Từ bao lâu nay, Giáng sinh không chỉ là một ngày lễ mà còn là mùa của sự sum vầy, của những buổi tối dài đầy ánh nến và của những món ăn truyền thống mang theo cả chiều dài văn hóa. Khi mùa đông tràn về phương Tây, từ những phiên chợ Noel giữa tiết trời giá lạnh cho đến những bàn tiệc rộn ràng ánh nến, ẩm thực Giáng sinh trở thành thứ ngôn ngữ chung kể lại câu chuyện của sự sum vầy, đoàn tụ và cách mọi người tận hưởng cuộc sống. 

Ẩm thực mùa Giáng sinh ở mỗi quốc gia là mỗi hành trình hương vị riêng nhưng nhìn chung, chúng đều thể hiện sự chia sẻ yêu thương và tính gắn kết qua bữa ăn. Hãy cùng LUXUO đi qua 7 quốc gia nổi bật để khám phá những món ăn truyền thống dịp Noel thơm ngon, độc đáo. 

Từ Bảy món cá tới bánh thấm rượu trong nhiều tuần 

Ẩm thực truyền thống ngày Noel của các nước châu Âu đều phản ánh mạnh mẽ những phong tục tập quán và đặc trưng mùa màng của từng khu vực. Tùy theo tài nguyên và sở thích ăn uống của mình, mỗi quốc gia lại đem tới những hương vị độc đáo khác biệt. 

Ẩm thực Giáng sinh của Anh quốc tuy đơn giản nhưng ẩn chứa nhiều giá trị văn hóa

Ở Anh, Giáng sinh là sự hội tụ của những món ăn có chiều sâu lịch sử và văn hóa. Giáng sinh ở đây không thể thiếu Christmas pudding – món tráng miệng truyền thống giàu hương vị được làm từ bột mì, đường, trái cây khô, hạt… Sau khi nướng chín, bánh sẽ được phết rượu rum, brandy… liên tục trong thời gian dài để làm mềm vỏ bánh. Từng miếng bánh thấm đẫm vị rượu đã ngấu theo thời gian, mang lại không khí Giáng sinh ấm áp và đặc trưng vô cùng. 

Christmas pudding không chỉ là món ngọt cuối bữa mà còn là biểu tượng của sự mong đợi và kết nối. Trong nhiều gia đình, pudding được nướng trước cả nhiều tuần và phết rượu mỗi ngày để hương “chín” theo thời gian. Khi dùng vào tối Giáng sinh, cả nhà quây quần chung quanh chiếc bàn lớn với mùi nho khô, mứt, gia vị và rượu ấm lan tỏa khắp gian phòng. Một loại bánh nữa cũng gắn liền với bàn tiệc Anh dịp Noel chính là bánh Trifle. Đây là món tráng miệng được làm từ bánh bông lan, kem chanility cùng kem custard, thạch và trái cây. Phần cốt bánh được phết xốt sherry và rượu nhẹ rồi lần lượt xếp các lớp từ bánh tới kem, thạch, trái cây và thật nhiều kem. 

Bữa ăn chính ở Anh dịp lễ thường gồm các loại thịt quay như gà tây, vịt, hoặc thăn bò nướng đi kèm với khoai tây nghiền và nước sốt gravy đậm đà. Thậm chí, một món ăn đơn giản như xúc xích  cuộn thịt xông khói cũng xuất hiện trong bàn tiệc linh đình ngày lễ trọng đại này. Sự kết hợp giữa vị ngọt của pudding và độ béo của thịt quay tạo nên một vòng tròn hương vị ẩm thực Anh ấm áp, đầy đặn, tràn ngập cảm giác “sum vầy”. 

Đức – Chợ Giáng sinh ấm áp và bánh Stollen đậm đà

Trong khi đó, nước Đức với những chợ Giáng sinh lấp lánh là nơi ẩm thực Noel chẳng còn gói gọn trong bàn tiệc tại gia, chúng dần trở thành trải nghiệm đường phố đầy sống động. Từ giữa tháng Mười Một đến cuối tháng Mười Hai, các thành phố như Dresden và Nuremberg biến thành thiên đường của những quầy hàng ẩm thực, tiếng cười, âm nhạc và mùi ấm của rượu nóng mulled wine – Glühwein. 

