Kiến trúc sư Đặng Thái Dũng: “Giúp một người xây nhà là giúp họ tìm ra bản thân”
Giữa những công trình đương đại gai góc, mang đậm cá tính của nhà thiết kế, KTS Đặng Thái Dũng lựa chọn rũ bỏ cái tôi, giúp người Việt tìm kiếm niềm hạnh phúc đơn sơ khi sống và trưởng thành trong không gian được “đo ni đóng giày” theo nhu cầu bản thân.
Văn phòng CATINAT Design chia sẻ không gian với một quán cà phê, nằm trên tầng cao nhất của một tòa nhà vốn một biệt thự ở quận 1. Đi qua quán cà phê có sàn bê tông, tường gạch, dầm xà trần để lộ… đâu đó trong tôi đã mong chờ thiết kế CATINAT cũng sẽ giống như vậy.
Nhưng đối lập hoàn toàn với phong cách industrial trong tưởng tượng là bốn bức tường màu hồng pastel, cửa mái vòm tròn trĩnh cùng nội thất trắng muốt. Bên cạnh chiếc bàn đầy mẫu vật liệu thi công và tạp chí kiến trúc là một trụ đấm boxing mà nhân viên cho biết “được dùng để tỏa căng thẳng.” Rải rác khắp phòng là những cây súng đồ chơi trong mọi kích cỡ, vừa đủ số lượng cho tất mọi người.
Xin chào anh Dũng! Tôi đang rất tò mò về những đồ chơi được đặt khắp nơi. Có vẻ CATINAT không giống như những văn phòng bình thường?
Đồ chơi là ý tưởng của tất cả mọi người. Các bạn đều rất tận tụy và cởi mở, nhưng khi làm việc không thể tránh những cảm xúc vui, buồn, giận, hờn nên cần nhu cầu giải trí. Tôi luôn khuyến khích những đề xuất giúp các bạn cảm thấy tự do hơn. Từ đồ chơi, đàn hát, đến cà phê giải khát cũng sẽ được lo liệu.
Văn phòng này cũng được xây dựng dựa theo ý thích và nhu cầu của các bạn, chứ thực ra mấy gam màu này không hợp với tôi.
Trong quá trình thiết kế không gian của CATINAT, anh chú trọng nhất điều gì?
Sự thoải mái và riêng tư.
Ngày xưa tôi nghĩ, công ty thiết kế thì cứ thoải mái trao đổi với nhau. Nhưng hóa ra có những điều rất tế nhị, cũng cần một căn phòng để làm việc cùng khách hàng nữa. Tôi cũng muốn các bạn có không gian làm việc, ăn uống thoải mái. Một không gian không nhất thiết phải có nhiều cây xanh, nhưng tận dụng những yếu tố như ánh sáng tự nhiên, không khí trong lành, chất liệu kháng khuẩn…
Nếu như văn phòng CATINAT được thiết kế theo ý kiến của nhân viên, tôi tò mò không biết không gian sống ở nhà của anh sẽ như thế nào?
Tôi luôn muốn tạo môi trường thoải mái nhất tại CATINAT, nên tôi hỏi những câu như “Các bạn thích gì? Các bạn cần gì?” để ưu tiên nhu cầu các bạn.
Khi trở về với không gian của bản thân, tôi yêu thích sự tối giản theo phong cách Nhật Bản. Ví dụ như đồ gỗ có tông màu vàng cát nhẹ nhàng, tường sơn trắng. Đồ trang trí ít ỏi mà tôi có chủ yếu là vật lưu niệm từ những chuyến đi, và những cuốn sách đã đọc.
Đối với cá nhân tôi, không gian riêng mới là nơi thể hiện cái tôi, là nơi để bản thân thay đổi và trưởng thành. Thực ra trước đây nơi tôi ở cũng “ngầu” lắm, sử dụng những gam màu mà chỉ những người trong ngành mới có thể hiểu được. Ai nhìn vào cũng thấy ấn tượng, nhưng sau một thời gian sử dụng tôi cảm thấy ngôi nhà đó không phù hợp với cảm xúc và nhu cầu của bản thân. Rồi tôi chuyển sang phong cách tối giản.
“Là nơi để bản thân thay đổi và trưởng thành.” Đó có phải là tiêu chí trong những dự án thiết kế của Đặng Thái Dũng?
Tôi nghĩ điều quan trọng khi làm nghề thiết kế là chú tâm đến lối sống và văn hóa của khách hàng, mặc dù những thứ đó sẽ thay đổi theo thời kỳ. Bản thân tôi cũng vậy thôi, đến một lúc nhất định nhu cầu sẽ thay đổi.
