“skinTok” đang giúp chăm sóc hay làm tổn thương làn da?
Những KOL trong lĩnh vực chăm sóc da trên các mạng xã hội tự do đã tạo ra một loạt các bí kíp làm đẹp hợp thời. Nhưng liệu những phương pháp này có thực sự mang lại lợi ích?
Trên TikTok, các video #skincare đã thu về hơn 80 tỷ lượt xem. “Bất kỳ ai cũng có thể tuyên bố mình là một chuyên gia; bạn có thể nói bất cứ điều gì bạn muốn và như thể rằng mình có bằng tiến sĩ về chủ đề này”, bác sĩ da liễu Ranella Hirsch nói.
Trong một tập phim Euphoria, bộ phim truyền hình HBO nói về các học sinh trung học, cô gái nổi tiếng Cassie thức dậy lúc 4 giờ sáng để bắt đầu thói quen làm đẹp trước khi đến trường. “Cô ấy yêu thích nó, chú ý đến từng chi tiết”, Cassie tất bật lựa chọn các công cụ và sản phẩm khác nhau — mặt nạ gel dưới mắt, thanh rung mát xa, lăn lạnh và nhiều thứ khác. Những người theo dõi nội dung chăm sóc da trên TikTok hay “skinTok” có thể nhận ra một số sản phẩm nhất định. Sydney Sweeney, diễn viên 24 tuổi đóng vai Cassie, là một người hâm mộ skinTok. Cô đã tự phát triển nhiều thói quen của Cassie. Hầu hết các công cụ mà Cassie sử dụng trong phim đều là của Sweeney.
Trên TikTok, video được gắn hashtag #skincare có hơn 80 tỷ lượt xem. Từ hướng dẫn sử dụng kem chống nắng khoáng dành cho da sẫm màu (@dermbeautydoc) đến thảo luận về các thành phần gây tranh cãi như dầu khoáng (@charlotteparler), cách sử dụng kẹo để làm mặt nạ (@skincareryan). Bạn sẽ tìm thấy các video phản ứng của bác sĩ da liễu trước các video nặn mụn (@dermdoctor) và cách chăm sóc da mặt từ các nguyên liệu như lát bologna, giấy vệ sinh và bánh bí ngô để tạo hiệu ứng hài hước (@yayayayoung).
Vi Lai (@whatsonvisface) khiến gần 1 triệu người theo dõi TikTok của mình cảm thấy thích thú bằng những bình luận cường điệu và lời khuyên pha chút hài hước. Trong một video về việc bắt đầu thói quen chăm sóc da khi bạn chán nản và lười biếng, cô ấy khuyên bạn nên để kem chống nắng bên cạnh giường ngủ; trong một bài khác về các công cụ, cô ấy nói về con lăn bằng ngọc bích: “[Chúng] chỉ thú vị khi bạn phê thuốc”.
Hyram Yarbro (@hyram) đến từ Hawaii, người có gần 6,5 triệu người theo dõi, đã từ KOL thành người sáng lập thương hiệu, khi tạo ra dòng chăm sóc da của riêng mình có tên là Selfless vào năm ngoái. Một phần thành công của anh có thể là do các bài đăng đã đánh trúng điều mà Evy Lyons, giám đốc tiếp thị của Traackr, coi là những điểm nổi bật: sự sáng tạo, cảm xúc và có tính giáo dục. Lai nói: “Thật không may, những gì sốc lại rất được ưa chuộng trên TikTok. Vì vậy, sẽ không có gì ngạc nhiên khi có những thương hiệu hoặc người sáng tạo sẽ tận dụng mẹo này để đạt được lượt xem”.
Đối với những người sáng tạo nội dung để viral, họ muốn trở nên lập dị. Ranella Hirsch, bác sĩ da liễu Cambridge, Massachusetts cho biết: “Trên TikTok: mọi thứ đều được trình bày theo cách cực kỳ đơn giản… hoặc thật kinh khủng. Bất kỳ ai cũng có thể tuyên bố mình là một chuyên gia. Bạn có thể nói bất cứ điều gì mình muốn và như thể rằng mình có bằng tiến sĩ về chủ đề này”.
Trên TikTok, thật khó để phân biệt ai là người có uy tín thực sự. Tuy nhiên nền tảng này vẫn có một số người được cấp phép như @dermdoctor, @ 208skindoc, @skinbydrazi và @dralexisstephens, những người đang giáo dục về các phương pháp hay nhất và vạch trần những huyền thoại.
“Thật không may, những gì sốc lại rất được ưa chuộng trên TikTok. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi có những thương hiệu hoặc người sáng tạo sẽ tận dụng mẹo này để đạt được lượt xem” – Vi Lai.
