“Timeless Souls: Beyond the Voyage – Hồn Xưa Bến Lạ” mang đến một sức hút lớn với công chúng, các thành viên ban tổ chức đã phải ba lần nới rộng số lượng khách tham dự để có thể đáp ứng hết các đơn đăng ký.

Nguồn ảnh: Park Hyatt Saigon

Triển lãm đầu tiên của Sotheby’s tại Việt Nam là một thành công vượt quá mọi mong đợi. Được ngợi khen là một chương trình có tính cột mốc, “Timeless Souls: Beyond the Voyage – Hồn Xưa Bến Lạ” bắt đầu mở cửa từ 11 tháng 7 tại Khách sạn Park Hyatt Sài Gòn, mang đến một sức hút lớn với công chúng, các thành viên ban tổ chức đã phải ba lần nới rộng số lượng khách tham dự để có thể đáp ứng hết các đơn đăng ký. Bắt đầu từ thứ Hai, hàng nghìn khách đã kéo đến sự kiện hết sức được trông đợi này, một trong những triển lãm nghệ thuật hiện đại lớn nhất từng được tổ chức tại Việt Nam. Nhằm tôn vinh nghệ thuật của các hoạ sĩ bậc thầy đến từ Trường Mỹ thuật Đông Dương, buổi triển lãm trưng bày hơn 50 tác phẩm của Lê Thị Lựu, Lê Phổ, Mai Trung Thứ và Vũ Cao Đàm, những nghệ sĩ đã bước chân vào lịch sử nghệ thuật hiện đại, để rồi phát triển nó thành một kết hợp độc đáo giữa nghệ thuật Việt Nam và nghệ thuật Pháp.

Từ trái sang: Ace Lê, một nhà nghiên cứu độc lập, một cây bút chuyên về nghệ thuật Việt Nam, đồng giám tuyển của triển lãm; Nathan Drahi, Giám đốc Điều hành, châu Á; và Jasmine Prasetio, Giám đốc Điều hành, Sotheby’s Đông Nam Á.

“Chúng tôi nhận diện vai trò quan trọng của Việt Nam như một suối nguồn văn hoá, cùng với tập thể những nhà sưu tầm đang mỗi lúc một lớn mạnh hơn, mang theo một niềm đam mê nhiệt thành dành cho tri thức và công việc sưu tầm,” – Jasmine Prasetio, Giám đốc Điều hành của Sotheby’s Đông Nam Á, phát biểu. “Đó là đặc quyền cho Sotheby’s khi có được cơ hội này để chia sẻ với các bạn kiến thức chuyên môn cũng như kinh nghiệm của chúng tôi. Bằng việc xây dựng một chương trình triển lãm phi thương mại dành cho công chúng, chúng tôi mong mỏi rằng nỗ lực mang tính giáo dục này có thể đóng góp để tái kết nối cộng đồng Việt Nam với di sản phong phú của họ”.

“Timeless Souls: Beyond the Voyage – Hồn Xưa Bến Lạ” đã được ngợi khen là một sự kiện có tính cột mốc. Sau đây là các lý do:

Cơ hội hiếm có để thưởng lãm các kiệt tác của Việt Nam

“Đây là một cột mốc quan trọng đối với cộng đồng nghệ thuật Việt Nam ở mọi cấp bậc”, theo nhận định của Ace Lê, một nhà nghiên cứu độc lập, một cây bút chuyên về nghệ thuật Việt Nam, đồng giám tuyển của triển lãm. Cùng với Sotheby’s Châu Á, Ace Lê đã mường tượng “Timeless Souls: Beyond the Voyage – Hồn Xưa Bến Lạ” như một nền tảng cho cuộc đối thoại văn hoá, giữa công chúng và những tác giả kiệt xuất của xứ sở. Đó là một câu chuyện có kết cấu được thể hiện thông qua trải nghiệm của người nghệ sĩ di cư với những ký ức về Việt Nam – phân tầng bởi danh tính văn hoá, trải nghiệm cá nhân, những phong cảnh xa xăm, cuộc sống gia đình, lịch sử thuộc địa, những nghi lễ hàng ngày, cùng các triết lý ngàn xưa.