Từng ngôi nhà mà tôi vẽ, tôi muốn nó phải phù hợp với người sử dụng. Nó không cần phải quá nghệ thuật hay quá phô trương, chỉ cần người ta sống thật hạnh phúc trong ngôi nhà đó thôi. Đó là lý do tôi chấp nhận bỏ qua phong cách riêng để tập trung giải quyết nhu cầu của mỗi gia đình. Tôi trở thành bạn bè với gia chủ khi dành thời gian cho họ, cùng chia sẻ về cách sống, sở thích, cách giáo dục, vừa để tạo nên ngôi nhà “đúng” với họ.
Làm trong ngành này tôi được biết đến rất nhiều câu chuyện, cách sống và nhiều vấn đề khác nhau của mỗi gia đình. Tôi muốn có thể giải quyết được tất cả những vấn đề đó, sao cho vừa phù hợp thẩm mỹ vừa phù hợp với ngôn ngữ riêng của mỗi nhà.
Anh có thể chia sẻ một số câu chuyện về không gian sống của vài gia đình không?
Ví dụ trong một ngôi nhà thật lớn, tôi sắp xếp được một gác xép nhỏ cho khách hàng, cho phép người ta lưu trữ những sách vở, vật dụng, băng đĩa nhạc được thu thập từ thời sinh viên. Công năng của cả căn nhà đều xoay quanh gia đình, nhưng cái gác xép đó là không gian riêng cho tuổi trẻ của gia chủ. Tôi nghĩ đó là lý do nhiều người tìm đến tôi và CATINAT.
Hay có những cặp vợ chồng trẻ, sống trong khu đô thị mới có nhiều quy định trong thiết kế cũng như xây dựng. Họ muốn một không gian mà ở bất kỳ đâu cũng có thể nhìn thấy nhau, nên tôi tạo nên những bức vách có thể đóng mở tùy thích, lúc thành phòng riêng, lúc thành không gian chung. Hoặc là câu chuyện về cái ban công mà gia chủ đồng ý hy sinh để con cái có thể có một khu vườn nhỏ giữa phố, có một cây khế lớn lên cùng mình.
Gần đây tôi làm việc với một bạn trẻ từ nhỏ đã sống ở nước ngoài, nên bạn thích một không gian sống mang phong cách Á Đông truyền thống.
Tôi không muốn CATINAT trở thành một studio thiết kế, hay nhất thiết phải có một phong cách cụ thể mà tập trung vào các giải pháp không gian sống phù hợp với tính cách, văn hóa, lai lịch của từng khách hàng.
Đã bao giờ anh gặp một khách hàng không biết bản thân muốn gì chưa?
Tất nhiên là rồi! Tôi thấy họ có chút gì đó ngây thơ, đáng yêu mà không đáng trách, bởi cái khó nhất của một người là tìm hiểu về bản thân mà.
Những lúc gặp gia chủ lần đầu xây nhà, họ có thể thích một kiểu moodboard, một bản vẽ thô nhưng khi đứng trước thiết kế cuối cùng, họ lại cảm thấy ngôi nhà không phù hợp với bản thân. Mỗi lúc như vậy tôi phải cùng họ bắt đầu lại, từ những mong muốn nhỏ nhất, như cảnh tượng họ muốn thấy khi thức giấc là gì? Nhà ở thành phố nhưng họ muốn cảm giác đang sống trong rừng thì sao?
Người ta thường kỳ vọng rất nhiều, mong muốn rất nhiều, vừa muốn giống căn nhà ở Đông ở Tây, vừa muốn sự độc đáo, nhưng lại không biết điểm độc đáo của bản thân nằm ở đâu. Đối với tôi, sự đặc biệt nằm ở cách gia đình đó vận hành. Từ những mong muốn của mọi thành viên mới có thể đưa ra hướng giải quyết.
Đúng là khi hiểu được bản thân chúng ta có thể vững bước, tiếp tục cống hiến cho cuộc đời. Nhưng đó cũng là một quá trình dài và đầy gian nan. Anh có lời khuyên gì cho những khách hàng chưa tìm được tiếng nói của riêng mình không?
Đừng tự ép mình.
Khi tâm trí thoải mái thì chúng ta mới có thể nhìn thấy đam mê. Không thể đi nhanh được, chúng ta cần những va vấp để biết bản thân cần gì. Đặc biệt là những trải nghiệm khi còn trẻ, năm 16-20 tuổi, tôi nghĩ đó là lúc chúng ta thực sự là chính mình nhất, nên hãy cố gắng giữ những cảm xúc đó và đừng bao giờ bỏ quên.
Khi nói chuyện với gia chủ, tôi tôn trọng cảm xúc của họ, luôn cố gắng đi theo nhu cầu của họ, không ép họ phải theo ý tưởng nào. Thay vào đó tôi tìm hiểu xem họ thực sự thích gì, họ thấy cuốn hút trước những nét đẹp nào. Giúp một người xây nhà cũng là giúp họ tìm ra bản thân.
