Lee Alexander McQueen: Người nghệ sĩ của bóng tối

ART & CULTURE

Lee Alexander McQueen: Người nghệ sĩ của bóng tối

Feb 16, 2020 | By Nguyen Huu Hon

“Ném” các người mẫu vào một đống thực phẩm thối rữa hay thách thức những định kiến về cơ thể, Lee Alexander McQueen viết lại những quy tắc thời trang dưới triều đại của mình và ghi dấu ấn sâu đậm đến ám ảnh vào tâm thức người yêu thời trang hiện đại.

Thiên tài thiết kế Anh Quốc cũng đã có rất nhiều buổi triển lãm với những thành tựu và tác phẩm của mình trong suốt sự nghiệp, tiêu biểu phải kể đến “Savage Beauty” tại bảo tàng V&A. Các bộ sưu tập của ông trở thành nguồn cảm hứng cho thế hệ sau bởi tính nghệ thuật và sáng tạo vô biên hòa quyện hoàn hảo cùng kỹ thuật thượng thừa trên từng chi tiết.

Cùng lắng nghe những người bạn vô cùng thân cận của Alexander McQueen chia sẻ về nhà thiết kế tài năng xứ sở sương mù. Họ là stylist Katy England, chuyên gia trang điểm Val Garland và cả nhiếp ảnh gia Norbert Schoerner, những người cộng tác cùng Alexander McQueen, khi anh ở cương vị chỉ đạo nghệ thuật, tại tạp chí thời trang danh tiếng DAZED để cho ra đời những bộ ảnh gây chấn động.

Chạy theo cánh bướm cùng Katy England

“Có thể nói “thời thượng” là thứ được lấy cảm hứng từ mẫu “No.13” trong bộ sưu tập Xuân-Hè 99 của Lee, đó là minh chứng hùng hồn cho việc điều đẹp đẽ có thể được sinh ra từ sự khác biệt và đầy cá tính. Mỗi người mẫu thực sự mà chúng tôi thực hiện trong buổi chụp hình đều có một khuyết tật thể chất khác nhau và tôi biết rằng điều vô cùng quan trọng đối với anh ấy (McQueen) là giúp họ cảm thấy thoải mái và có thể tin tưởng vào tầm nhìn của chúng tôi, cho họ biết rằng tất cả chúng tôi đều muốn đạt được điều gì đó nghệ thuật và đẹp đẽ. Anh đã yêu cầu một số bậc thầy thân tín và được kính trọng nhất của anh như Hussein Chalayan, Rei Kawakubo và nhà chế tác mũ Philip Treacy tạo ra các tác phẩm custom-create (may-đo riêng) cho từng đối tượng người mẫu khác nhau.

Treacy đã từng hiện thực hóa chiếc mũ hình con bướm màu đỏ thẫm, được trang trí công phu và phủ xuống trán, bảo vệ lấy đôi mắt. Thiên nhiên là một chủ đề tái xuất hiện nhiều lần trong các tác phẩm của Lee và anh cảm nhận rằng những con bướm mang theo năng lượng lãng mạn, thanh lịch. Tôi nhớ anh ấy đã mô tả tác phẩm một cách rất chi tiết với cô ấy, vì vậy cô ấy có thể hiểu được nó sẽ như thế nào. Tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta sẽ cảm thấy mình thật “vô dụng” ngày hôm đó. Đó là dự án đầy thử thách nhất mà chúng tôi từng thực hiện cùng nhau và chắc chắn là trải nghiệm độc đáo nhất cho mọi người tham gia.

Lee và tôi còn rất trẻ khi chúng tôi bắt đầu làm việc cùng nhau. Anh ấy là một thiên tài tuyệt vời ở nhiều khía cạnh khác nhau bởi vì anh ấy thật sự rất giỏi. Từ cắt hoa văn đến rập trên dressform, tất cả dường như là bản năng – anh ấy là một nghệ sĩ và ý tưởng biểu diễn của anh là vô song. Một chút nhận xét cá nhân hơn, anh ấy rất hài hước khi làm việc cùng mọi người. Ban đầu, anh ta là một chàng trai rất vui vẻ, vui tính, nhanh nhẹn và xuất sắc, đôi khi thật khó để theo kịp dòng suy nghĩ của anh ta. Chúng tôi đã dành rất nhiều thời gian bên nhau trong những năm qua mà cảm giác như một cuộc hôn nhân vậy. Chúng tôi đã có một kết nối rất sâu sắc.

Một điều đáng nhớ khác là trong buổi chụp của khi Nick (Knight) cho Catherine Long. Cô ấy đang mặc chiếc váy Comme Des Garçons tuyệt đẹp, mà nó được thiết kế đặc biệt để phù hợp với cơ thể của cô ấy, chỉ với một tay áo. Vào thời điểm đó, không có công nghệ kỹ thuật số, vì vậy Nick đã in những tấm ảnh lấy liền khổ lớn tuyệt vời này ngay trên phim trường. Tôi còn nhớ Catherine, Lee và Nick nhìn qua các bức ảnh cùng nhau và cô ấy đột nhiên có vẻ khá choáng ngợp và nói, “Tôi chưa bao giờ nghĩ mình có thể trông đẹp như thế này.” Đối với tôi, đó là một phần rất quan trọng của câu chuyện. Chúng tôi đã đạt được những gì chúng tôi đặt ra và đã chứng minh rằng tính thẩm mỹ có thể được tìm thấy từ sự khác biệt.”