“Đây là một cột mốc quan trọng đối với cộng đồng nghệ thuật Việt Nam” – Ace Lê, đồng giám tuyển của triển lãm

“Những người yêu mỹ thuật Việt Nam đều biết những nghệ sĩ này nhưng hiếm khi họ có thể trực tiếp nhìn thấy các tác phẩm“, Ace Lê chia sẻ trong một bài phỏng vấn với báo Việt Nam News. Anh giải thích lý do mà công chúng hiếm khi được tiếp cận những kiệt tác này. “Hầu như tất cả tác phẩm đều được lưu giữ trong các bộ sưu tập tư nhân. Triển lãm này cho mọi người cơ hội đến gần hơn với những nghệ sĩ“.

Quá trình tuyển chọn đã diễn ra một cách kỹ lưỡng, nhằm xác định các tác phẩm đại diện cho những thời kỳ quan trọng nhất trong sự nghiệp sáng tác của mỗi nghệ sĩ, trải rộng trong bốn thập niên kể từ năm 1930, với sự ra đời của Trường Mỹ thuật Đông Dương ở Hà Nội. Các nhà sưu tầm tư nhân ban đầu còn ngần ngại nhưng sau khi được thuyết phục, đã nhận ra tầm quan trọng của buổi triển lãm và đồng ý cho mượn những tác phẩm của họ. Với danh sách ban đầu lên đến 200 bức tranh, Sotheby’s và Ace Lê đã tập trung lựa chọn 56 kiệt tác.

“Sotheby’s đã có tiếng trên khắp thế giới về một thái độ làm việc chuyên nghiệp, nên chúng tôi hoàn toàn an tâm khi trao những tác phẩm này vào tay họ”, Nguyễn Thiều Quang, một nhà sưu tầm nổi tiếng đã đóng góp một phần bộ sưu tập của mình cho buổi triển lãm, đã chia sẻ.

“Chúng tôi rất bối rối và vui mừng khi thấy và nghe những làn sóng phản ứng tích cực mà triển lãm này đã mang lại.” – Jasmine Prasetio, Giám đốc Điều hành của Sotheby’s Đông Nam Á.

Prasetio cho biết thêm, “Chúng tôi cảm thấy vui mừng vì triển lãm đã thúc đẩy các cuộc đối thoại về nghệ thuật trong cộng đồng, và mong rằng nó có thể tiếp tục minh chứng cho chúng ta thấy, mọi cá nhân đều có thể góp phần tạo ra một hệ sinh thái lành mạnh cho nghệ thuật phát triển.”

Nghệ thuật Việt Nam thăng hoa trên sân khấu quốc tế

“Theo nhiều số liệu thống kê quốc tế cho thấy Việt Nam đang là thị trường nghệ thuật tăng trưởng tốt nhất Đông Nam Á”, anh Ace Lê đưa ra nhận định với Việt Nam News. “Đây là triển lãm phi thương mại nghệ thuật Việt Nam đầu tiên trong lịch sử Sotheby’s. Nó có ý nghĩa và tính chiến lược nhằm thể hiện sự tôn trọng của Sotheby’s đối với công chúng và thị trường Việt Nam. Triển lãm được tổ chức nhằm tri ân lịch sử mỹ thuật, giới sưu tầm và thưởng lãm nghệ thuật tại Việt Nam.”

“Sotheby’s đã làm việc với thị trường Đông Nam Á trong hơn hai thập niên qua”, Prasetio nói. “Chúng tôi tự hào trong việc đem những tác phẩm xuất sắc nhất của các nghệ sĩ trong khu vực ra thị trường quốc tế.”

