Tranh cãi xoay quanh danh sách 42 nhà hàng vừa ra mắt tuần rồi của Michelin Guide 2024 tại Việt Nam đã thu hút sự chú ý của dư luận. Vậy danh sách này (và các ngôi sao sẽ chính được công bố vào ngày mai) sẽ là chuẩn mực mới cho ẩm thực Việt Nam, hay chỉ là những lựa chọn thiếu chính xác nối dài của các thanh tra viên quốc tế? 

Linh vật Michelin tại lễ trao giải ở Tokyo năm 2008. Nguồn ảnh: Getty Images

Hành trình uy tín và tầm ảnh hưởng

Đối với nhiều người, danh sách 42 nhà hàng trong Michelin Guide 2024 tại Việt Nam đã trở thành tâm điểm của những tranh luận gay gắt. Tuy nhiên, trước khi phê phán, cần nhìn nhận một số sự thật không thể chối cãi về danh tiếng và uy tín của Michelin.

Michelin Guide không phải ngẫu nhiên mà trở thành biểu tượng toàn cầu về sự tinh tế và chất lượng trong ẩm thực. Với lịch sử hơn 100 năm, nếu Michelin không gợi ý đúng những quán ăn thực sự chất lượng, liệu nó có thể tồn tại và phát triển mạnh mẽ đến ngày nay? Hiện tượng may mắn có thể xảy ra một lần, nhưng để duy trì được uy tín, Michelin phải có một hệ thống đánh giá và tiêu chí lựa chọn nghiêm ngặt, đủ để thu hút và giữ chân những người đam mê ẩm thực trên toàn thế giới.

Lễ trao giải Michelin tại Tokyo năm 2008 được cử hành với những nghi thức trang nghiêm của người Nhật. Nguồn ảnh: Getty Images

Nhiều ý kiến cho rằng Michelin có thể không gợi ý đúng quán ăn, nhưng họ lại gợi ý đúng món ăn. Điều này đủ để kích thích sự quan tâm của du khách và người yêu ẩm thực. Như lời ông Gwendal Poullennec, Giám đốc quốc tế của Michelin Guide, đây chỉ là điểm khởi đầu cho hành trình dài hơi nhằm khám phá và tôn vinh ẩm thực Việt Nam. Sự xuất hiện của Michelin tại Việt Nam mở ra cơ hội lớn để các nhà hàng, quán ăn được biết đến rộng rãi hơn, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của ngành ẩm thực và du lịch nước nhà​.

Khi uy tín bị đặt dấu hỏi

Mặc dù danh tiếng của Michelin là không thể phủ nhận, nhưng vẫn có những lý do khiến người ta nghi ngờ về khả năng đánh giá chính xác của họ, đặc biệt là tại các quốc gia mới xuất hiện trong danh sách như Việt Nam. Hiện tại, Michelin chỉ có 25 thanh tra viên trên toàn thế giới để thẩm định hàng ngàn nhà hàng ở 40 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau. Điều này dẫn đến câu hỏi: Làm thế nào để các thanh tra này có thể hiểu và đánh giá đúng về văn hóa ẩm thực địa phương trong thời gian hạn hẹp mà họ có?

Sự bí ẩn xung quanh danh tính và quy trình đào tạo của các thanh tra viên cũng là một yếu tố khiến nhiều người hoài nghi. Thực tế, không ai biết rõ họ là ai, được đào tạo ra sao và có chuyên môn như thế nào. Họ chỉ có thể dành một khung thời gian giới hạn để thưởng thức món ăn, liệu như thế có đủ để họ nắm bắt được tinh hoa ẩm thực và những yếu tố văn hóa đặc trưng của từng món ăn tại mỗi điểm đến không? Hay nói cách khác, những gợi ý của Michelin có thực sự phản ánh đúng tinh thần của món ăn và vùng đất đó mà họ đánh giá hay không?

Điều này dẫn đến các tranh cãi như tại sao bánh mì không được vào danh sách, trong khi phở thì lại có quá nhiều. Một số người cho rằng có thể do nguồn gốc của món bánh mì Việ Nam đến từ baguette Pháp, hoặc đơn giản là các chuyên gia Michelin chưa có đủ thời gian để thẩm định nhiều món ăn cùng một lúc. Dù sao đi nữa, các thẩm định viên cũng chỉ là con người với một cái bụng có giới hạn. Họ buộc phải ưu tiên và lựa chọn​.