Ẩm thực Đức gói trọn hương vị của rượu và thịt

Ẩm thực Đức dịp Giáng sinh không chỉ ở rượu, mà còn ở các món đặc trưng như christstollen – bánh mì Giáng sinh với trái cây khô và hạt, phủ lớp đường bột trắng như tuyết. Stollen mang cả hương vị của lịch sử ẩm thực vùng Saxony, từ thế kỷ 15, khi bánh lần đầu được làm như món quà cho lễ Giáng sinh, đến ngày nay trở thành biểu tượng ngọt ngào của mùa lễ hội. 

Ngoài ra, các món xúc xích nướng, bánh gừng lebkuchen và rượu nóng đỏ còn là linh hồn của các khu chợ mùa Đông Đức. Ghé vào một gian hàng, nhấp một ngụm Glühwein ấm giữa tiết trời se lạnh, bạn sẽ hiểu vì sao Giáng sinh ở Đức luôn gắn liền với trải nghiệm cộng đồng và sự ấm lòng. 

Ba Lan & Trung Âu – Opłatki và carp truyền thống 

Phía trung Âu, đặc biệt là Ba Lan, Séc, và Áo, Giáng sinh mang tính tôn giáo sâu sắc, và ẩm thực phản ánh điều đó. Một trong những món đặc trưng là opłatki – những bánh wafer cực mỏng, thường có hình khắc cảnh Giáng sinh, được dùng ngay trước bữa chính. Tại bàn ăn Christmas Eve (đêm 24/12), tất cả thành viên trong gia đình thường chia nhau từng mảnh opłatki, trao lời chúc cho nhau. Đây là khoảnh khắc rất thiêng liêng và xúc động tựa như sự gắn kết không lời giữa các thế hệ. Món bánh này được coi là nghi thức Thánh lễ trong Giáo hội Công giáo La Mã. 

Bàn tiệc ấm áp ngày Giáng sinh tại Ba Lan

Một món khác không thể thiếu ở trung Âu là Christmas carp – cá chép, món ăn được chuẩn bị đặc biệt cho bữa tối Giáng sinh, đặc biệt tại Ba Lan, Cộng hòa Séc, Áo và miền nam nước Đức. Cá chép có lịch sử gắn với tín ngưỡng thiên chúa giáo, nơi cá được xem là nguồn sống trong thời kỳ nhịn thịt trước lễ Giáng sinh. Cá sẽ được ướp gia vị đặc trưng, thường được chiên giòn bên ngoài, mềm trong ruột, kèm theo salad khoai tây hoặc sốt tartar, là món ăn cân bằng giữa truyền thống tôn giáo và đặc trưng ẩm thực mùa đông đầy ấm áp. 

Đón Giáng sinh với bàn tiệc Julbord 

Tạm rời xa Anh quốc và nước Đức nhộn nhịp, chúng ta tới vùng lạnh giá hơn là các nước thuộc khu vực Bắc Âu. Dường như họ đem đến một cách khác để đón lễ. Họ có truyền thống Julbord ở Thụy Điển và các nước Scandinavia, tức là một bàn buffet Giáng sinh tràn trề đồ ăn thức uống. 

Người dân nơi đây có bàn tiệc thanh lịch và nhẹ nhàng nhưng vô cùng ngon lành

Tại đây, mỗi món ăn là một đặc trưng ẩm thực Bắc Âu từ cá trích ngâm, cá hồi muối lạnh, tới thịt viên, dưa cải đỏ và khoai tây phủ kem. Trung tâm của bữa tiệc Julbord phải kể đến Julskinka – thịt heo giáng sinh. Thịt heo được làm sạch, thường được luộc rồi nướng với lớp mỡ bóng và phủ xốt mù tạt, là món không thể thiếu trong mỗi gia đình Thụy Điển dịp lễ. 

Julbord là một nghi thức ẩm thực đúng nghĩa của xứ sở Bắc Âu.

Về phần tráng miệng, tại Đan Mạch mọi người thường ăn bánh risalamande. Đây là loại bánh pudding được làm từ bột gạo trộn kem vani, phủ sốt cherry ấm, hạnh nhân nghiền và luôn có một hạt hạnh nhân “may mắn” ẩn trong đó. Người tìm thấy hạnh nhân thường nhận một phần quà nhỏ, tạo nên không khí vui vẻ và chút hồi hộp ngọt ngào xung quanh bàn ăn. 

