Nhìn lại thị trường xe ô tô Việt Nam 2024: Điện hóa, làn sóng Trung Quốc, và hồi phục sau giông bão
Thị trường xe ô tô Việt Nam 2024 phục hồi mạnh mẽ sau giai đoạn suy giảm đầu năm nhờ vào các chính sách hỗ trợ của Chính phủ và nhu cầu tăng cao từ các dòng xe điện, cùng với đó là sự gia nhập mạnh mẽ của các thương hiệu ô tô Trung Quốc.
2024 chứng kiến một năm đầy biến động đối với thị trường xe ô tô Việt Nam, khi sự sụt giảm doanh số vào nửa đầu năm đã nhanh chóng được bù đắp nhờ vào các chính sách kích cầu của Chính phủ, các chương trình khuyến mãi mạnh mẽ từ các hãng xe và sự chuyển mình mạnh mẽ của thị trường xe điện. Tuy nhiên, dù đã phục hồi nhanh chóng, thị trường xe ô tô Việt Nam vẫn đối diện với một số thách thức lớn và cơ hội tiềm năng trong tương lai.
Xem thêm: Chính sách thời Tổng thống Donald Trump ảnh hưởng đến công nghiệp xe điện ra sao?
Toàn cảnh thị trường xe ô tô Việt Nam 2024 – thách thức đầu năm, phục hồi cuối năm
Sự suy giảm doanh số trong nửa đầu năm 2024 đã khiến nhiều nhà sản xuất và đại lý xe ô tô lo lắng. Cụ thể, trong tháng 5 và tháng 6, doanh số bán hàng giảm mạnh do tác động của các yếu tố kinh tế vĩ mô và lạm phát. Tuy nhiên, sang nửa cuối năm, với các biện pháp hỗ trợ từ Chính phủ, như Nghị định 109 cùng các chương trình ưu đãi thuế và phí, thị trường ô tô đã bắt đầu dần phục hồi.
Nhờ vào các biện pháp này, các hãng xe ô tô đã nhanh chóng lấy lại đà tăng trưởng. Các chương trình khuyến mãi, giảm giá và các ưu đãi từ các hãng xe lớn cũng là yếu tố thúc đẩy nhu cầu mua sắm, đặc biệt trong mùa cuối năm. Các thương hiệu ô tô lớn tiếp tục thu hút khách hàng bằng các mẫu xe mới, đáp ứng nhu cầu thị hiếu đa dạng của người tiêu dùng.
Tháng 10, Triển lãm Ô tô Việt Nam (VMS) trở lại sau một năm vắng bóng, với hàng loạt mẫu xe mới ra mắt cùng các chương trình bán hàng ưu đãi đặc biệt trong suốt sự kiện. Tất cả đã góp phần làm thị trường trở nên sôi động dần về cuối năm. Từ đó trở đi đến cuối năm, doanh số toàn ngành ô tô Việt Nam nhích nhẹ so với cùng kỳ năm 2023, năm có lượng bán thấp nhất trong vòng 5 năm qua. Đến tháng 11, sự hỗ trợ từ Chính phủ, các hãng xe, và đại lý đã giúp thị trường bắt đầu khôi phục. Doanh số lũy kế đến tháng 11, toàn ngành, bao gồm các thành viên thuộc Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), các hãng nhập khẩu, Hyundai Thành Công và VinFast, đạt 434.393 xe, tăng nhẹ 7% so với cùng kỳ năm 2023.
Riêng VinFast, công bố doanh số bán hàng đạt hơn 67.000 chiếc tại thị trường nội địa. Con số này đã vượt qua các hãng xe lớn như Toyota và Hyundai, đánh dấu cột mốc đáng chú ý trong lịch sử hơn 30 năm của ngành xe ô tô Việt Nam khi một hãng xe nội địa bán được số lượng cao như vậy.
Xe ô tô điện – dẫn đầu làn sóng mới
Mỗi năm trôi qua, xu hướng điện hóa trong ngành ô tô Việt Nam lại càng trở nên rõ nét hơn. Từ việc chỉ có Toyota và VinFast, đại diện tiêu biểu cho mảng hybrid và xe thuần điện, thị trường xe điện hóa đã thu hút thêm nhiều hãng tham gia. Năm 2024, thị trường ghi nhận số lượng xe điện hóa ra mắt kỷ lục, chủ yếu đến từ các hãng xe Trung Quốc như BYD với 5 mẫu xe điện, cùng các mẫu mới hoặc nâng cấp từ VinFast như VF 3 và VF 8.
Hai năm trước, người tiêu dùng vẫn còn dè dặt với xe điện hóa do những trở ngại như giá cao và hệ thống trạm sạc còn hạn chế. Tuy nhiên, đến nay, những vấn đề này đã phần nào được giải quyết, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự phát triển của xe điện.
VinFast, với chiến lược phát triển xe điện rõ ràng và quyết liệt, đã ghi dấu ấn mạnh mẽ trong năm 2024. Chỉ trong vòng 2 năm kể từ khi chuyển sang sản xuất xe điện, VinFast đã trở thành hãng xe bán chạy nhất Việt Nam. Các mẫu xe điện như VF e34 và VF e35 đã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ không chỉ trong nước mà còn tại thị trường quốc tế.
