Với khả năng phát triển như một “loại cỏ” khổng lồ, được thu hoạch thường xuyên như một cách kích thích sự tăng trưởng, và hấp thụ CO2 vô cùng hiệu quả, tre đang dần trở thành vật liệu xây dựng quan trọng trong điều kiện khủng hoảng môi trường ngày hôm nay.

The Arc at Green School / IBUKU

Pablo van der Lugt là kiến ​​trúc sư, tác giả kiêm diễn giả. Nghiên cứu của ông tập trung vào tiềm năng của các vật liệu như tre và gỗ khối và tác động tích cực của chúng trong lĩnh vực xây dựng toàn cầu.

The Arc at Green School / IBUKU

Xuyên suốt sự nghiệp chuyên môn của ông tại trường đại học (bao gồm công việc nghiên cứu về lượng khí thải carbon của tre và gỗ kỹ thuật) và ngành công nghiệp trong vòng 15 năm qua, Lugt nhận thấy có nhiều quan niệm sai lầm như không thể áp dụng những vật liệu này một cách đại trà. Vì thế, ông đã viết kết quả nghiên cứu của mình thành hai cuốn sách dành cho các nhà thiết kế và kiến ​​trúc sư, mang tên: Booming Bamboo và Tomorrow’s Timber, với mục đích xóa tan những lầm tưởng này và nhấn mạnh tiềm năng đáng kinh ngạc của thế hệ vật liệu xây dựng sinh học mới nhất trong quá trình chuyển đổi cần thiết sang một môi trường xây dựng tuần hoàn, lành mạnh và trung tính carbon.

Dưới đây, chúng tôi tổng hợp hai quan điểm quan trọng của Pablo van der Lugt về tiềm năng thú vị của tre trong thế kỷ 21.

Tre là một tài nguyên thú vị

Sharma Springs / IBUKU

Tre là một nguồn tài nguyên vô cùng thú vị. Nó phát triển nhanh hơn bất kỳ loại thực vật nào khác với tốc độ có thể lên đến gần 1 mét/ngày, giữ kỷ lục Guinness về loài thực vật phát triển nhanh nhất và có vô số cách sử dụng, gần đây bao gồm cả việc phát triển giấy tre, dệt và quan trọng nhất là đối với các nhà thiết kế và kiến ​​trúc, các sản phẩm xây dựng bằng tre được thiết kế phù hợp với nhiều ứng dụng đa dạng (sàn, tường, trần, đồ nội thất) và ngoại thất (ván sàn, tấm ốp, đồ gỗ ngoài trời,…).

Có hơn 1.600 loài tre, trong đó những loài tre khổng lồ, cao từ 30-40 mét, đường kính 10-20 cm, như Guadua (Mỹ Latinh), Asper và Moso (Đông Nam Á). Chúng là một trong số những loài thú vị nhất để chế tạo các sản phẩm từ tre. Hơn thế nữa, một số loại tre rất thích hợp để trồng lại rừng ngay cả trên những vùng đất bạc màu hay đất ven biển. Với tốc độ phát triển nhanh, một số cây tre khổng lồ trở thành loài thực vật tiên phong ngăn xói mòn đất, khôi phục mực nước ngầm và đa dạng sinh học ở những vùng đất bị suy thoái.

Hiện nay, có khoảng 40 triệu ha tre trên toàn thế giới (chỉ riêng ở Trung Quốc đã có hơn 7 triệu ha, đang được mở rộng thông qua tái trồng rừng mỗi năm).

Tre thực sự là một “loài cỏ” khổng lồ. Mỗi cây được kết nối với nhau thông qua bộ rễ và mỗi năm thân mới mọc lên. Sau 4-5 năm, thân cây đã sẵn sàng cho thu hoạch như một vụ thu hoạch nông nghiệp. Hàng năm, khoảng 20-25% số thân trưởng thành được chặt đi từ đó thúc đẩy sự phát triển của cây mẹ.

Do sinh trưởng nhanh nên tre cũng hấp thụ cacbon rất tốt. Nhìn chung, trong trường hợp trồng lại rừng bị thoái hóa bằng tre, tổng CO2 thu được có thể là hơn 1000 tấn CO2/ ha (1,5 sân bóng đá).

Trong kiến trúc, có hai lựa chọn cơ bản cho tre

The Yoga Pavilion at Four Seasons / IBUKU

Trước hết, tre là một loại vật liệu xây dựng siêu thân thiện với môi trường (không một loại vật liệu xây dựng nào khác có thể được thu hoạch, phơi khô và sử dụng trực tiếp làm vật liệu xây dựng với kết cấu rất hiệu quả như tre). Mặc dù hình dạng của nó với khí hậu phương Tây dễ dẫn đến bị nứt, gây ra nhiều thách thức, nhưng các kiến ​​trúc sư lành nghề có thể sử dụng độ nhẹ và tính linh hoạt của thân cây để thiết kế những kiểu dáng đẹp, chẳng hạn như cấu trúc mà studio Ibuku ở Indonesia đã thực hiện.

Vegahouse của Nhật Bản chế đồ nội thất như ghế từ dệt tre.

Mặc dù nhiều công trình kiến ​​trúc cao cấp sử dụng tre, nhưng một số vùng nhất định (ví dụ như Châu Mỹ Latinh), tre vẫn thường được coi là “gỗ của người nghèo”, đặc biệt khi được áp dụng cho nhà ở thu nhập thấp.

Thứ hai, ván, tấm và dầm tre được chế tạo có tiềm năng to lớn như một vật liệu hoàn thiện rất cứng, ổn định và đạt tiêu chuẩn thẩm mỹ cho cả trong nhà và ngoài trời.

Imafuku Architects hoàn thành quán bar Dongshang ở Bắc Kinh với bề mặt bằng tre.

Mỗi thân tre là duy nhất, khiến việc phân loại độ bền của tre trở nên khó khăn hơn và khiến nó đáp ứng các quy chuẩn xây dựng của phương Tây.

Ở một mức độ thấp hơn, điều này áp dụng cho tre đã qua xử lý kỹ thuật, mặc dù tính nhất quán hơn nhiều về hiệu suất, tre được chế tạo như vật liệu xây dựng là tương đối mới (những cấu trúc tầng tre đầu tiên được phát minh cách đây khoảng 25 năm), có nghĩa rằng chưa có hệ thống phân loại rõ ràng tuân theo quy chuẩn xây dựng.

(Tổng hợp từ Archdaily)