Sự phát triển vượt bậc của thị trường nghệ thuật Việt Nam đã được ghi nhận trong vài năm qua, đặc biệt là trên các sàn đấu giá. Kỷ lục mới cho tranh của hoạ sĩ Lê Phổ tại Đêm Đấu Giá Nghệ Thuật Hiện Đại Mùa Xuân 2022 của Sotheby’s Hồng Kông, đã chứng minh cho bước tiến của nghệ thuật Việt Nam trên đấu trường quốc tế. Với những kỷ lục mới được thiết lập trên sàn đấu giá cho các tác phẩm tranh lụa, tranh sơn mài, tranh vẽ vải bố, nhu cầu cho dòng tác phẩm này đang lớn mạnh không chỉ ở châu Á mà trên khắp thế giới. Vào tháng Sáu, các chuyên gia Sotheby’s đã đưa ra khẳng định về xu hướng này.

“Thật là một cơ hội hiếm có khi được làm việc với tập thể các nhà sưu tầm tại Việt Nam và chứng kiến nguyện vọng đầy trăn trở của họ là được sở hữu những vết tích quan trọng trong lịch sử xứ sở mình.” – Rishika Assomull, chuyên gia nghệ thuật hiện đại của Sotheby’s.

Nghệ thuật Việt Nam có thể đã trở thành tâm điểm của sự chú ý trong một vài năm lại đây nhưng, theo chuyên gia nghệ thuật hiện đại của Sotheby’s Rishika Assomull, đối với nhiều nhà sưu tầm quan trọng đến từ châu Âu, Bắc Mỹ và Đông Nam Á, nó đã luôn giữ một vị trí quan trọng như vậy trong nhiều thập kỷ qua, và điều này đã cho thấy sức hút bền bỉ của nghệ thuật Việt Nam trên khắp thế giới.

Các khán giả mới trong số những người yêu nghệ thuật ngoài Đông Nam Á

Trong số các chuyên gia Sotheby’s có mặt tại triển lãm, Michelle Yaw, một tiếng nói về nghệ thuật hiện đại Đông Nam Á, đã phát biểu: “Một điều cũng hết sức rõ ràng ấy là các nghệ sĩ này lôi cuốn được rất nhiều nhóm đối tượng khán giả khác nhau; những nghệ sĩ Việt Nam hiện đại này, ở họ vừa có nét kinh điển, vừa có cả sự sáng tạo, khiến cho các nhà sưu tầm ngay lập tức xiêu lòng.”

“Về số liệu mà nói, những nhà sưu tầm nghệ thuật Việt Nam, họ đến từ khắp nơi trên thế giới, đây là một thị trường lành mạnh và có tính toàn diện.” – Michelle Yaw, chuyên gia nghệ thuật hiện đại.

“Timeless Souls: Beyond the Voyage – Hồn Xưa Bến Lạ” đem đến một bức toan lịch sử Việt Nam phong phú với những ký ức tập thể của nền văn hoá. Với lịch sử thuộc địa của Việt Nam, văn hoá phương Tây đã lưu dấu trên các tác phẩm này, đặc biệt là khi nhiều nghệ sĩ tiên phong của hội hoạ hiện đại Việt Nam đã di cư đến Pháp hay từng theo học tại Trường Mỹ thuật Đông Dương trước Thế chiến thứ Hai. Tái diễn giải và thu nhận các xu hướng Hậu-Ấn tượng của Pháp, những nghệ sĩ này đã làm chủ các phương tiện và kỹ thuật vẽ của châu Âu để tái hiện những chủ đề và quan niệm truyền thống của châu Á, từ đấy sáng tạo ra một phong cách nghệ thuật hết sức độc đáo.

Nguồn ảnh: Park Hyatt Saigon

Nguồn ảnh: Park Hyatt Saigon

Chuyển ngữ: Tuệ Anh

Từ bài viết “Why Sotheby’s Modern Art Show in Vietnam Is the Must-See Exhibition of July”, đăng trên sothebys.com.