Kiếm tìm thứ nghệ thuật của bóng tối với Val Garland

“Bộ sưu tập là một cuộc thám hiểm về những góc khuất từ thời thơ ấu của Alexander McQueen. Lee lấy cảm hứng từ tác phẩm phim kinh dị thập niên 80 của Mỹ, Don Mancini. Cũng như trang phục, anh ấy muốn phần làm tóc và trang điểm phải đạt đến mức làm kinh ngạc người xem, vì vậy chúng tôi đã tạo nên vẻ đẹp cực đoan này để biến các người mẫu trên đường băng thành những chú hề rùng rợn. Không ai khác ngoài Lee dám làm điều này. Tôi cảm thấy như chúng tôi là một phần của lịch sử vậy. https://www.instagram.com/p/B8biUJlhQDK/ Chúng tôi cần những cô gái có khuôn mặt tựa như một bức tranh trống với các chi tiết bộ phận đơn giản cùng một cấu trúc xương chắc khỏe. Thời đó các chất liệu trang điểm chưa được đầy đủ như ngày nay, vì vậy tôi đã sử dụng chất sơn dày và làm mờ toàn bộ khuôn mặt người mẫu, sau đó tôi vẽ các họa tiết đồ họa đen, đậm quanh mắt, mũi và miệng để truyền tải ý tưởng về một chú hề đáng sợ. Tôi nhớ rằng Lee đã nhìn xem các người mẫu và nói, “Thêm nữa đi, đẩy nó lên xa hơn nữa!” anh ấy chưa bao giờ muốn “chơi” trong vùng an toàn.

Có một lượng năng lượng khổng lồ ở hậu trường tại chương trình ngày hôm đó, như mọi lúc có mặt Lee. Anh ấy luôn đặt mình dưới áp lực lớn để đạt được điều gì đó mới mẻ và ý nghĩa, và tất cả chúng tôi đều muốn tiến xa hơn cùng anh ấy. Ánh sáng chói lóa cùng với bóng tối làm cho tóc và phần trang điểm dường như mãnh liệt hơn rất nhiều và tôi nghĩ rằng, những hình chụp ngày hôm ấy đã ghi lại thứ bóng tối của McQueen.”

Đập nát dưa hấu cùng Norbert Schoerner

“Những điều mà tôi cảm thấy tuyệt vời về Lee là anh ấy sẽ theo đuổi một ý tưởng bất kể hậu quả của nó có ra sao đi nữa. Câu chuyện về bộ ảnh “Salò” là minh chứng theo nghĩa đen cho điều này, mặc dù nó là sự khám phá về cốt truyện của những câu chuyện tình cảm thông qua thời trang, chẳng hạn như tình dục và cái chết. Chúng tôi đã chụp nó trong nhà máy khổng lồ bị bỏ hoang ở Đông London, nơi có rất nhiều căn phòng khác nhau. Không có bảng ý tưởng, chỉ là một khái niệm lỏng lẻo, mơ hồ, bởi vì anh ta sẽ luôn khuyến khích sự tự do và sáng tạo trong quá trình anh thực hiện bộ ảnh đó. Những gì bạn nhìn thấy là một khối hỗn loạn trong trí tưởng tượng của chúng tôi.

Khi bắt đầu treo ba người mẫu nhợt nhạt, xanh xao trên những cái đầu lợn và thức ăn thối rữa chúng tôi khiến họ trông như thể đã chết rồi, đột nhiên bầu không khí trở nên rất dữ dội. Đó là một ngày nóng, vì vậy mùi thực sự rất hăng và điều đó cũng làm thăng hoa toàn bộ trải nghiệm. Tôi nhớ Lee chạy xung quanh để đập nát dưa hấu trên trường quay và ném chúng vào đống rác, anh ấy luôn luôn tham gia và tự bắt tay vào từng tác phẩm.

Tôi cảm thấy tấm ảnh này đã thể hiện rõ và mạnh mẽ nhất thông điệp của câu chuyện, lấy cảm hứng từ sự háu ăn và cái chết. Chúng tôi xây dựng nó như một cuộc sống tĩnh lặng vì mùi hương, hình ảnh tự nhiên của tất cả các loại thực phẩm ấy. Nó chắc chắn có một chiều kích với những hình ảnh trong Kinh Thánh và một loại chủ đề gợi nhắc về thời trung cổ. Chúng tôi nhận thấy rằng câu chuyện cất lên tiếng nói mạnh mẽ hơn, đó là biểu cảm trên khuôn mặt người mẫu trở nên đặc biệt đáng nhớ. Tôi nghĩ rằng cả hai chúng tôi đều biết rằng chúng tôi đang bỏ qua các khía cạnh của hương vị.

Người mẫu mà chúng tôi đã đặt lịch cho buổi chụp hình điên rồ này là một gương mặt rất nổi tiếng thời bấy giờ, cô không được thông báo gì về ý tưởng của lần này cho đến khi cô ấy xuất hiện tại buổi chụp hình, nhìn thấy xác những con vật và chỉ vào chỗ trống là một phần của buổi chụp hình và chạy khỏi đó trong sự tức giận. Khi mọi người đang hoảng loạn, và rồi đột nhiên trợ lý của nhà sản xuất cởi hết quần áo và bước vào. Thật đáng kinh ngạc, cô ấy thực sự đã cứu tất cả chúng tôi ngày hôm ấy.” Nổi tiếng là người sáng lập và lèo lái thương hiệu cùng tên, nhưng không phải ai cũng biết rằng Alexander McQueen từng nắm giữ cương vị chỉ đạo nghệ thuật tại tạp chí DAZED, tờ báo nổi tiếng với sự táo bạo và ngông cuồng trong ý tưởng chụp ảnh và có ảnh hưởng lớn đến thế giới thời trang. Sự chia sẻ của ba cộng sự của Alexander McQueen ở DAZED đã hé lộ thêm về con người của vị thiên tài thiết kế này.