Pháp & Ý – Nghệ thuật ẩm thực từ bữa chính đến tráng miệng 

Miền Nam châu Âu mang tới phong cách Giáng sinh rất tinh tế và thẩm mỹ. Ở Pháp, người ta thích kết hợp giữa truyền thống địa phương và dấu ấn lễ hội từ foie gras béo ngậy, hàu tươi cùng champagne, và tất nhiên là Yule log – chiếc bánh khúc cây Giáng sinh tinh xảo, biểu tượng cả mùa lễ. 

Các đầu bếp pâtissier (tráng miệng) tại Paris từng làm ra những chiếc bánh Yule log thành tác phẩm nghệ thuật đúng nghĩa với lớp chocolate, hương vanilla, và thậm chí cả lớp trang trí như trái thông hay động vật rừng nhỏ. Họ sẵn sàng biến món tráng miệng truyền thống thành “haute pâtisserie” (một từ lóng vui chỉ ẩm thực cao cấp) cho mùa lễ. 

Hàu và vẹm nhân ngày Giáng sinh nước Pháp

Sang tới nước Ý, bữa tiệc Giáng sinh luôn có panettone – bánh ngọt truyền thống Milan với trái cây khô và hương vỏ cam, miếng tràn đầy hương vị, thơm phức hương citrus từ cam quýt với kết cấu bánh mềm xốp mang hơi ấm sum vầy. Bữa ăn chính cũng tràn ngập các món ăn truyền thống dựa theo Lễ hội Bảy món cá (Feast of the Seven Fishes – Festa dei Sette Pesci). Khác với các nước châu Âu khác thường hay ăn thịt thú hoặc gia cầm quay, người Ý chuộng hải sản, rượu vang và bánh quy trong dịp lễ này. 

Những món ăn từ nấm nhồi cua cho tới gà saltimbocca, lasagna và thịt bò hầm được bày vòng quanh bàn tiệc. Chính giữa sẽ là các món hải sản như tôm scampi, tôm hùm nướng, cá nướng… đúng như tinh thần Bảy món cá. 

Feast of the Seven Fishes – bữa tiệc truyền thống của xứ sở hình chiếc ủng

Dĩ nhiên, một bữa tiệc kiểu Ý sẽ không trọn vẹn nếu thiếu những món bánh Giáng sinh ngon lành. Ở đây, bạn sẽ tìm thấy các loại bánh quy Giáng sinh như pizzelle và cannoli, cùng với món struffoli truyền thống được làm từ bột chiên giòn nhỏ phủ mật ong. Ngoài ra còn có affogato, món cà phê kết hợp cùng kem tươi đánh dẻo. 

Dạo một chút sang Tây Ban Nha, ngày Giáng sinh hay còn được biết đến với cái tên Nochebuena (đêm 24/12) thường có thịt cừu quay, gà tây và turron – kẹo hạnh nhân truyền thống ngọt ngào được chia sẻ giữa các gia đình sau bữa chính. 

Heo rừng quay cũng là món ăn đặc trưng trong bữa ăn dịp lễ hội Nochebuena của người dân Tây Ban Nha

Ẩm thực đa văn hóa độc đáo 

Tạm rời xa bàn tiệc châu Âu linh đình và trù phú, chúng ta cùng đi tới những bàn tiệc hiện đại, mới mẻ và cá tính hơn. Từ văn hóa cởi mở của Mỹ tới sự độc lạ không trộn lẫn của Nhật Bản, tất cả đều mang tới những nét thú vị riêng góp phần vào bức tranh ẩm thực lễ hội trên toàn thế giới. 

Hoa Kỳ – Từ gà tây đến Feast of the Seven Fishes 

Hoa Kỳ mang nét phong phú đa văn hóa vào ẩm thực Giáng sinh. Tại đây, bữa tối ngày Christmas thường bao gồm gà tây nướng, ham glazes (thịt heo nguội phủ xốt), thịt bò nướng và các món phụ như khoai tây nghiền, sốt cranberry và rau củ nướng… Ta có thể thấy một bàn tiệc phong phú đầy màu sắc và hương vị mùa đông lạnh giá. 