VinFast vẫn giữ vững vị trí dẫn đầu thị trường xe điện tại Việt Nam, không chỉ thu hút người tiêu dùng trong nước mà còn đang mở rộng ra thị trường quốc tế, đặc biệt tại Bắc Mỹ và châu Âu. Bằng cách phát triển các dòng xe điện với thiết kế tinh tế, công nghệ tiên tiến và giá cả hợp lý, VinFast đã thành công trong việc chinh phục khách hàng, đặc biệt là những người tiêu dùng chú trọng đến yếu tố bảo vệ môi trường.
Tính riêng mảng xe thuần điện, VinFast là hãng duy nhất công bố số liệu bán hàng. Doanh số hơn 67.000 xe điện của VinFast đã trở thành con số cao nhất từ trước đến nay, cũng như là doanh số cao nhất trong thị trường ô tô Việt Nam. Mặc dù một phần không nhỏ số xe VinFast được sử dụng trong các dịch vụ vận tải, điều này cũng phản ánh hiệu quả của xe điện trong nhu cầu di chuyển đô thị với chi phí sử dụng thấp hơn xe động cơ đốt trong.
Bà Dương Thị Thu Trang, Phó Tổng giám đốc Kinh doanh VinFast toàn cầu, chia sẻ: “Kỷ lục doanh số mà VinFast đạt được trong tháng 11/2024 phản ánh xu hướng chuyển đổi xanh và sử dụng các phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.”
Không chỉ VinFast, sự hiện diện của BYD từ Trung Quốc hay sự xuất hiện của những thương hiệu hạng sang như Volvo EC40 và Porsche Macan trong sân chơi này, cũng làm thị trường ô tô Việt Nam trở nên “xanh” hơn. Từ khi vào thị trường Việt Nam vào tháng 7/2024, BYD đã chính thức ra mắt 5 mẫu xe, đánh dấu sự gia nhập của một trong những thương hiệu xe điện hàng đầu thế giới vào thị trường tiềm năng này. Ông Võ Minh Lực, Giám đốc điều hành BYD Auto Việt Nam, cho biết mục tiêu “xanh hóa” thị trường ô tô tại Việt Nam là một trong những chiến lược quan trọng của hãng.
Sự phát triển nhanh chóng của thị trường xe điện tại Việt Nam sẽ không chỉ dừng lại ở VinFast và BYD. Các thương hiệu khác như MG, Chery cũng sẽ tham gia và làm phong phú thêm sự lựa chọn cho người tiêu dùng trong thời gian tới. Thị trường xe điện tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, và người tiêu dùng Việt đang có sự chuyển dịch nhận thức nhanh chóng hơn so với các thị trường khác.
Xe ô tô Hybrid – xu hướng bền vững của thị trường
Bên cạnh xe điện, thị trường ô tô Việt Nam cũng chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của xe hybrid – loại xe sử dụng cả động cơ xăng và động cơ điện để tiết kiệm nhiên liệu. Doanh số lũy kế đến tháng 11 của các hãng xe hybrid đã đạt hơn 8.300 chiếc, dù năm 2023 các hãng chưa công bố số liệu cụ thể của dòng xe này.
Các thương hiệu lớn như Toyota và Honda đã nhanh chóng chiếm lĩnh phân khúc xe hybrid. Những mẫu xe hybrid của họ được người tiêu dùng đón nhận mạnh mẽ, đặc biệt khi nhu cầu về các phương tiện tiết kiệm nhiên liệu và bảo vệ môi trường ngày càng tăng.
Sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của người Việt đang hướng đến những sản phẩm bền vững và tiết kiệm chi phí vận hành dài lâu. Việc áp dụng công nghệ hybrid vào các dòng xe phổ thông và cao cấp đã tạo ra một làn sóng mới trong ngành ô tô, đặc biệt khi Chính phủ Việt Nam đang tích cực triển khai các chính sách hỗ trợ người tiêu dùng chọn xe tiết kiệm nhiên liệu. Sự phát triển mạnh mẽ của phân khúc xe hybrid dự báo sẽ tiếp tục trong năm 2025.
Làn sóng ô tô mạnh mẽ từ Trung Quốc
Một điểm nhấn quan trọng của thị trường ô tô Việt Nam trong năm 2024 là sự gia nhập của các thương hiệu ô tô Trung Quốc. Trong năm nay, tổng cộng 7 thương hiệu ô tô Trung Quốc đã gia nhập thị trường Việt Nam, nâng tổng số thương hiệu từ quốc gia này lên 13, dẫn đầu về số lượng hãng xe. Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc như Geely, Chery, GAC và BYD đã nhanh chóng xây dựng được nền tảng vững chắc tại thị trường Việt Nam. Các mẫu xe của họ thường có mức giá hợp lý nhưng không kém phần hiện đại về thiết kế và công nghệ.
