cuộc sống với những điều kỳ diệu đến lạ lùng không thể lý giải được. Và sau một thời gian như lãng quên, tôi chiêm nghiệm thấy những ước mơ của mình lần lượt trở thành hiện thực.
Và như bạn nói, đó có thể là luật hấp dẫn, khi ta mơ ước điều gì và cố gắng đạt nó thì cả vũ trụ cũng hợp lực để giúp ta đạt được khát khao ấy.
Nhiều người cho rằng tôi là mẫu người thành công nhưng tôi muốn trở thành một người đàn ông hạnh phúc nhiều hơn. Bởi chi khi thật sự hạnh phúc, bạn mới cảm thấy hài lòng với những gì mình đang có và nhìn mọi thứ lạc quan hơn để truyền năng lượng, hành động tích cực đến mọi người. Tôi từng mơ ước có một khu nghỉ dưỡng theo dạng boutique nhỏ nhưng lãng mạn trên một hòn đảo nào đó, là nơi khởi nguồn và vun đắp hạnh phúc của các cặp đôi. Tôi muốn chăm chút từ những điều nhỏ nhé nhất để tạo nên những khoảnh khắc đặc biệt và chứng kiến mọi người hạnh phúc.
Anh có thể chia sẻ dự án/show diễn tiếp theo của mình?
Tôi đang lên kế hoạch đưa Fashion Voyage vươn ra thế giới. Khi khởi xướng “concept” này, tôi xác định hai thứ: một là quảng bá danh lam thắng cảnh Việt Nam thông qua thời trang và hai là đưa thiết kế thời trang Việt ra thế giới, cụ thể là tới một điểm nổi tiếng nào đó để quảng bá thời trang của các nhà thiết kế trong nước. Tôi đã đi khảo sát và làm việc với các đối tác khả thi. Khi nào mọi việc sẵn sàng tôi sẽ chia sẻ thông tin chính thức đến công chúng và hi vọng mọi người tiếp tục cuộc chơi thời trang của Long Kan.
Sau Tết, tôi cũng sẽ bắt đầu khởi động Đại nhạc hội Son 4 với chủ đề dành cho Mẹ. Và các dự án còn đang ấp ủ. Tôi chỉ hi vọng mình có thật nhiều nguồn năng lượng được tiếp sức từ sự yêu mến, ủng hộ của khán giả để có thể cống hiến hết mình cho những hoạt động nghệ thuật có ý nghĩa.