Biết đâu, chính những tranh cãi này sẽ trở thành gia vị đặc biệt, làm phong phú thêm cho bức tranh ẩm thực đa dạng và đầy màu sắc của Việt Nam.

Không thể phủ nhận rằng Michelin Guide đã mang lại nhiều lợi ích cho ẩm thực Việt Nam. Chỉ trong thời gian ngắn sau khi có sự hiện diện của bảng cẩm nang này, Việt Nam đã liên tục được vinh danh trong nhiều giải thưởng uy tín về ẩm thực và du lịch. Hà Nội và TP.HCM trở thành điểm đến ẩm thực hấp dẫn trên bản đồ thế giới, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của ngành du lịch ẩm thực​.

Michelin là động lực thúc đẩy mạnh mẽ thị trường F&B Việt Nam trong thời gian qua. Nguồn ảnh: Getty Images

Nhưng liệu chúng ta có đang đặt quá nhiều kỳ vọng vào một danh sách đánh giá?

Cuối cùng, Michelin vẫn chỉ là một bảng hướng dẫn, giúp thực khách tìm đến những điểm đến ẩm thực chất lượng. Điều quan trọng hơn là sự yêu thích và cảm nhận của mỗi người khi thưởng thức món ăn. Câu chuyện về tranh cãi và kỳ vọng đối với Michelin Guide 2024 tại Việt Nam không khác gì một món ăn phức tạp với nhiều hương vị đối lập. Dù đồng tình hay phản đối, cuối cùng, tất cả chúng ta đều mong muốn một điều: ẩm thực Việt Nam ngày càng phát triển và được thế giới công nhận. Và biết đâu, chính những tranh cãi này sẽ trở thành gia vị đặc biệt, làm phong phú thêm cho bức tranh ẩm thực đa dạng và đầy màu sắc của Việt Nam.

Chuyện con cá và gia vị

Ngày xửa ngày xưa, tại một làng chài nhỏ ven biển, có một gia đình sống bằng nghề đánh cá. Người cha và con trai mỗi ngày đều ra khơi và mang về những mẻ cá tươi ngon nhất. Một ngày nọ, khi trở về từ biển cả, họ mang theo một con cá lớn và quyết định sẽ nấu một bữa ăn đặc biệt. Người cha giao cho con trai nhiệm vụ làm sạch và chuẩn bị gia vị ướp cá. Người con trai vì muốn món ăn thật ngon nên đã lên đường tìm kiếm những nguyên liệu đặc biệt. Cậu hỏi các bác hàng xóm, mọi bạn bè và thậm chí cả những dân du mục về các loại gia vị quý hiếm để làm gia vị cho món cá đặc biệt. 

Cuối cùng, cậu mang về một giỏ đầy các loại thảo mộc và gia vị từ khắp nơi. Cậu tự tin rằng với những nguyên liệu này, đây sẽ là món cá ngon nhất mà gia đình cậu từng thưởng thức. Tuy nhiên, khi bữa ăn được dọn ra, món cá lại có mùi vị lạ lùngkhông hề giống như cậu mong đợi. Người cha mỉm cười và nói: “Con trai, con đã quên rằng… đôi khi, sự đơn giản lại chính là điều tuyệt vời nhất. Bản thân con cá này đã quá tuyệt vời rồi, chỉ cần thêm một chút muối và chanh nữa là đủ”.

Đôi khi, sự đơn giản và chân thực lại là điều để lại ấn tượng lâu nhất cho món ăn. Nguồn ảnh: Hirokazu Touwaku/Pixabay

Bài học đó giúp người con trai nhận ra: Sự phức tạp và cầu kỳ không phải lúc nào cũng mang lại kết quả tốt. Đôi khi, những gì đơn giản, tự nhiên mới chính là điều tuyệt vời nhất.

Khi nhìn vào danh sách Michelin Guide và những tranh cãi xoay quanh nó, liệu chúng ta có đang tìm kiếm sự cầu kỳ, phức tạp không cần thiết? Hay thực ra, sự đơn giản và chân thật mới là điều mà ẩm thực Việt Nam cần để tỏa sáng trên bản đồ thế giới?

Bài: Thiên Kim