Các thương hiệu ô tô Trung Quốc đã thu hút sự chú ý của người tiêu dùng Việt Nam nhờ vào mức giá hợp lý và tính năng công nghệ tiên tiến. Các hãng xe Trung Quốc đã đóng góp gần 20 mẫu xe vào thị trường, và dự báo sẽ tiếp tục gia tăng sản phẩm mới trong năm 2025. VAMA là hãng hăng hái nhất trong việc giới thiệu xe mới, với 5 mẫu xe hoàn toàn mới trong giai đoạn từ tháng 7 đến tháng 10.
Tại Việt Nam, xe Trung Quốc đã có mặt ở mọi phân khúc, từ phổ thông đến cao cấp, từ mẫu xe rẻ nhất thị trường như Wuling miniEV (197 triệu đồng) đến những mẫu cao cấp như GAC M8 (1,7-2,2 tỷ đồng). Với sự đa dạng này, người Việt giờ đây có nhiều lựa chọn hơn để cân nhắc thay vì chỉ gắn bó với các hãng xe Nhật, Hàn, hay Mỹ như trước.
Do mới xuất hiện và còn ở giai đoạn đầu tiếp cận khách hàng, doanh số tổng của các thương hiệu Trung Quốc còn thấp. Tuy nhiên, các chuyên gia dự đoán, trong 3-4 năm tới, sức cạnh tranh của xe Trung Quốc trở nên đáng gờm hơn khi người dùng quen dần với sản phẩm. Đồng thời nhà máy lắp ráp xe của những hãng như Omoda, Jaecoo, Geely đi vào hoạt động.
Liên kết đối tác, xây dựng nhà máy phản ánh chiến lược dài hơi của các thương hiệu xe Trung Quốc tại Việt Nam. Theo các chuyên gia trong ngành, cách làm này không chỉ để chủ động nguồn cung, cạnh tranh về giá, làm bàn đạp xuất khẩu đi các thị trường khác, mà còn dọn đường để các công ty phụ trợ nước này tràn sang Việt Nam.
Sự xuất hiện của các thương hiệu này không chỉ tạo ra sự cạnh tranh quyết liệt với các đối thủ truyền thống mà còn thúc đẩy sự đổi mới trong chiến lược marketing và phân phối của các hãng xe lâu năm tại Việt Nam.
Xem thêm: Liệu Honda và Nissan sẽ sáp nhập, trở thành tập đoàn ô tô lớn thứ 3 thế giới?
Thách thức và triển vọng của thị trường ô tô Việt Nam trong năm 2025 và tương lai
Mặc dù thị trường ô tô Việt Nam đã hồi phục mạnh mẽ vào nửa cuối năm 2024, vẫn còn nhiều thách thức đang đợi phía trước. Một trong những vấn đề lớn là sự thiếu hụt cơ sở hạ tầng sạc xe điện. Dù cho VinFast và một số hãng xe khác đã triển khai các trạm sạc điện, nhưng mạng lưới sạc điện vẫn còn khá hạn chế, khiến người tiêu dùng chưa hoàn toàn tin tưởng vào xe điện. Thêm vào đó, việc thay đổi thói quen tiêu dùng của người dân, từ xe xăng sang xe điện, cũng sẽ là một vấn đề lớn. Chính phủ và các hãng xe cần làm việc chặt chẽ để phát triển các chính sách khuyến khích người tiêu dùng lựa chọn xe điện và hybrid, đồng thời cải thiện cơ sở hạ tầng để tạo điều kiện thuận lợi cho sự chuyển đổi này.
Nhưng bên cạnh đó theo thống kê cũng chỉ ra những triển vọng lạc quan của ngành ô tô Việt Nam. Trong nửa cuối năm, doanh số thị trường tăng lên đáng kể nhờ hàng loạt hoạt động đẩy mạnh kinh doanh của các hãng, chính sách kích cầu từ Chính phủ, nhờ đó mà doanh số được đẩy mạnh và mang theo những lạc quan cho năm 2025. Tính đến hết tháng 11, doanh số lũy kế toàn ngành, bao gồm VAMA, TC Motor, VinFast và các hãng nhập khẩu đạt 434.393 xe, hiện đã tăng nhẹ 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Và dù chưa có số liệu cả năm từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), nhưng những diễn biến thị trường, nhất là ở nửa cuối năm khiến nhiều chuyên gia dự đoán thị trường ô tô Việt Nam trong năm 2024 sẽ đạt mức tăng trưởng khoảng 10% so với 2023, nhờ sự tham gia của những phân khúc “mới mà cũ” như xe điện, hoặc xe hybrid.
Với đà tăng trưởng mạnh mẽ, thị trường xe ô tô Việt Nam dự báo sẽ tiếp tục phát triển trong năm 2025, đặc biệt là sự cạnh tranh ngày càng tăng trong phân khúc xe điện và hybrid. Sự phát triển của cơ sở hạ tầng sạc điện và các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ sẽ giúp xe điện trở thành phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển bền vững của ngành xe ô tô tại Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội cho các nhà sản xuất trong và ngoài nước.
—
Nguồn: tổng hợp (Vietnamnet, Báo Đầu tư)