Các phương pháp chăm sóc da rất dễ viral. Một số trong đó an toàn, thậm chí không cần thiết. Ví dụ: “chăm sóc da đảo ngược”, bao gồm việc thoa toner bên trên kem dưỡng ẩm để có hiệu ứng sáng da, không có tác dụng gì ngoài việc dung them sản phẩm để được dưỡng ẩm tốt, Hirsch nói. Tương tự như vậy đối với hỗn hợp kem nền và axit polyglutamic, chỉ đơn giản là kết hợp một loại serum dưỡng ẩm với kem nền cho làn da trông mọng nước và căng mọng. Hirsch cho biết, chườm da bằng đá lạnh và mát-xa mặt là những thứ hoàn toàn bình thường nhưng lại đang được quảng bá quá mức: Chúng sẽ không làm chậm quá trình lão hóa hoặc đảo ngược nếp nhăn.
Hirsch cho biết: Việc thoa một lớp kem dưỡng ẩm (phổ biến nhất là Vaseline) lên trên một lớp serum dưỡng ẩm ban đêm hoặc kem dưỡng ẩm nhẹ hơn, để làm cho nó giống như một “Saran Wrap” không phải là mới. Cô lưu ý rằng phụ nữ da màu đã làm điều này trong nhiều thế hệ.
Các hack làm đẹp khác thì 50:50. Ví dụ, các loại tinh dầu có thể gây kích ứng, đặc biệt là khi không được pha loãng. Việc tạo đường viền từ kem chống nắng, hoặc sử dụng kem chống nắng làm điểm nhấn và để phần còn lại của da rám nắng để tạo hiệu ứng đường viền, bao gồm việc để da tiếp xúc với bức xạ tia cực tím. Sau đó, sử dụng chất bôi trơn như kem dưỡng ẩm. “Dùng gel bôi trơn, [có thể có] những thứ như chất diệt trùng và chlorhexidine, trên mặt bạn dưới lớp trang điểm của bạn trong 14 giờ, [đó] không phải là mục đích nó được tạo ra”, Hirsch nói.
Người dùng TikTok dựa vào các từ thông dụng như hóa chất độc hại để làm mồi cho nỗi sợ hãi của mọi người. Bác sĩ da liễu Idaho, Dustin Portela, với tài khoản @208skindoc, là một trong nhiều chuyên gia chăm sóc da đã tham gia TikTok để giúp gỡ bỏ những thông tin sai lệch. Anh ấy cũng cung cấp thông tin hữu ích về mọi thứ từ sinh thiết đến Vitamin C.
Các bác sĩ có thể không hài lòng với nội dung TikTok, nhưng nhiều thương hiệu đang hưởng lợi từ mạng xã hội này. CeraVe là một trong những loại sữa rửa mặt thường xuyên được tìm kiếm. Hashtag thương hiệu hiện có hơn 1,5 tỷ lượt xem. Jaclyn Marrone, Phó giám đốc tiếp thị của thương hiệu cho biết: “TikTok đã tạo ra một số tiếng vang đặc biệt cho các sản phẩm của CeraVe và nói thêm rằng nó đặc biệt hữu ích trong việc tiếp cận người tiêu dùng GenZ“.
Nicola Kilner, CEO và đồng sáng lập của Deciem, công ty làm đẹp chủ sở hữu thương hiệu chăm sóc da giá cả phải chăng The Ordinary, cho biết tất cả các hiệu ứng trên mạng đã chuyển trực tiếp đến doanh số bán hàng: Deciem ước tính rằng Sản phẩm tẩy da chết AHA 30% + BHA 2% của The Ordinary trong các video TikTok đã cùng nhận được tổng cộng 92,4 triệu lượt xem và đã bán hết veo tại một số nhà bán lẻ sau các bài đăng lan truyền trên TikTok.
Kilner cho biết: “Hơn bao giờ hết, chúng ta nghe thấy lời giới thiệu đầu tiên về sản phẩm là thông qua một người có ảnh hưởng trên mạng xã hội. Và đối với một số sản phẩm, tất cả chỉ cần một bài đăng: Một video duy nhất của KOL @jadoregeorgia giới thiệu Phương pháp điều trị bằng axit Succinic của Inkey List đã đạt được 7,1 triệu lượt xem. Colette Laxton cho biết: “Mức độ lan truyền của bài đăng đó đã mang lại lượng sản phẩm bán hết trong 4 tuần chỉ trong 10 ngày”
Phần lớn sự hấp dẫn của TikTok nằm ở việc kết quả khó được đoán trước một cách rõ ràng, một điểm khác biệt so với Instagram luôn tập trung vào sự hoàng nhoáng. “Một số bài đăng TikTok được đón nhận nồng nhiệt nhất của tôi không liên quan đến chăm sóc da hoặc sản phẩm. Chúng chỉ là những video tôi chia sẻ về cách dễ bị tổn thương về sức khỏe tinh thần”, Lai nói. Nhưng cơn sóng thần skinTok khiến chúng ta khó nghe theo lời khuyên chính của hầu hết các bác sĩ da liễu, đó là hãy tác động ít hơn lên da và sử dụng ít sản phẩm hơn. Hirsch nói: “Có rất nhiều nội dung trên ứng dụng này mà bạn sẽ tìm thấy để ủng hộ cho bất kỳ điều gì vô nghĩa mà bạn muốn làm.”