Ẩm thực Giáng sinh ở Mỹ ngoài việc nổi bật với các món chính cùng các món ăn kèm kinh điển kể trên thì còn có địa hạt các món ngọt phong phú đa dạng. Tráng miệng ngày Giáng sinh không thể thiếu các loại bánh như Bánh bí ngô (Pumpkin Pie), Bánh gừng (Gingerbread), Bánh quy (Cookies), và các loại kẹo biểu tượng như Kẹo gậy (Candy Cane). Món bánh Yule log với tạo hình khúc cây nổi tiếng cũng xuất hiện trên bàn tiệc này. Sự đa văn hóa của nước Mỹ không chỉ thể hiện ở những điều to lớn, chúng hiện diện ngay từ những điều đời thường nhất. Đồ uống phổ biến trên bàn tiệc thường là cocktail trứng sữa (Eggnog). Một số nơi sẽ chuộng mulled wine giống như văn hóa châu Âu. 

Ẩm thực Giáng sinh ở Mỹ là sự tổng hòa của nhiều nền ẩm thực trên thế giới

Một truyền thống Giáng sinh Mỹ gốc Ý được yêu thích rộng rãi là Feast of the Seven Fishes – bữa tối đêm Giáng sinh với ít nhất bảy món hải sản khác nhau, từ cá tuyết muối (baccalà) đến mực nhồi hoặc chiên (calamari), tôm nướng và các loại cá trắng khác. 

Tại một số vùng như Alaska, prime rib (sườn bò cỡ lớn) là món ăn được chờ đợi nhất. Không phải gà Tây quay to lớn, không phải ngỗng quay chắc thịt, ngọt đậm, lại càng không phải heo rừng quay thơm phức, sườn bò mới là món ăn được người dân tại tiểu bang này ăn thường xuyên trong dịp Christmas long trọng. Món sườn bò thể hiện sự ấm áp và đầy đặn cho những ngày đông buốt lạnh vô cùng khắc nghiệt. 

Một bàn tiệc phong phú đầy màu sắc

Không chỉ món mặn, nước Mỹ còn làm nên những huyền thoại về bánh gừng (gingerbread) độc đáo bậc nhất thế giới. Hằng sa số những ngôi làng, lâu đài, và mô hình khổng lồ được dựng từ bánh gừng, đường icing và trí tưởng tượng vô biên, phóng khoáng của tinh thần Mỹ. 

Nhật Bản – Một Giáng sinh hiện đại và giòn rụm 

Trong khi các nước châu Âu và Mỹ thường gắn Giáng sinh với các món quay truyền thống, thì đất nước Nhật Bản vốn được biết đến với sự “độc lạ” lại biến dịp này thành trải nghiệm ẩm thực thú vị mang dấu ấn hiện đại: KFC Christmas. 

Từ những chiến dịch quảng bá thành công từ năm 1974, hàng triệu gia đình Nhật xếp hàng dài để lấy Kentucky Fried Chicken cho bữa tối Giáng sinh – một thứ truyền thống không có nguồn gốc tôn giáo hay bản địa của chính nước Nhật nhưng lại mang tính sum vầy gia đình rõ rệt. Món gà giòn rụm này giờ đi kèm salad, bánh và ngọt nhỏ, biểu thị sự sáng tạo ẩm thực trong bối cảnh toàn cầu hóa. 

Kentucky Fried Chicken là món gà rán giòn đón Noel của người Nhật Bản, một phát hiện văn hóa thú vị bên cạnh ramen và matcha. Dường như Nhật Bản luôn biết cách biến đặc trưng của vùng đất khác thành những thứ rất đỗi Nhật Bản

Từ thành thị Paris rực rỡ cho đến các làng quê Scandinavia lạnh giá, từ bàn ăn ấm cúng ở Bắc Mỹ đến những hàng quán đông đúc Nhật Bản ngày lễ, ẩm thực Giáng sinh gom lại thành một bức tranh phong vị đa chiều. Đây không chỉ là món ăn, đó là câu chuyện về gia đình, phong tục tập quán và những khoảnh khắc quây quần mà ta lưu giữ trọn đời. 

Ẩm thực Giáng sinh, qua từng món đặc trưng, kể một câu chuyện về lịch sử, niềm tin, sáng tạo và biến động của xã hội. Dù bạn thưởng thức Christmas pudding ở Anh hay panettone ở Ý, hay cùng gia đình xẻ nhỏ chiếc oplatek ở Ba Lan, tất cả đều có một điểm chung là chúng làm ấm trái tim giữa mùa đông, gắn kết con người bằng vị ngon và truyền thống. 

Bài: Hà Chuu

Nguồn ảnh: Sưu tầm – Internet