Công bằng là việc đối xử bình đẳng với tất cả mọi người trong khi vẫn thừa nhận sự khác biệt giữa các cá nhân. Theo nghĩa này, cách tiếp cận của chúng ta là làm sao để lưu ý đến những đặc điểm và nhu cầu cụ thể của họ. Trong kiến trúc và thiết kế, công bằng cũng là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu. 

Các cửa kính ở độ cao khác nhau nhằm đảm bảo công bằng cho trẻ nhỏ với chiều cao khác biệt.

Từ góc độ y tế, công bằng ngụ ý rằng mọi người đều cần được chăm sóc và quan tâm nhưng không nhất thiết phải giống nhau. Cần lưu ý thêm rằng thuật ngữ bình đẳng và công bằng thường được sử dụng thay thế cho nhau nhưng chúng có nghĩa khác nhau, vì bình đẳng dựa trên nguyên tắc các quyền phổ biến, trong đó mọi cá nhân đều phải tuân theo các quy tắc như nhau, không có ngoại lệ.

Trong lĩnh vực thiết kế và kiến ​​trúc, công bằng được giải quyết ở các cấp độ khác nhau. Thứ nhất, về nghề nghiệp và nơi làm việc, giống như nhiều lĩnh vực khác, cần xem xét các vấn đề bình đẳng giới, vị thế của phụ nữ và bình đẳng chủng tộc với những thành tựu của các kiến ​​trúc sư da màu. Thứ hai, sự công bằng về không gian đóng vai trò đặc trưng cho ngành này. Do đó, kiến ​​trúc, quy hoạch đô thị và thiết kế được coi là những công cụ quan trọng để hiện thực hóa nguyên tắc công bằng trong các không gian mà chúng ta đang sống.

C.O Kindergarten and Nursery ở Nhật Bản

Trong kiến ​​trúc và thiết kế công nghiệp, công bằng có nghĩa là đưa ra các điều kiện bình đẳng cho những người sử dụng khác nhau. Ngoài các dự án kết hợp khả năng tiếp cận và các nguyên tắc thiết kế phổ quát, sự công bằng có thể được tìm thấy trong các chi tiết nhỏ như cửa sổ ở các độ cao khác nhau trong trường mẫu giáo, cho phép mọi người trong phòng tiếp xúc với thế giới bên ngoài bất kể chiều cao của họ. Logic tương tự này cũng xuất hiện ở C.O Kindergarten and Nursery ở Nhật Bản, với các bảng viết ở các độ cao khác nhau. Những giải pháp này nghe có vẻ đơn giản nhưng chúng chứng minh rằng kiến ​​trúc được thiết kế để nắm bắt sự đa dạng, bằng cách kết hợp các đặc thù của mỗi cá nhân, tạo ra cơ hội bình đẳng cho người dùng.

Metrocable ở Medellin, Colombia.

Công bằng trong quy hoạch đô thị là thúc đẩy các cơ hội bình đẳng trong việc sử dụng thành phố. Tính di động đô thị là một trường hợp điển hình. Một ví dụ về chiến lược đô thị thực tế trong di chuyển bình đẳng là Metrocable ở Medellin, Colombia, một hệ thống cáp treo với giá cả phải chăng cho phép người dân ở vùng ven đồi hòa nhập với phần còn lại của thành phố.

Nhà Phú Yên: công trình đáp ứng cho nhu cầu vui chơi của trẻ nhỏ và sinh hoạt của người lớn.

Còn trong các công trình nhà ở, KTS Nguyên Kava chia sẻ với LUXUO: “Thiết kế từ vật nhỏ nhất đến lớn nhất đều phải dựa vào yếu tố con người mà nương theo. Chẳng hạn ở vật nhỏ như chiếc ghế, thiết kế ghế phải phụ thuộc vào chiều cao đôi chân của bạn, bờ ngang dựa vào kích thước mông, lưng ghế dựa vào đốt sống lưng. Tùy vào tính chất sở thích văn hóa của mỗi người và mỗi vùng mà chiếc ghế có màu sắc và hình dáng phù hợp với người đó. Đến nội thất lớn hơn như chiếc giường, kích thước cao bao nhiêu, dài bao nhiêu để thành viên sử dụng thoải mái. Họ có nhu cầu chứa thêm đồ dùng dưới gầm giường không để người kiến trúc sư cân nhắc làm hộc tủ. Khi hình dung được kích thước và khối tích chiếc giường, sẽ đi đến tủ đồ hay kệ TV…”

Theo đó, KTS cho rằng công trình kiến trúc phục vụ con người, vì thế cần lấy yếu tố con người làm gốc, cụ thể là những nhu cầu thiết yếu về thân và tâm của họ trong khi sinh hoạt trong công trình.

Nhà Quê: Một công trình đáp ứng nhu cầu thiền của gia chủ, trong khi đảm bảo chức năng sinh hoạt khác nhau của các thành viên khác trong gia đình.

Từ nhu cầu sử dụng và tỷ lệ kích thước/khối tích các vật dụng, tiếp theo, kiến trúc sư phân tích khi ngồi xuống kéo hộc tủ thì cần khoảng rộng bao nhiêu để lưng bạn không bị đụng chiếc ghế và giường phía sau. Khi di chuyển, cần khoảng rộng như thế nào để không va vấp vào các vật dụng. Từ đó hình dung cụ thể về khối tích ngang rộng của một phòng ngủ cũng như chiều cao trần để thành viên không cảm thấy bị ngộp và không bị loãng dẫn đến khó ngủ. Tất cả mọi thiết kế, như vậy, đều nương vào con người mà hình thành. Sau đó, KTS phối màu và sắp xếp bố cục để tạo ra hiệu ứng thị giác thỏa mãn tâm thức.

Từ phòng (ngủ) này, KTS liên kết đến các phòng khác, đến cầu thang (nếu có), luồng giao thông,… Tất cả các kích thước và quy chuẩn đều dựa vào nhu cầu người sử dụng để tạo ra cấu trúc ngôi nhà. Cách tiếp cận này tạo ra sự công bằng cho tất cả thành viên trong gia đình.

(Theo LUXUO & Archdaily)